Grzegorz Łapanowski: Nasza relacja z posiłkiem nie ogranicza się tylko do talerza

Gotowanie to centrum mojego życia, musiałem się więc zastanowić, czy jeśli wszyscy dookoła grzeszą, to ja też mam grzeszyć? – mówi kucharz i aktywista Grzegorz Łapanowski.

Krzysztof Kuczyk/Forum „Programy śniadaniowe pomogły spopularyzować temat jedzenia. Wiele się z nich dowiedzieliśmy o różnorodności kuchni narodowych, produktach z całego świata, ale i o małych, jakościowych producentach”.

JAN ROJEWSKI: – Twierdzi pan, że od tego, co położę na swoim talerzu, zależą losy świata?
GRZEGORZ ŁAPANOWSKI: – Z raportu Oxfam opublikowanego w 2015 r., po szczycie klimatycznym w Paryżu, wynika, że 64 proc. emisji gazów cieplarnianych jest związane z indywidualną konsumpcją. Okazuje się, że wszystko ma znaczenie, nawet to, ile wiadomości wysyłamy ze swojego telefonu, bo obciążają serwery. Okazuje się także, że emisja CO₂ to coś, na co możemy mieć wpływ. Dekadę temu używaliśmy 500 reklamówek rocznie, dzisiaj używamy 300, a Skandynawowie tylko kilku. Widać, jak wiele zależy tu od naszych postaw.

Co produkcja reklamówek ma wspólnego z moim posiłkiem?
Dużo. Nasza relacja z posiłkiem nie ogranicza się tylko do talerza. W londyńskim Victoria and Albert Museum trwa właśnie świetna wystawa zatytułowana „Food: Bigger Than the Plate”. Zebrane na niej prace skupiają się na tym, żeby pokazać, że jedzenie jest formą relacji ze światem. To, ile i co jemy, a także ile opakowań i reklamówek zużywamy, ma znaczenie polityczne i ekonomiczne. Jedno i drugie przyczynia się do powstawania śladu węglowego. Jeśli będziemy jeść wysoko przetworzoną żywność, fast foody, używać dużo soli i cukru, a także pić alkohol, to choroby związane z żywieniem będą naszą codziennością. One z kolei przyczynią się nie tylko do gorszej kondycji fizycznej Polaków, ale też psychicznej, co z kolei obniży wyniki gospodarcze.

Wyczytałem, że produkcja wołowiny powoduje kolosalne emisje CO₂. To koniec ery burgerów i steków?
Proszę mi wierzyć, że z przyjemnością zjadłbym teraz stek z purée ziemniaczanym, sosem holenderskim i popił to butelką wina. Wciąż jem mięso, ale biorąc pod uwagę zdrowie, nie tylko własne, swojej rodziny, ale i kondycję całego społeczeństwa, nie uważam, że powinienem robić to codziennie.