Czy Amazonia zniesie imperialną politykę prezydenta Brazylii?

1 marca 2020

Prezydent Brazylii Jair Bolsonaro znów odwołuje się do dziedzictwa dyktatury wojskowej. Alan Santos/PR/Palácio do Planalto / Flickr CC by 2.0

Jair Bolsonaro wciąż nie rozpędził gospodarki kraju. Rozwiązaniem ma być zamiana lasów tropikalnych w park inwestycji przemysłowych – kosztem środowiska, a coraz częściej i jego obrońców.

W dziejach największego kraju Ameryki Południowej już raz tak było. Całkiem niedawno, bo w drugiej połowie lat 60., brazylijski rząd wyruszył z postkolonialnego wybrzeża atlantyckiego na wschód, realizując misję cywilizacyjną w amazońskiej dżungli. Tzw. Plan Integracji Narodowej zakładał włączenie lasów i zamieszkujących je ludzi w życie brazylijskiego narodu – oczywiście zgodnie z wizją elit Rio de Janeiro i São Paolo.

Czytaj także: Jair Bolsonaro, pierwszy drwal Ameryki Łacińskiej

Jair Bolsonaro tęskni do dyktatury

W ramach planu zbudowano m.in. Transamazonikę, 4 tys. km autostrady przecinającej dżunglę w kierunku Andów i Pacyfiku. Na potrzeby tego i innych projektów co roku wycinano ponad 20 tys. km kw. zalesionych terenów. Z mapy regularnie znikał zielony obszar równy powierzchni Słowenii.

W opowieści o Planie Integracji Narodowej jest jeszcze jeden ważny szczegół – realizowała go rządząca wówczas dyktatura wojskowa. Dyktatura, która wycinała drzewa, lała asfalt w Amazonii, a prócz tego represjonowała lewicowych opozycjonistów, ograniczała wolność słowa i doprowadziła do emigracji dziesiątek tysięcy Brazylijczyków. Zarówno pod względem gospodarczym, jak i ideologicznym stanowi punkt odniesienia dla dzisiejszego prezydenta.

W kampanii 2018 Bolsonaro udzielił wywiadu amerykańskiej rozgłośni radiowej NPR, stwierdzając, że okres rządów wojskowych w latach 1964–85 był „dla Brazylii bardzo dobry”.

Mateusz Mazzini

Socjolog, reporter, latynoamerykanista. Absolwent Uniwersytetu Oksfordzkiego, studiował też na Narodowym Uniwersytecie Walijskim, w Kordobie i Bilbao. Pisze o europejskiej skrajnej prawicy, populizmie, krajach Ameryki Łacińskiej, Globalnego Południa, wydarzeniach na Zachodzie i południu Europy. Nominowany do Grand Press 2020 w kategorii „reportaż prasowy”. Laureat dziennikarskich stypendiów przyznawanych przez „Deutsche Welle”, Balkan Insight i Balkan Investigative Reporting Network. Autor książki „Koniec tęczy. Chile po Pinochecie”. Współpracuje z „Gazetą Wyborczą”, „Polityką” i „Przeglądem”, publikował też m.in. na łamach „Washington Post”, „Foreign Policy”, „El País" i „Foreign Affairs”. W TVP World prowadzi „Wider View”, cotygodniowy program o sprawach międzynarodowych.