Uwaga: nowa fala cyberoszustw. Już nie „na wnuczka”, ale na bankowca, kuriera i Brada Pitta

Jeszcze do niedawna ofiarami oszustów padali głównie seniorzy – dobrze już znaną metodą „na wnuczka” i „na policjanta”. Dzisiaj ofiarami są osoby młode i aktywne zawodowo, używające bankowości internetowej. Lub zamożne, które dają się zwieść „giełdowym inwestycjom”.

Globalna operacja prowadzona w ponad 30 krajach w 2024 r. doprowadziła do zatrzymania 5,5 tys. cyberprzestępców. Zabezpieczono wtedy ponad 400 mln dol. w walutach narodowych i wirtualnych aktywach. Tropiono siedem rodzajów oszustw cybernetycznych: phishing głosowy, oszustwa romance scam („na amerykańskiego żołnierza”, „samotną pielęgniarkę”), sextortion online, czyli szantaż z wykorzystaniem nielegalnie nagranych filmów czy nagich zdjęć, ale też oszustwa inwestycyjne, nielegalny hazard online, oszustwa związane z naruszeniem bezpieczeństwa poczty elektronicznej i w handlu elektronicznym. W 2020 r. liczba zgłoszonych „internetowych” oszustw kryminalnych sięgnęła 26,5 tys., w kolejnym było to już 32,6 tys., a w 2024 r. blisko 35 tys., ale to wierzchołek góry lodowej, bo wiele ofiar nie zgłasza przestępstw ze wstydu.

I trudno się dziwić, że ofiary niechętnie dzielą się swoimi historiami. Najgłośniejsze oszustwo typu romance scam w ostatnim czasie to przypadek wyłudzenia pieniędzy „na Brada Pitta” – ofiara, 53-letnia Francuzka, przelała oszustowi 800 tys. euro, przekonana, że koresponduje w sieci ze sławnym aktorem. Przesyłane do niej „tajne i poufne” zdjęcia gwiazdy ze szpitala, gdzie Pitt miał się leczyć na raka, a które oszuści wygenerowali z pomocą sztucznej inteligencji, miały uwiarygodniać trudną sytuację finansową aktora po rozwodzie z Angeliną Jolie. W 2023 r., być może ci sami oszuści, metodą „na Brada Pitta” innej kobiecie, tym razem w Hiszpanii, ukradli 300 tys. euro. Francuzka, która opowiedziała swoją historię w jednej ze stacji telewizyjnych, spotkała się z takim hejtem w sieci, że nadawca wycofał program z dostępnych platform.

Ewolucja wnuczka

Na stronie internetowej Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości bez trudu można znaleźć dziesiątki informacji o fraudach, jak nazywają to specjaliści od bezpieczeństwa.