1. Europa reaguje na wstrzymanie pomocy dla Ukrainy
Nie milkną reakcje na decyzję Donalda Trumpa o tymczasowym wstrzymaniu wszelkiej pomocy wojskowej dla Ukrainy, co jest pokłosiem piątkowej publicznej kłótni prezydenta USA i jego zastępcy – J.D. Vance′a – z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim w Białym Domu.
Sprawa dozbrajania i pomocy Ukrainie ma być przedmiotem nadzwyczajnego szczytu Unii Europejskiej w czwartek, ma w nim wziąć udział także Zełenski. We wtorek szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen przedstawiła zarys planu ReArm Europe, proponując do 150 mld euro tanich pożyczek dla państw UE, by pomóc im w szybkim dozbrajaniu. „Na razie w sferze tabu dla Komisji Europejskiej pozostaje opcja nowego wielkiego wspólnego długu, czyli klasycznej powtórki z Funduszu Odbudowy. Rozstrzygnięcia w tej sprawie muszą poczekać, aż sformuje się rząd Niemiec – dotąd Berlin był przeciwny, pomysł kłóci się także z dotychczasową linią chadecji, której przywódca Friedrich Merz zapewne w połowie kwietnia zostanie kanclerzem. Między innymi francuska dyplomacja nadal nie wyklucza, że Niemcy ostatecznie się złamią i Merz pod presją działań Donalda Trumpa i agresywnej Rosji jednak się na takie rozwiązanie zdecyduje” – relacjonuje Tomasz Bielecki z Brukseli.
We wtorek premier Donald Tusk przekazał, że zapowiedzi strony amerykańskiej o wstrzymaniu wsparcia spływają do Polski m.in. z Jasionki, gdzie odbywa się koordynacja pomocy dla Ukrainy. Zapowiedział też, że Europa musi zwiększyć swoje zdolności obronne. Więcej o stosunku kandydatów w wyborach prezydenckich do Ukrainy w serwisie „Polityki” pisze Michał Tomasik.
2. Ochrona małoletnich przed treściami pornograficznymi w Sejmie
Na rozpoczynającym się w środę dwudniowym posiedzeniu Sejmu odbędzie się m.in. pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o ochronie małoletnich przed treściami pornograficznymi w internecie. Dotyczy on ograniczenia dostępu do pornografii dla osób poniżej 18. roku życia przez m.in. zobowiązanie administratorów stron pornograficznych do wprowadzenia skutecznej weryfikacji wieku użytkownika; za brak wdrożenia takich działań groziłaby blokada portali przez dostawców internetu oraz uniemożliwienie im korzystania z usług płatniczych.
Prace nad ustawą zbiegają się z opublikowanym we wtorek przez Państwową Komisję ds. przeciwdziałaniu wykorzystywaniu seksualnemu dzieci pierwszym raportem monitoringu aktywności dzieci i młodzieży w internecie. Wynika z niego m.in., że
ponad połowa dzieci w wieku 7–12 lat aktywnie korzysta z przynajmniej jednego serwisu społecznościowego lub komunikatora dozwolonego od 13. roku życia. W zestawieniu najczęściej odwiedzanych domen przez osoby w wieku 7–14 lat znajduje się serwis pornograficzny – w grudniu odwiedziło go co trzecie dziecko w tym wieku.
3. Kamiński i Wąsik nie przyszli, będzie kara?
Na wtorek komisja śledcza ds. Pegasusa wezwała na przesłuchanie byłego szefa MSWiA Mariusza Kamińskiego i jego zastępcę Macieja Wąsika, obecnie europosłów PiS. Obaj politycy nie przyszli na to posiedzenie, a w konsekwencji komisja zdecydowała, że złoży wnioski do sądu o ukaranie ich karą grzywny. Wąsik na platformie X oświadczył, że „nie zamierza uczestniczyć w maskaradzie”. Jego zdaniem zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego komisja od roku działa nielegalnie, a jej prace i postawa członków „uchybiają godności polskiego Sejmu”, co skutkuje paraliżem pracy operacyjnej polskich służb specjalnych. Przegłosowanie wniosku o ukaranie nazwał „polityczną hucpą”, ponieważ doszło do niego zaledwie kilka minut po wyznaczonej godzinie, o której miał się stawić na posiedzeniu. Okazało się jednak, że w jednej kopercie wysłano mu dwa wezwania na ten sam dzień – jawne i niejawne (nie stawił się na oba). Również Kamiński powołał się na orzeczenie TK i oświadczył, że nie zgadza się z „nagonką wymierzoną w funkcjonariuszy służb specjalnych”.
Zdaniem części komisji Kamiński to kluczowy świadek, który może wyjaśnić kwestię zakupu i użycia systemu Pegasus. Komisja śledcza bada legalność, prawidłowość i celowość czynności podejmowanych z wykorzystaniem tego oprogramowania przez rząd, służby specjalne i policję w latach 2015–2023 r. Wcześniej NIK informowała, że system ten został zakupiony jesienią 2017 r. dla CBA ze środków z Funduszu Sprawiedliwości.
4. Jest nowy ambasador Izraela w Polsce
Jaakow Finkelstein ma być nowym ambasadorem Izraela w Polsce. Decyzję tę zatwierdził minister spraw zagranicznych Gideon Saar po tym, jak kilka tygodni temu dotychczasowy ambasador Jakow Liwne został odwołany do Izraela. Decyzja ma być jeszcze zatwierdzona przez izraelski rząd.
Finkelstein obecnie pracuje w departamencie europejskim izraelskiego MSZ, wcześniej był konsulem generalnym Izraela w Mumbaju, pracował też w ambasadach w Baku w Azerbejdżanie i Pretorii w RPA. W latach 2005–08 był ataché kulturalnym w ambasadzie w Warszawie.
5. Jan Klata oficjalnie dyrektorem Teatru Narodowego
Ministra kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska powołała Jana Klatę na stanowisko dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie, ogłosił resort. Jego pięcioletnia kadencja rozpocznie się 1 września 2025 r. „Jesteśmy częścią kultury śródziemnomorskiej i transatlantyckiej i przypominanie o tym Zachodowi i manifestowanie tego Wschodowi jest polską racją stanu. Teatr Narodowy ma zaś obowiązek być częścią polskiej racji stanu. Z kolei przypominanie o tym nam, w Polsce, jest naszą jedyną szansą na przetrwanie, co wielokrotnie udowodniła nasza własna historia. To, co było, może przyjść” – tak Jan Klata definiował misję narodowej sceny w swojej aplikacji konkursowej.
Klata ma 20 lat doświadczenia w reżyserowaniu kilkudziesięciu sztuk teatralnych w Polsce i za granicą, był także dyrektorem w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie (2013–17). Jest laureatem prestiżowych nagród teatralnych, otrzymał Paszport „Polityki”. Więcej o nominacjach kadrowych na polskich scenach teatralnych pisała niedawno Aneta Kyzioł.