Nobel dla Dylana oddaje muzyce to, co od dawna jej się należało

Nobel dla Boba Dylana nie jest dla mnie żadnym zaskoczeniem. Jest symbolicznym oddaniem muzyce tego, co od dawna jej się należało.

Szwedzka Akademia tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury przyznała Bobowi Dylanowi, amerykańskiemu wokaliście i autorowi piosenek. W uzasadnieniu – za stworzenie nowej poetyckiej ekspresji w obrębie amerykańskiej tradycji folkowej. Trudno o lepsze ujęcie sprawy. Dylan – urodzony w 1941 roku w Minnesocie – był jedną z postaci, które w latach 60. tę wyjątkową, ukształtowaną tradycję zmieniły. Wszedł do wagonu pełnego folkowych włóczęgów obwożących pieśni po amerykańskiej prowincji, biorąc przykład z Woody’ego Guthriego, a wyszedł z niego jako ojciec formuły autorskiej tej muzyki. Takiej, która tekst, przenośnię, metaforyczny obraz umieszczała w centrum. Najkrócej mówiąc: cała współczesna rozrywkowa twórczość słowno-muzyczna, która opiera się na autorskiej wizji, a nie powtarzaniu anonimowych, ludowych tekstów, coś z Dylana w sobie ma.

W czasach, gdy dużo się mówi o skali czytelnictwa, nagroda dla Dylana raz jeszcze uświadamia zasięg poezji zamkniętej w tekstach piosenek, które są dużo bardziej masowym medium dla słowa niż powieść czy wiersz. Druga połowa XX wieku rozmawiała ze sobą piosenkami, w tym tekstami Boba Dylana, takimi jak filozoficzny, lecz prosty song o wolności i pokoju „Blowin’ in the Wind”, albo opowiadający o pewnej inercji przemiany życiowej popularny „Like a Rolling Stone”. Czy wreszcie niezwykły protest-song „Masters of War”, poświęcony zimnowojennemu wyścigowi zbrojeń, ale wykorzystujący – jak to w folku bywa – motyw angielskiej pieśni znanej od średniowiecza.

Cień Dylana – popularnego, ale nigdy celebryckiego, raczej już tajemniczego i zawsze trochę skrywającego się za ciemnymi okularami i bohaterami własnych piosenek (co próbowano ogrywać w filmach na jego temat) – pojawiał się zawsze w niespokojnych czasach.