Kolega europejskiej prawicy zostanie prezydentem Argentyny? Morawiecki już go zna

20 sierpnia 2023

Javier Milei, lider LLA, neoliberał rodem z podręczników szkoły chicagowskiej i niesłychanie zatwardziały konserwatysta. Agustin Marcarian / Reuters / Forum

Choć wybory odbędą się dopiero jesienią, argentyńska scena polityczna mocno się trzęsie – rozkołysał nią Javier Milei, zwycięzca prawyborów. Europa usłyszała o nim pierwszy raz, kiedy pojawił się na zlocie europejskich radykałów w Madrycie.

Żeby dobrze zrozumieć, w jakim punkcie jest argentyńska kampania prezydencka, trzeba rozłożyć na czynniki pierwsze głosowanie z 13 sierpnia. Znane pod akronimem PASO (od pierwszych liter słów „otwarte”, „jednoczesne”, „obowiązkowe” i „prawybory”), jest specyficzną próbą generalną przed właściwymi wyborami. Wprowadzono je w 2009 r., a udział w nich jest obowiązkowy dla każdej partii lub koalicji, która planuje wystawić kandydata. Jeśli o nominację ubiega się więcej niż jedna osoba, prawybory działają w tradycyjnym sensie – wyborcy skreślają jedno nazwisko, decydując, kto ostatecznie będzie reprezentował ich opcję polityczną.

Trochę inaczej wygląda to w przypadku partii, które kandydata wyłoniły wcześniej. W teorii ma on nadal wiele do stracenia, bo gdyby w prawyborach własnej formacji, nie mając rywala, nie zebrał co najmniej 1,5 proc. głosów, straciłby prawo do udziału w wyborach federalnych.

Praktyka mówi jednak co innego – PASO to po prostu sprawdzian poparcia przed finałowymi tygodniami kampanii, barometr nastrojów. W dodatku bardzo reprezentatywny, bo głosować można na dowolną listę partyjną, a udział jest obowiązkowy dla wszystkich między 18. a 70. rokiem życia (opcjonalnie głosować mogą starsi obywatele oraz 16- i 17-latkowie).

Argentyna pogrąża się w kryzysie

W niedzielę największe poparcie, dość sensacyjnie, uzyskała koalicja La Libertad Avanza (LLA), w wolnym tłumaczeniu: „nadchodząca wolność”. Nietrudno się domyślić, że to opcja neoliberalna, popierająca deregulację gospodarki i ograniczenie wydatków publicznych. Na LLA zagłosowało 30 proc. wyborców, zaledwie 1,5 pkt proc. więcej niż na centroprawicową koalicję JxC („Razem dla zmian”) i ledwie 2,5 pkt proc.

Mateusz Mazzini

Socjolog, reporter, latynoamerykanista. Absolwent Uniwersytetu Oksfordzkiego, studiował też na Narodowym Uniwersytecie Walijskim, w Kordobie i Bilbao. Pisze o europejskiej skrajnej prawicy, populizmie, krajach Ameryki Łacińskiej, Globalnego Południa, wydarzeniach na Zachodzie i południu Europy. Nominowany do Grand Press 2020 w kategorii „reportaż prasowy”. Laureat dziennikarskich stypendiów przyznawanych przez „Deutsche Welle”, Balkan Insight i Balkan Investigative Reporting Network. Autor książki „Koniec tęczy. Chile po Pinochecie”. Współpracuje z „Gazetą Wyborczą”, „Polityką” i „Przeglądem”, publikował też m.in. na łamach „Washington Post”, „Foreign Policy”, „El País" i „Foreign Affairs”. W TVP World prowadzi „Wider View”, cotygodniowy program o sprawach międzynarodowych.