Ukraińska obrona przed rosyjską agresją to więcej niż zbrojna walka w obronie suwerenności. To także obrona zdobyczy Rewolucji godności lat 2013–14, zrywu, który określił cywilizacyjne i polityczne aspiracje ukraińskiego społeczeństwa. Podobnie było w rewolucyjnych latach 1917–21, kiedy kształtowała się nowoczesna ukraińska niepodległość.
Ukraina ze stolicą w Charkowie
Rok 1917 za sprawą radzieckiej historiografii pamiętany jest głównie jako czas obalenia caratu przez rewolucję lutową, a potem przewrót bolszewicki 7 listopada, zwany rewolucją październikową. W opowieści tej nie ma miejsca na odrębną zupełnie i jednocześnie przecinającą się historię rewolucyjnych ruchów w Ukrainie.
Ostatecznie wygrali bolszewicy, podporządkowując w 1921 r. Ukrainę swej władzy. By jednak skutecznie opanować ten kraj, kluczowy składnik upadłego dopiero co Imperium Rosyjskiego, wielkoruscy komuniści uznać musieli odrębność ukraińskiego narodu i ukraińskiej kultury, co wyraziło się w ustroju Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich utworzonego w 1922 r. Lenin zrezygnował z koncepcji państwa unitarnego na rzecz federacji republik mających teoretyczne prawo do wystąpienia (prawo to wykorzystała Ukraina w 1991 r., ogłaszając 24 sierpnia deklarację niepodległości).
Pierwsza dekada istnienia Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej ze stolicą w Charkowie oznaczała rzeczywiście znaczną autonomię polityczną, a zwłaszcza kulturalną, choć oczywiście w ramach ustroju komunistycznego.