Biochemiczki i biolożki – Francuzka Emmanuelle Marie Charpentier i Amerykanka Jennifer Anne Doudna – uhonorowane zostały za niezwykle ważne odkrycie m.in. z punktu widzenia inżynierii genetycznej, czyli metodę edycji genomów o nazwie CRISPR/Cas9. Na czym ona polega i co ma wspólnego z palindromami? Żeby zrozumieć, o co chodzi, potrzebny będzie kurs genetyki w telegraficznym skrócie.
Co to jest CRISPR/Cas9 i jak zostało odkryte?
Palindromy to np. zdania, które czytane od lewej do prawej albo na odwrót brzmią tak samo, na przykład „Ikar łapał raki”. Takie właśnie palindromy, tyle że zapisane w DNA bakterii i innych jednokomórkowych mikrobów, zaczęły bardzo interesować naukowców.
Cząsteczka DNA składa się z połączonych ze sobą „szczebelkami” i skręconych (podobnie jak schody) dwóch nici. To słynna „podwójna helisa”. Owe szczebelki zaś to połączone w pary cztery związki chemiczne (nukleotydy) – adenina, tymina, guanina i cytozyna – oznaczane jako A, T, G i C. Za pomocą tych czterech liter zapisana jest budowa m.in. bakterii czy ludzkiego organizmu. Na przykład sekwencja AAG jest przepisem na wyprodukowanie przez komórkę jednego aminokwasu. Z kolei z różnych kombinacji dwudziestu aminokwasów zbudowane są wszystkie białka żywych istot na Ziemi.
Czytaj także: Niezawodna CRISPR/Cas9. Co przyniesie nauce poprawianie ludzkiego genomu
Naukowcy zaobserwowali w DNA mikrobów sekwencje składające się z 30 liter z zestawu A, T, G i C, które okazały się palindromami.