Aksamit do renowacji
30 lat po obaleniu komunizmu Czesi i Słowacy znów walczą przeciw władzy
Z zewnątrz: spokojne, drobnomieszczańskie społeczeństwo, zmęczone dekadami parówkowego socjalizmu. Zawstydzone własną biernością wobec politycznych przewrotów w ZSRR, NRD, PRL i na Węgrzech. W połowie listopada 1989 r. wyszło na ulice i zażądało wolności oraz demokracji. Światowe agencje i telewizje powieliły wtedy zdjęcia głównych placów w Bratysławie i Pradze, zapełnionych przez setki tysięcy ludzi.
Dziś ulice obu stolic znów są pełne demonstrantów. Nie są to jednak protesty ekonomiczne, walka o podwyżki emerytur czy demonstracje ekologów. Największe od trzydziestu lat manifestacje uliczne w Czechach i na Słowacji wybuchły niemal dokładnie w rocznicę aksamitnej rewolucji z powodów podobnych do tych, które wygnały ludzi na ulice w tamtym czasie – moralnego oburzenia na postępowanie władzy. Czy zatem aksamitna rewolucja się nie udała?
– Podobieństwa rzeczywiście są uderzające – mówi publicysta i pisarz polityczny Martin M. Szimeczka. – Obywatele Słowacji i Czech mają dość wszechobecnej, politycznej korupcji, robionej z pełną bezczelnością i prowadzącej do głębokiego kryzysu obu państw.
Kryzys systemu
Zaczęło się w Bratysławie. W lutym ubiegłego roku niedaleko stolicy znaleziono ciała Jána Kuciaka i jego narzeczonej Martiny Kušnirovej. Zostali zamordowani przez płatnych zabójców. W tym spokojnym kraju takie mafijne egzekucje nie zdarzają się często. Kuciak był dziennikarzem śledczym i ujawniał przekręty na grube miliony euro, wyciągane z państwowej lub unijnej kasy przez zbliżonych do władzy biznesmenów.
Okazało się, że główny zleceniodawca – biznesmen Marian Koczner – miał w pobliżu Bratysławy zaprzyjaźnioną pomocnicę, z którą wspólnie zbierali kompromitujące materiały na polityczne elity.