Noworoczne orędzie prezydenta Emmanuela Macrona już na tydzień przed końcem roku było obiektem sporych spekulacji. Ogólnokrajowy strajk przeciw reformie emerytalnej, w szczególności organizacji pracowników transportu, wszystkim już daje się we znaki. Jednak frustracja ogniskuje się na prezydencie i jego „jusqu’auboutisme” (po polsku powiedzielibyśmy: „idzie do celu po trupach”). O ile rząd spotyka się i podobno coś negocjuje ze związkowcami, o tyle Macron zachowuje się, jakby go to nie dotyczyło. Debaty mądrych w telewizji i gazetach o tym, co powinien zapowiedzieć, o tym, że powinien ulec strajkującym, przełożyć reformę, zorganizować jej wielomiesięczne przepisywanie w ramach dialogu społecznego, ale za wszelką cenę ugasić strajk – nie padły na podatny grunt.
Składając życzenia, Macron podkreślił potrzebę reform, powtórzył kilka ogólników o tym, w jaki sposób Francuzi i Francuzki mieliby na niej skorzystać, i w tonie ojca narodu zapewnił, że wszystko będzie dobrze. Cóż, nie poprawiło to sylwestrowych nastrojów w milionach francuskich domów.
Drugi miesiąc strajku we Francji
Związki mają świadomość, że nie zablokują reformy, próbują więc ugrać, ile się da, dookoła niej. Zaczęły się rozmowy na temat wzmacniania karier (szczególnie pod koniec życia zawodowego: w tej chwili to praktycznie najtrudniejszy okres w trajektorii kariery). Może uda się zlikwidować „âge pivot”, czyli stopniowanie nabywania przywilejów emerytalnych (uprawnienia do pełnej stawki miałyby przysługiwać dopiero dwa lata po osiągnięciu wieku minimalnego, tak jak w polskiej reformie z 2013 r.