Oto siódemka finalistów:
1. Anna Cieplak, „Rozpływaj się”, Wydawnictwo Literackie
Cieplak w swojej powieści przygląda się życiu czwórki bohaterów z familoka w Rudzie Śląskiej z uważnością i wrażliwością. Historia zaczyna się pod koniec lat 90., kiedy są nastolatkami, a kończy w 2019 r. W tej opowieści polski przeplata się ze śląskim. Cieplak pisze tak, że możemy wejść w skórę jej bohaterów.
2. Artur Domosławski, „Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana”, Wielka Litera
Reporter, biograf Ryszarda Kapuścińskiego i dziennikarz „Polityki” przygląda się życiu filozofa Zygmunta Baumana. „Artur Domosławski idzie przez ten życiorys z charakterystyczną dla siebie zawziętością, skrupulatnością, uczciwością w demonstrowaniu swojego warsztatu, a także swoich myśli i wątpliwości. To jest dzieło olbrzymie, nie tylko przecież objętościowo” – pisał Wiesław Władyka.
3. Jerzy Jarniewicz, „Mondo cane”, Biuro Literackie
Książka poetycka autora „Wody na Marsie”. Ważną rolę grają tu psy, którym „papież przetarł drogę do życia wiecznego”. Ciekawe jest również połączenie cielesności i erotyzmu, charakterystyczne dla poezji Jarniewicza, które tutaj pojawia się w grze intymności i ironicznego dystansu.
Czytaj też: Prof. Jarniewicz o pokoleniu dzieci kwiatów
4. Joanna Ostrowska, „Oni. Homoseksualiści w czasie II wojny światowej”, Krytyka Polityczna
Dzięki prekursorskiej książce badaczki Joanny Ostrowskiej doświadczenia nieheteronormatywnych więźniów mogą wreszcie stać się częścią polskiej pamięci o II wojnie światowej. „Ostrowska po latach pracy w archiwum stara się odtworzyć na podstawie dokumentacji więziennej i obozowej biografie homoseksualnych więźniów. I choć często nie znamy ich zakończenia, to te rwane historie tworzą rozbudowany wielogłos” – pisała Justyna Szklarczyk.
5. Edward Pasewicz, „Pulverkopf”, Wielka Litera
Wielopoziomowa powieść o splątanych losach Polaków, Żydów i Niemców, o przeszłości, która wraca razem ze swoimi traumami. Bohater poszukuje śladów kompozytora Norberta von Hannenheima, bo muzyka i miłość do niej odgrywa ważną rolę w tej misternej układance.
6. Maciej Płaza, „Golem”, WAB
Powieść Macieja Płazy jest odważna, bo mierzy się z mistycyzmem żydowskim, z mitem Golema i światem sztetlu początku XX w. Autor świetnie oddaje narastający lęk, kiedy nad miasteczkiem krąży widmo pogromu. Ten świat przypomina miejscami literaturę grozy, a autorowi udaje się tutaj ożywić mit.
7. Kacper Pobłocki, „Chamstwo”, Czarne
Książka Pobłockiego to próba historycznego rozliczenia z pańszczyzną. Antropolog poddaje analizie zmitologizowaną opowieść o Rzeczpospolitej szlacheckiej, stawia pytania o chłopskie niewolnictwo i pokazuje przemoc panów. Opowiadając na nowo historię stosunków „chamstwa” z „państwem”, pokazuje, jak głęboko stosunki pańszczyźniane tkwią nadal w naszej kulturze.
Czytaj też: Pan cham. Kacper Pobłocki o pańszczyźnie i jej dziedzictwie
Nike. Wygra powieść?
W przypadku Nike mamy jak zawsze trudny do porównania zestaw ważnych książek z różnych gatunków. W tym roku są to trzy powieści, tom wierszy, biografia i dwie książki eseistyczno-naukowe. Cóż, trzymam kciuki za prozę, a w szczególności za „Golema” Macieja Płazy. Laureata poznamy 2 października, a czytelnicy i czytelniczki mogą w spośród siedmiu nominowanych książek wybrać swoją faworytkę w głosowaniu czytelników.