Nieświęty Chrobry
Nieświęty Chrobry. Nawracał pogan, ale kanonizacji się nie doczekał. Dlaczego?
Anonim zwany Gallem przedstawił naszego pierwszego króla jako nieugiętego propagatora wiary. Według tego pomnikowego wizerunku Bolesław Chrobry był nie tylko skutecznym ewangelizatorem swoich poddanych, ale też „Ludy barbarzyńskie dookoła, które zwyciężał (…), zmuszał do przyjęcia prawdziwej religii”. Energicznie szerzył więc chrześcijaństwo u siebie i u sąsiadujących z Polską pogan.
Ten misjonarsko-apostolski wizerunek pozwala podejrzewać, że na początku XII w. na polskim dworze monarszym rozważano kandydaturę Bolesława jako świętego. Zgodnie z duchem epoki, w której posiadanie kanonizowanego przodka było ambicją wielu dynastii. Zabiegi sakralizujące wczesnych władców objęły przecież wszystkich sąsiadów Polski, więc większość współczesnych Chrobremu okolicznych monarchów wcześniej czy później została kanonizowana.
Już w 1031 r. za świętego męczennika został uznany władca Norwegii Olaf II Haraldsson (rządził 1016–28). W 1083 r. został kanonizowany węgierski król Stefan I Wielki (997–1038). Wkrótce i inne państwa zaczęły nadrabiać wstydliwe braki, uświęcając swoich monarchów. Duńczycy zrobili to w 1101 r., kiedy kanonizowano Kanuta IV (1080–86), prawnuka siostry Bolesława Chrobrego. W 1146 r. Kościół uznał świętość głównego przeciwnika Chrobrego, cesarza Henryka II (1002–24). Dłużej musiała poczekać Szwecja, bo dopiero na przełomie XII–XIII w. uznano za świętego męczennika Eryka IX Jedvardssona (ok. 1155 – ok. 1160). Wielki książę Rusi Włodzimierz I Wielki (978–1015) od XIII w. jest oficjalnie czczony w Cerkwi prawosławnej. Później za świętego uznał go też Kościół katolicki, a następnie greckokatolicki.
Czeski wuj Chrobrego, Bolesław II (972–99) nie został kanonizowany dlatego, że funkcję świętego członka dynastii Przemyślidów pełnił już jego stryj, święty męczennik Wacław I.