Wyrok TSUE ws. frankowiczów. Kolejni Polacy wracają z Bliskiego Wschodu. 5 ważnych tematów na dziś
1. Ważny dla frankowiczów wyrok TSUE
Wyrok ten ma szczególne znaczenie dla tysięcy frankowiczów dochodzących swoich praw na drodze sądowej. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł w czwartek, że po unieważnieniu umowy kredytu frankowego bank nie może domagać się od konsumenta zwrotu całej nominalnej kwoty kredytu, jeśli wcześniej kredytobiorca spłacił część należności. TSUE wypowiedział się w ten sposób w sprawie pytania prejudycjalnego zadanego przez Sąd Okręgowy w Krakowie. Europejscy sędziowie zakwestionowali obowiązującą w Polsce zasadę, która pozwalała bankowi żądać od konsumenta całej wypłaconej kwoty kredytu, niezależnie od dokonanych spłat. Trybunał uznał, że narusza to unijną dyrektywę o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich.
TSUE uznał też, że obowiązek nadawania rygoru natychmiastowej wykonalności wyroków, które zasądzają na rzecz banków roszczenia uznane przez konsumentów, może narazić ich na poważne konsekwencje finansowe i zniechęcić do występowania na drogę sądową. Trybunał podkreślił też, że sądy krajowe muszą stosować wszelkie środki, by uniknąć szkodliwych skutków dla konsumentów.
2. Kolejni Polacy wracają do kraju
W czwartek wieczorem w Warszawie wylądował polski samolot wojskowy, który z Ammanu zabrał grupę 65 Polaków ewakuowanych z Izraela. Pierwsza grupa ewakuowanych dotarła do kraju już w środę rano, zostali oni w konwoju dowiezieni do Egiptu, skąd wylecieli do Polski. Na pokładzie samolotu było 130 obywateli polskich, ale także obywatele Niemiec, Austrii, Francji i Ukrainy – łącznie 154 osoby. Natomiast w czwartek rano do Polski samolotem rejsowym z Baku w Azerbejdżanie przyleciała grupa 13 polskich obywateli z Iranu. W piątek zostanie podjęta decyzja, czy będzie organizowana kolejna ewakuacja z Izraela.
Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski przypomniał, że MSZ kategorycznie apelowało do Polaków, by nie odwiedzali Bliskiego Wschodu. Sytuacja na miejscu pozostaje napięta w związku z toczącą się wojną między Izraelem a Iranem. Izraelskie siły zbrojne od 13 czerwca atakują cele wojskowe i nuklearne w Iranie, natomiast w odwecie w kierunku Izraela wysyłane są rakiety balistyczne. Nie wszystkie irańskie pociski są zestrzeliwane, niektóre spadają na tereny zamieszkałe.
3. Decyzja prokuratury ws. wyborów kopertowych
W czwartek Wirtualna Polska poinformowała, że Prokuratura Okręgowa w Warszawie 11 czerwca umorzyła śledztwo dotyczące wyborów kopertowych. Chodzi o jeden z wątków. W postępowaniu wszczętym na wniosek NIK badano, czy zarząd Poczty Polskiej S.A. dopuścił się niegospodarności w związku z nieprzeprowadzonymi w 2020 r. wyborami kopertowymi oraz przetwarzania danych Polaków bez uprawnień.
Prokuratura uznała, że „Poczta Polska na razie nie straciła na tej operacji ani złotówki”, ponieważ 53 mln zł z wydanych 66,8 mln zł zostały jej zrekompensowane przez Krajowe Biuro Wyborcze, a o resztę pieniędzy spółka procesuje się ze Skarbem Państwa. Zdaniem prokurator prowadzącej śledztwo nie można więc mówić o powstaniu szkody, a zarząd Poczty Polskiej nie chciał jej wyrządzić ani nie godził się na jej powstanie, nie można więc przypisać mu przestępstwa niegospodarności. W sprawie wyborów kopertowych toczy się też inne śledztwo, w którym zarzuty usłyszał już były premier Mateusz Morawiecki.
4. Dorbach nową szefową PISF?
Kamila Dorbach, dotychczasowa pełniąca obowiązki szefowej Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, została rekomendowana przez komisję konkursową na stanowisko dyrektorki PISF. „Podpis ministry Hanny Wróblewskiej zatwierdzający jej nominację to czysta formalność” – pisze w swoim komentarzu Janusz Wróblewski. „Wybór Dorbach nie stanowi niespodzianki, mimo iż część środowiska, w tym m.in. Stowarzyszenie Filmowców Polskich, udzieliło poparcia innej kandydatce: Magdalenie Sroce. Wielu uważa jednak, że Dorbach podczas kilkumiesięcznej pracy na stanowisku pełniącej obowiązki szefowej PISF zaprezentowała się jako sprawna i skuteczna menedżerka, ratując tę instytucję, operującą budżetem ok. 0,5 mld zł, przed paraliżem po wymuszonej, niespodziewanej dymisji Karoliny Rozwód, poprzedniej dyrektorki PISF – dodaje krytyk filmowy „Polityki”.
W składzie 15-osobowej komisji konkursowej są: prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich Grzegorz Łoszewski (przewodniczący), prezes Polskiej Akademii Filmowej Dariusz Jabłoński (wiceprzewodniczący) oraz Milenia Fiedler, Barbara Pawłowska, Joanna Ronikier, Małgorzata Prociak, Maciej Jakubczyk, Jan Józefowski, Bartosz Konopka, Paweł Kossecki, Stanisław Pieniak, Krzysztof Rak, Andrzej Serdiukow, Mateusz Subieta. W konkursie na nowego dyrektora PISF wzięło udział dziewięcioro kandydatów. Instytut wspiera polską produkcję filmową, dofinansowując rocznie kilkadziesiąt projektów filmowych.
5. Nowy wideokast „Polityki”
Jest nam niezmiernie miło zaprosić Państwa do nowego wideokastu „Polityki” – Portret polityka. Za każdą historią ze świata kryje się bohaterka lub bohater. To oni, ich życiorysy, charaktery i ambicje sprawiają, że świat polityki jest nieprzewidywalny i ciekawy. Łukasz Wójcik, szef działu zagranicznego tygodnika „Polityka”, przedstawia najważniejszych polityków, którzy mają wpływ na naszą rzeczywistość.
Pierwszy odcinek wideokastu poświęcony jest Alemu Chameneiemu, najwyższemu przywódcy Iranu, postaci w samym środku najgłębszego od lat kryzysu na Bliskim Wschodzie. Premier Izraela Beniamin Netanjahu wielokrotnie apelował do Irańczyków, aby obalili władzę ajatollahów, i oferował pomoc w budowie nowego Iranu. Izraelski minister obrony Israel Kac stwierdził w czwartek, że Chamenei „nie może dłużej istnieć”. Dwóch amerykańskich urzędników w tym tygodniu ujawniło, że Donald Trump sprzeciwił się izraelskim planom zabicia Chameneia. Sam prezydent przyznał potem, że nie ma takich planów, „przynajmniej na razie”.