Czy Ukraina może atakować cele w Rosji? 5 ważnych tematów, o których warto dziś wiedzieć
1. Stoltenberg: Ukraińcy mają prawo do samoobrony poza swoim terytorium
Podczas nieformalnego spotkania ministrów spraw zagranicznych państw NATO w Pradze sekretarz generalny Jens Stoltenberg powiedział w czwartek, że Ukraińcy mają prawo do samoobrony także poprzez uderzanie w cele wojskowe poza ich terytorium. W jego ocenie państwa NATO powinny przemyśleć ograniczenia w stosowaniu uzbrojenia, które przekazują Ukrainie. Podobne stanowisko zajął Espen Barth Eide, szef MSZ Norwegii, oświadczając, że Ukraina powinna móc korzystać z zachodniej broni do atakowania celów w Rosji.
Dwudniowe nieformalne spotkanie szefów MSZ krajów NATO ma posłużyć przygotowaniom do szczytu w lipcu w Waszyngtonie. Równolegle do rozmów ministrów w Pradze odbyła się konferencja upamiętniająca 75. rocznicę powołania Sojuszu.
2. Polak uwolniony z kongijskiego więzienia wrócił do kraju
Do kraju wrócił Polak uwolniony z kongijskiego więzienia, zatrzymany, jak twierdzi, przez „niefortunną dyplomację prezydenta”. Po przybyciu do Polski Mariusz Majewski rozmawiał z Polskim Radiem: „To, niestety, nasz prezydent zafundował mi piekło w Afryce. Oczywiście wierzę w to, że nie było to jego intencją, ale moim skromnym zdaniem w dyplomacji nie zawsze liczy się to, co się powie i zrobi, tylko ważniejsze jest to, jak to zostanie odebrane”. Majewski wyjaśnił, że ma na myśli wizytę głowy państwa w Rwandzie na początku roku. „Jego [Andrzeja Dudy] niefortunna dyplomacja, zachowanie lub wypowiedzi spowodowały to, że mieszkańcy Demokratycznej Republiki Konga uważają, że jesteśmy zaangażowani nie tylko politycznie, ale również militarnie w konflikt, który ten kraj prowadzi na Wschodzie” – wyjaśniał Majewski.
Do jego słów odniósł się wiceminister spraw zagranicznych Andrzej Szejna, podkreślając, że Majewski „znalazł się w nieodpowiednim miejscu w nieodpowiednim czasie”.
3. Donald Trump uznany za winnego
Ława przysięgłych w Nowym Jorku uznała byłego prezydenta USA za winnego wszystkich 34 postawionych mu zarzutów. Chodziło o fałszowanie dokumentacji związanej z ukrywaniem zapłaty za milczenie aktorki porno Stormy Daniels podczas kampanii wyborczej 2016. Trump został pierwszym w historii prezydentem USA skazanym w sprawie karnej. Wymiar kary zostanie ogłoszony 11 lipca. Zarzuty są obarczone maksymalną karą do roku więzienia. Decyzję w tej sprawie podejmie sędzia Juan Merchan.
„W ciągu około sześciu tygodni na sali sądowej wystąpiło 20 świadków oskarżenia, wśród nich Stormy Daniels i świadek koronny Michael Cohen. Aktorka opisała z pikantnymi szczegółami spotkanie z Trumpem w hotelu 18 lat temu, zaznaczając m.in., że nie używał prezerwatywy. Cohen relacjonował z detalami, jak odbywały się wypłaty. Prokuratorzy przedstawili dowody rzeczowe – wyciągi z dokumentów Trump Organization i podpisane przez Trumpa czeki dla adwokata” – relacjonował korespondent „Polityki” z Waszyngtonu Tomasz Zalewski.
4. Weszło w życie rozporządzenie dotyczące klauzuli sumienia
Rozporządzenie w sprawie kontraktów ze szpitalami ma chronić przed powoływaniem się lekarzy na klauzulę sumienia. Każdy oddział ginekologiczno-położniczy, który ma kontrakt z NFZ, musi zagwarantować pacjentkom dostęp do wszystkich świadczeń, które są w koszyku. Jeśli nie spełni tego warunku, grozić mu będzie kara umowna w wysokości 2 proc. wartości kontraktu lub zerwanie w części lub całości umowy na świadczenia z zakresu ginekologii i położnictwa bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Regulacja według ministerstwa dotyczy 399 szpitali, które mają kontrakt na ginekologię i położnictwo. – Chcemy sprowadzić ten zabieg do pewnej normalności, do świadczenia medycznego, które jest wykonywane bez konieczności dodatkowego powoływania się na wytyczne MZ albo przychodzenia do szpitala z ustawą w ręku, żeby przekonać lekarzy do udzielenia pomocy. Aborcja ma być wykonywana wtedy, kiedy jest dopuszczalna i konieczna – mówił „Polityce” w marcu wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny.
5. Zastrzeż PESEL. Od 1 czerwca odczujesz korzyści
Zastrzeganie numeru PESEL jest możliwe od 17 listopada 2023 r., ale dopiero teraz pojawią się konkretne korzyści z tego rozwiązania. Od 1 czerwca firmy i instytucje będą musiały weryfikować, czy dane klienta nie znalazły się w Rejestrze Zastrzeżeń Numerów PESEL, gdy będzie on zaciągał jakiekolwiek zobowiązania finansowe. Chodzi np. o banki, SKOK czy firmy pożyczkowe, gdy konsument ma podpisać umowę dotyczącą kredytu, pożyczki, leasingu, a nawet sprzedaży ratalnej. Za każdym razem, gdy PESEL będzie zastrzeżony, transakcja nie dojdzie do skutku. Jeśli teraz instytucja finansowa udzieli kredytu czy pożyczki osobie, której PESEL został zastrzeżony, nie będzie mogła żądać zwrotu pieniędzy ani sprzedać wierzytelności. Sama poniesie konsekwencje finansowe swojego błędu.
PESEL można zastrzec na trzy sposoby: przez aplikację mobilną mObywatel w wersji 2.0, w serwisie internetowym mObywatel i osobiście w dowolnym urzędzie gminy. W ten sam sposób można zastrzeżenie cofnąć – na stałe lub tylko czasowo, wskazując moment, od którego numer PESEL będzie znowu zastrzeżony. Dzięki temu nie trzeba pamiętać o ponownym zastrzeganiu, gdy już załatwimy konkretną sprawę w banku czy u notariusza.