Archiwum Polityki

Gra pazurów

Czy rzeczywiście toczy się ostatnio w naszej kulturze wojna starych z młodymi? Niestety, to tylko harce.

Przeglądając czasopisma kulturalne, w szczególności branżowe (zresztą innych w zasadzie nie ma), można odnieść wrażenie, iż na naszych oczach rozgrywa się wojna pokoleń, krew się leje strumieniami, a trup pada gęsto. Jest to trup odchodzącej generacji artystów, która zaczynała karierę w czasach głębokiego PRL i teraz pod przymusem ustępuje pola młodszym. Nazwiska i dawne zasługi nie grają już roli. Największa bitewna wrzawa dobiega z planów filmowych, tak przynajmniej twierdzą recenzenci przemienieni w korespondentów z pola walki.

Jak jednak wiadomo, korespondenci wojenni mają skłonność do przesady, czego przykładem najnowszym jest właśnie malowany przez nich ostatnio obraz międzypokoleniowych zmagań. Patrząc na teatr wojny sine ira et studio, można jednakowoż zauważyć tam ciekawe rzeczy, dużo mówiące o nastrojach w środowiskach twórczych.

Najchętniej biłyby się dzisiaj wcale nie dwudziestolatki, lecz bardziej dorośli koledzy, starsi nawet dwa razy i więcej. Niestety, znaleźli się już na tyłach. Jest to najmocniej w III RP sfrustrowane pokolenie artystów czterdziesto-, pięćdziesięcioletnich, które swojej wojny nie zdążyło kiedyś wypowiedzieć, ponieważ w czasach, kiedy miało na takie śmiałe działania ochotę, czyli w okolicach 1980 r., rozgrywały się w kraju o wiele ważniejsze wydarzenia. Stan wojenny oprócz wielu innych fatalnych skutków miał i ten, że na kilkanaście lat zamrożone zostały hierarchie w kulturze. Władza nie miała wprawdzie takiego zamiaru, wręcz przeciwnie, slogan o potrzebie szybkiej wymiany elit powtarzał się nieustannie na naradach partyjnego aktywu branży kulturalnej. Efekt działań propagandowych był jednak odwrotny – nastroje społeczne były bowiem takie, że to właśnie atakowani z najwyższych trybun artyści mogli czuć się bardziej komfortowo niż ci, którzy w „Dzienniku Telewizyjnym” ogłaszali, że stoją wiernie i stać będą nadal przy generale Jaruzelskim.

Polityka 49.2002 (2379) z dnia 07.12.2002; Kultura; s. 58
Reklama