Rekonstrukcja rządu. Bielan się wzmacnia, Morawiecki osłabiony

Wszystko wskazuje na to, że jeszcze w tym tygodniu – według Radia ZET w środę – dojdzie do zmian w rządzie. Szału nie ma; to raczej niewielkie przegrupowanie po pożegnaniu Jarosława Gowina z obozem władzy oraz kilka korekt.

Z rozmów z politykami PiS oraz publicznych wypowiedzi Jarosława Kaczyńskiego dla PAP i RMF FM da się tę rekonstrukcję zrekonstruować jeszcze przed jej ogłoszeniem. Co zatem – z prawdopodobieństwem 99 proc. – wiemy?

Kowalczyk wraca do rządu?

Nowym ministrem rozwoju zostanie Piotr Nowak, były wiceminister finansów, obecnie doradca w Międzynarodowym Funduszu Walutowym. Nowak nigdy nie był posłem, zdarzyło mu się nawet krótko współpracować z Bronisławem Komorowskim, ale moi rozmówcy uważają, że nie jest typowym technokratą, przejawia zainteresowanie polityką i umie z politykami PiS rozmawiać. Jego resort nie będzie jednak tak duży jak za Gowina; dział „praca” już powędrował do ministerstwa rodziny, a „turystyka” ma sobie pójść do powracającego ministerstwa sportu.

Do ministerstwa klimatu przyjdzie za Michała Kurtykę Anna Moskwa, ostatnio dyrektorka w Orlenie, wcześniej wiceminister w nieistniejącym już ministerstwie gospodarki morskiej. Kurtyka od tak dawna nosił się z zamiarem odejścia, że Kaczyński poszedł mu w końcu na rękę, nawet jeśli na finiszu minister zaczął zmieniać zdanie i próbował utrzymać się na stanowisku.

Nowym ministrem sportu zostanie poseł Partii Republikańskiej Kamil Bortniczuk, który już wiele miesięcy temu jako jeden z pierwszych opuścił Gowina, a teraz odbierze za to nagrodę. Jednym z jego zastępców będzie poseł na razie niezrzeszony Łukasz Mejza, którego też trzeba było uwzględnić w nowej układance, bo jest ambitny, marzy o stanowisku, a co najważniejsze – głosuje tak, jak Nowogrodzka każe.

I wreszcie najciekawsza może zmiana – z fotelem ministra rolnictwa pożegna się Grzegorz Puda (być może będzie wiceministrem), a zastąpi go Henryk Kowalczyk, były szef stałego komitetu Rady Ministrów za czasów Beaty Szydło, a potem krótko minister środowiska. Według portalu wPolityce.pl Kowalczyk ma mieć nawet tytuł wicepremiera.

Do tego – podobno – ma być jeszcze parę zmian wiceministerialnych, jakiegoś sekretarza stanu ma ponoć dostać Solidarna Polska, ale tu już pewności nie ma.

Czysta polityka

Co zatem zmieniają te zmiany? Nikt nie próbuje nawet udawać, że chodzi o cokolwiek innego niż czystą politykę. Rok temu ministerstwo sportu zostało – jako zbędne – zlikwidowane, teraz jest przywracane. Wicepremier Piotr Gliński (który przez ostatni rok zajmował się zarówno kulturą, jak i kulturą fizyczną, próbował protestować, ale Kaczyński brutalnie go zgasił: „Bardzo sobie cenię, lubię i rozumiem wicepremiera Glińskiego. Jednak jest potrzeba stworzenia resortu sportu i nie ma co zwlekać z decyzjami w tej sprawie”.

W tej sferze czystej polityki nasuwa się zaś kilka wniosków.

Pierwszy to nadspodziewana twardość negocjacyjna Partii Republikańskiej. Z Kaczyńskim targował się Adam Bielan, jeden z najlepiej znających prezesa PiS polityków, który miał w dodatku za plecami całą grupę prących do posad posłów. A Kaczyński nie bardzo mógł im odmawiać, bo większość jest krucha. Bielaniści zrobili nawet małą demonstrację siły, nie biorąc udziału w dwóch technicznych głosowaniach; potem drwiąco mówili, że następnym razem postarają się bardziej zmobilizować. Tuż po tych głosowaniach Kaczyński ogłosił w PAP nominacje dla Bortniczuka i Mejzy (który jest już podobno wiceprezesem Partii Republikańskiej i ma dołączyć do klubu PiS).

W PiS ten styl negocjacji republikanów bardzo się nie spodobał, niektórzy posłowie porównują nawet Bielana do Gowina. Ale jest też w partii Kaczyńskiego świadomość, że tylko w ten sposób i z takim koalicjantem można dojechać do końca kadencji. Bielan wywalczył w rozmowach z Kaczyńskim najwięcej, smakiem obeszła się grup(k)a wiceministra obrony Marcina Ociepy, zwana złośliwie związkiem zawodowym wiceministrów.

Wniosek drugi – PiS śmiertelnie poważnie traktuje swoje kłopoty z elektoratem wiejskim. Odwołanie niepopularnego na wsi Pudy (który był twarzą „piątki dla zwierząt”) i sięgnięcie po kojarzącego się z Szydło Kowalczyka pokazuje, o czyje głosy będzie teraz najmocniej zabiegał PiS. Swoją drogą, wychodzi tu szamotanie się Kaczyńskiego z rzeczywistością; rok temu tego samego Kowalczyka zawieszał w prawach członka partii za poglądy, które teraz dają mu stanowisko ministra, a może nawet tytuł wicepremiera.

Osłabiony Morawiecki

Awans Kowalczyka oznacza przy tym – i to trzeci wniosek rekonstrukcyjny – osłabienie Mateusza Morawieckiego. To Kaczyński decydował o zmianach w rządzie, to on je negocjował, to on je ogłaszał. Puda był człowiekiem z kręgu premiera, Kowalczyk to postać z całkiem innej bajki. Bardzo ciekawe były też słowa prezesa PiS o szefie kancelarii premiera i bohaterze afery mailowej Michale Dworczyku (że na razie nie straci stanowiska, ale że za błędy się odpowiada), które są chyba zapowiedzią upadku tego polityka przy kolejnym rozdaniu – Kaczyński zasugerował w RMF FM, że dymisja Dworczyka teraz byłaby spełnieniem życzenia tych, którzy przejęli rządową korespondencję.

Morawieckiemu na pocieszenie pozostają dwie deklaracje prezesa z „Sieci”: że „nie widzi żadnej możliwości zmiany premiera”, bo „byłoby to przedsięwzięcie wielce ryzykowne”, oraz że „nie widzi powodów do zmiany, bo premier to człowiek niezwykle sprawny”.

Wniosek zaś najogólniejszy z tej rekonstrukcji jest taki, że Kaczyński obrał kurs na trwanie. Rozmowy rządowe były odzwierciedleniem sytuacji sejmowej, prezes PiS zaangażował się na całego w walkę o utrzymanie większości, dopieszczając każdego posła. Kaczyński nie chce przyspieszonych wyborów, liczy na to, że uda się dojechać do końca kadencji. A za kilka miesięcy do tematu rekonstrukcji wypadało pewnie będzie wrócić.