Artyści pomagają walczącej z rosyjskim najeźdźcą Ukrainie na różne sposoby. W całym kraju organizowane są zbiórki, koncerty, spektakle, z których dochód jest przeznaczany na pomoc ludziom w Ukrainie i tym, którzy szukają schronienia w Polsce. Ale kultura nie zapomina także o swojej podstawowej roli – tworzeniu i udostępnianiu dzieł, w tym takich, które straumatyzowanym ludziom pozwolą na chwilę oddechu, podniosą na duchu, pomogą lepiej poznać kraj, w którym się znaleźli. Jako że do Polski przyjeżdżają teraz z Ukrainy głównie kobiety i dzieci, to gros oferty w języku ukraińskim – spektakli, książek, audiobooków, filmów i warsztatów – jest przeznaczona właśnie dla najmłodszych i dla rodzin.
Poniżej kilka przydatnych adresów i tytułów, które można podsunąć naszym ukraińskim sąsiadom, gościom, bliskim.
Zajęcia i warsztaty
Warszawski Teatr Rampa na Targówku zorganizował bezpłatny punkt opieki dla ukraińskich dzieci i nastolatków, zapewnia opiekę pedagogów i animatorów mówiących po ukraińsku i rosyjsku, ciepły posiłek czy miejsce do drzemki. Gdański Teatr Szekspirowski oferuje świetlicę z animatorkami. Teatr Miniatura w Gdańsku zaprasza dzieci w wieku od pięciu lat oraz opiekunów z dziećmi na spektakle w języku ukraińskim lub bez słów, a potem warsztaty teatralno-plastyczne inspirowane spektaklami, które poprowadzą pedagog teatru Monika Tomczyk oraz Stanisław Wojciechowski, ukraiński aktor lalkarz, pracownik Pracowni Plastycznej Teatru Miniatura. Muzeum Toruńskiego Piernika zaprasza na warsztaty, a tamtejszy zamek krzyżacki do bezpłatnego zwiedzania.
Siedlecka: Jak pomagać uchodźcom? Z sercem, ale i z głową
Oddech w teatrze
Przybywa spektakli przyjaznych dla młodych widzów mówiących po ukraińsku. Teatr Lalek Guliwer w Warszawie oferuje darmowe wejściówki dla obywateli Ukrainy na pokazy „Królestwa”. To przeniesiony na scenę przez Justynę Sobczyk zbiór historii autorstwa Marty Stańczyk, członkini Teatru 21, który tworzą osoby z zespołem Downa i autyzmem. Porywająca wizualnie, pełna ciepła opowieść o „królestwach” – są nimi bohaterowie: dwie zakonnice z żyłką przygody, owca Kostka, paw czy ośmiornica – które żyją obok siebie i ze sobą w przyjaźni, tworząc razem fascynujący i otwarty dla wszystkich świat. Dla dzieci od lat czterech.
Wrocławski Teatr Lalek zaprasza 19 marca na spektakl „Babcia na jabłoni” Miry Lobe w reż. Jarosława Kiljana, z napisami i wprowadzeniem w języku ukraińskim, dla dzieci od lat pięciu. To widowiskowo zrealizowana opowieść o samotnym chłopcu, który wymyśla sobie babcię – towarzyszkę szalonych zabaw, wypraw. Aż w domu obok pojawia się ktoś nowy. Obywatele i obywatelki Ukrainy mogą odebrać bilety w cenie 1 zł w kasie teatru (za okazaniem paszportu).
Poznański Teatr Animacji w ramach akcji „Bilet dla przyjaciół! Білет для друзів!” od 12 marca zaprasza obywateli Ukrainy bezpłatnie na weekendowe spektakle, najbliższe to „Dziób w dziób” Maliny Prześlugi w reż. Ireneusza Maciejewskiego (dla dzieci od lat pięciu) i „O czym szepcze las” Alicji Morawskiej-Rubczak dla maluchów (dwa–cztery lata).
Czytaj też: „Woda, koce, mydła!”. Polacy ruszyli do pomocy
Bajki do słuchania...
Platforma streamingowa audio Storytel udostępnia darmowy katalog z bajkami po ukraińsku – poprzez stronę kazkowyjswit.pl (bajkowy świat). Można tam posłuchać przetłumaczonych i nagranych przez lektorów i lektorki klasyków, jak „Jaś i Małgosia”, „Czerwony Kapturek” czy „Królowa Śniegu”, oraz produkcji Storytel Original – serii „Hania i Kudłaty Pies”, „Detektyw Ząbek” (w produkcji) i „Dobranocki”. Lista bajek ma się stopniowo powiększać.
W planach są też nagrania wideo, na których Nataliia Hnitiy (aktorka teatru lalek w Połtawie) i Valentyna Nazdoymynoha (autorka książek dla dzieci) będą czytały kolejne bajki. Ta ostatnia z myślą o ukraińskich dzieciach, które właśnie przybyły do Polski, napisała bajkę o Mróweczce Daszy, która razem z mamą trafia do innego kraju. „Poznaje tam sympatyczną mrówkę o imieniu Jaś i odkrywa, że nowy, nieznany świat jest nie tylko bardzo ciekawy, ale też przyjaźnie do niej nastawiony” – czytamy w zapowiedzi. Bajki są dostępne także w aplikacji Storytel.
Czytaj też: Imprezy wspierające Ukrainę
...i do oglądania
Kolekcję „Bajki po ukraińsku” udostępniła platforma streamingowa player.pl. Bezpłatnie i bez konieczności logowania w serwisie obejrzeć można „Psi Patrol”, „SpongeBob Kanciastoporty”, „Dora poznaje świat” i „Kung-fu Panda. Legenda o niezwykłości”. Zaś w Netflixie można ustawić ukraiński jako język profilu, wtedy łatwiej będzie znaleźć liczne produkcje z lektorem, dubbingiem lub napisami. Sukcesywnie rośnie też liczba kin, które oferują seanse filmów i animacji z ukraińskim dubbingiem.
Czytaj też: Wojna w Ukrainie. Książki, które pomogą zrozumieć
Dzielni woje
Na stronie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich można znaleźć aktualizowaną listę linków z ofertami bezpłatnego dostępu do książek dla dzieci po ukraińsku, jak m.in. serwis Knigo GO czy ukraińskie wydawnictwo Stary Lew. Wydawnictwo Dwie Siostry udostępniło materiały edukacyjne po ukraińsku. A Egmont – ukraińskie tłumaczenie komiksu Janusza Christy „Kajko i Kokosz – wielki turniej”.
W kolejnych zeszytach dzielni mieszkańcy Mirmiłowa, na czele z tytułowymi wojami, odpierają ataki podstępnych najeźdźców: Zbójcerzy. W tomie 11. polem starcia jest turniej organizowany z okazji Święta Barana. Album w wersji cyfrowej można bezpłatnie pobrać pod tym linkiem, można także czytać online.