Zakończyła się 88. ceremonia rozdania Oscarów, wielkie święto kinematografii. Gala odbyła się w spektakularnym Dolby Theatre w Hollywood, w tym roku poprowadził ją aktor i komik Chris Rock. (Niżej pełna lista nagrodzonych).
Za najlepszy film 2015 roku Akademicy uznali „Spotlight” w reżyserii Toma McCarthy’ego – kameralny dramat o śledztwie dziennikarskim, które ujawniło aferę pedofilską w Kościele katolickim. A szerzej: film o statusie dziennikarzy, rzetelności ich pracy, roli mediów we współczesnym świecie.
„Spotlight” to nazwa zespołu reporterów do zadań specjalnych, który od sierpnia 2001 do końca 2002 r. zajmował się przypadkami molestowania i gwałtów na nieletnich w kościelnych parafiach. Grupę współtworzyło czworo dziennikarzy (wszyscy pochodzili zresztą z katolickich rodzin): Sacha Pfeiffer (Rachel McAdams), Matt Carroll (Brian d’Arcy James), Mike Rezendes (Mark Ruffalo) oraz ich szef Walter „Robby” Robinson (Michael Keaton), który na życzenie nowego naczelnego pisma Marty’ego Barona (pochodzenia żydowskiego) nadzorował śledztwo. Zwykli, niczym się niewyróżniający, pozbawieni filmowej charyzmy ludzie. I tak zostali przedstawieni na ekranie. Więcej o filmie w tekście Janusza Wróblewskiego.
Nagrodę za reżyserię otrzymał z kolei Meksykanin Alejandro González Iñárritu za „Zjawę” (przeczytaj recenzję). To czwarty Oscar w jego karierze (trzy poprzednie odebrał w ubiegłym roku za „Birdmana”). – Nie mogę uwierzyć, że to się dzieje naprawdę! – mówił reżyser. I dodał w stronę Leonarda DiCaprio: – Leo, to ty jesteś „Zjawą”.
Oscary za pierwszoplanowe role otrzymali Brie Larson za rolę w filmie „Pokój” (przeczytaj recenzję), Amerykanka, znana do tej pory głównie jako aktorka disneyowska i piosenkarka, oraz Leonardo DiCaprio za „Zjawę”. I sukces tego ostatniego przyćmi pewnie wszystkie inne – aktor był nominowany do Oscara przedtem pięciokrotnie, co od lat internauci konsekwentnie obśmiewali.
W „Zjawie” DiCaprio gra Hugh Glassa, szukającego zemsty na kompanach, którzy porzucili go w chwili największej próby. Za rolę aktor otrzymał wcześniej Złotego Globa.
Pod względem liczby statuetek zwyciężył „Mad Max: Na drodze gniewu” w reżyserii George’a Millera, wskrzeszona po latach opowieść o postapokaliptycznym świecie. W 1979 r. sequel Millera był dziełem niskobudżetowym z nieznanym wówczas szerzej Melem Gibsonem w roli głównej. Wersja z 2015 r. jest już przemyślaną superprodukcją.
Film otrzymał statuetki w kategoriach technicznych: za scenografię, kostiumy, montaż i jakość dźwięku. „Czar pierwowzoru tytułowego mściciela polegał na tym, że był bohaterem filmu niskobudżetowego, stworzonego na peryferiach i zupełnie przypadkiem” – pisaliśmy w POLITYCE.
Oscara za najlepszy film nieanglojęzyczny otrzymał z kolei węgierski dramat „Syn Szawła” László Nemesa. To poruszająca relacja z ostatnich godzin życia Żyda pracującego w krematorium Auschwitz, członka Sonderkommando. Tą wstrząsającą wizją Zagłady – jak przekonują krytycy – Nemes zapewnił sobie miejsce w historii kinematografii.
– Dziękuję Węgrom za to, że pozwolono mi nakręcić ten film – mówił reżyser, odbierając statuetkę. – Nawet w najciemniejszych godzinach ludzkości odzywa się w nas głos, który pozwala nam być ludźmi. O tym opowiada ten film. „Nikt nie odważył się w tak bezkompromisowy sposób ukazać Auschwitz od strony ofiar biorących czynny udział w eksterminacji” – pisał Janusz Wróblewski.
Swojego pierwszego Oscara odebrał tej nocy również Ennio Morricone – za muzykę do filmu „Nienawistna ósemka” Quantina Tarrantino. Poza statuetką otrzymał burzę oklasków, był bowiem sześciokrotnie nominowany, w 2007 r. przyznano mu zaś Oscara honorowego za całokształt twórczości. – Nie istnieje muzyka filmowa bez dobrego filmu – mówił ze sceny. W kategorii najlepsza piosenka Akademicy okazali się bardziej zachowawczy – Oscara otrzymał Sam Smith za utwór „Writing’s on the Wall” z filmu „Spectre”.
Podobnie jak w roku ubiegłym ceremonię poprzedziła burzliwa dyskusja na temat dyskryminacji kolorowych mniejszości – Akademii zarzucano, że pomija twórców czarnoskórych (w ostatnich 15 latach stanowili zaledwie 10 proc. nominowanych). Akademia już zapowiedziała, że do 2020 r. zmienią się procedury głosowania, a w składzie gremium będzie więcej kobiet.
Tę polityczną atmosferę dało się wyczuć na samej gali. – Oscary każdego roku odbierają ci, którzy mają szansę pracować w ogromnym medium, jakim jest film. To szansa, ale i odpowiedzialność. Nasza publiczność jest różnorodna – tak różnorodna powinna być też cała branża – przekonywała podczas ceremonii prezes Akademii Filmowej Cheryl Boone Isaacs. Apelując o wspólny wysiłek dla sprawy, cytowała myśl Martina Luthera Kinga: „Miarą człowieka nie jest to, za czym się opowiada, kiedy czuje się bezpiecznie, ale to, za czym się opowiada w obliczu trudności”.
Płomienną mowę – choć na inny temat – wygłosił również witany oklaskami Joe Biden, wiceprezydent USA: – Zbyt wiele osób pada ofiarami przemocy na tle seksualnym. Proszę, żebyście dołączyli do milionów Amerykanów – obiecajmy, że nie będziemy godzić się na tę sytuację. Zmieńmy kulturę. Ofiary molestowania nie mogą się zastanawiać, co takiego zrobiły. To nie one są winne, nie zrobiły niczego złego.
Wróćmy jednak do filmów. „Zjawa” otrzymała w sumie aż 12 nominacji (co przełożyło się na 3 Oscary). „Mad Max: Na drodze gniewu” George’a Millera – 10 (6 Oscarów). „Marsjanin” Ridleya Scotta – 7 (bez nagród). „Carol” – produkcja, która miała się okazać czarnym koniem wyścigu – nie doczekała się żadnego wyróżnienia.
Wszyscy tegoroczni nagrodzeni
Najlepszy film: „Spotlight”
Pozostałe nominacje: „Big Short”, „Most szpiegów”, „Brooklyn”, „Mad Max: Na drodze gniewu”, „Marsjanin”, „Zjawa”, „Pokój”
Najlepszy reżyser: Alejandro González Iñárritu („Zjawa”)
Pozostali nominowani: Adam McKay („Big Short”), George Miller („Mad Max: Na drodze gniewu”), Lenny Abrahamson („Pokój”), Thomas McCarthy („Spotlight”)
Najlepszy aktor pierwszoplanowy: Leonardo DiCaprio („Zjawa”)
Pozostali nominowani: Bryan Cranston („Trumbo”), Matt Damon („Marsjanin”), Michael Fassbender („Steve Jobs”), Eddie Redmayne („Dziewczyna z portretu”)
Najlepsza aktorka pierwszoplanowa: Brie Larson („Pokój”)
Pozostałe nominowane: Cate Blanchett („Carol”), Jennifer Lawrence („Joy”), Charlotte Rampling („45 lat”), Saoirse Ronan („Brooklyn”)
Najlepszy aktor drugoplanowy: Mark Rylance („Most szpiegów”)
Pozostali nominowani: Christian Bale („Big Short”), Tom Hardy („Zjawa”), Mark Ruffalo („Spotlight”), Sylvester Stallone („Creed”)
Aktorka drugoplanowa: Alicia Vikander („Dziewczyna z portretu”)
Pozostałe nominowane: Jennifer Jason Leigh („Nienawistna ósemka”), Kate Winslet („Steve Jobs”), Rachel McAdams („Spotlight”), Rooney Mara („Carol”)
Najlepszy scenariusz oryginalny: Tom McCarthy, Josh Singer – „Spotlight”
Pozostałe nominacje: „Most szpiegów”, „Ex-Machina”, „W głowie się nie mieści”, „Straight Outta Compton”
Scenariusz adaptowany: Adam McKay i Charles Randolph – „Big Short”
Pozostałe nominacje: „Marsjanin”, „Pokój”, „Carol”, „Brooklyn”
Najlepszy film nieanglojęzyczny: „Syn Szawła”
Pozostałe nominacje: „W objęciach węża”, „A War”, „Mustang”, „Theeb”
Najlepszy film animowany: „W głowie się nie mieści”
Pozostałe nominacje: „Anomalisa”, „Boy and the World”, „Baranek Shaun”, „Marnie. Przyjaciółka ze snów”
Najlepszy film dokumentalny: „Amy”
Pozostałe nominacje: „Cartel Land”, „Scena ciszy”, „What Happened, Miss Simone?”, „Winter On Fire: Ukraine’s Fight for Freedom”
Najlepsze zdjęcia: Emmanuel Lubezki, „Zjawa”
Pozostałe nominacje: „Carol”, „Nienawistna ósemka”, „Mad Max: Na drodze gniewu”, „Sicario”
Najlepszy montaż: „Mad Max: Na drodze gniewu”
Pozostałe nominacje: „Big Short”, „Zjawa”, „Spotlight”, „Gwiezdne Wojny: Przebudzenie Mocy”
Najlepsze efekty specjalne: „Ex Machina”
Pozostałe nominacje: „Mad Max: Na drodze gniewu”, „Marsjanin”, „Zjawa”, „Gwiezdne Wojny: Przebudzenie Mocy”
Najlepsza muzyka: Ennio Morricone i „Nienawistna ósemka”
Pozostałe nominacje: „Carol”, „Sicario”, „Gwiezdne wojny: Przebudzenie mocy”, „Most szpiegów”
Najlepsze piosenka: Writing’s On The Wall („Spectre”)
Pozostałe nominacje: Earned it („Pięćdziesiąt twarzy Greya”), Manta Ray („Racing Extinction”), Simple Song #3 („Młodość”), Til It Happens To You („The Hunting Ground”)
Najlepszy montaż dźwięku: „Mad Max: Na drodze gniewu”
Pozostałe nominacje: „Marsjanin”, „Zjawa”, „Gwiezdne wojny: Przebudzenie mocy”, „Most szpiegów”
Najlepszy dźwięk: „Mad Max: Na drodze gniewu”
Pozostałe nominacje: „Marsjanin”, „Zjawa”, „Gwiezdne wojny: Przebudzenie mocy”, „Sicario”
Najlepsza scenografia: „Mad Max: Na drodze gniewu”
Pozostałe nominacje: „Most szpiegów”, „Dziewczyna z portretu”, „Marsjanin”, „Zjawa”
Najlepsze kostiumy: „Mad Max: Na drodze gniewu”
Pozostałe nominacje: „Carol”, „Kopciuszek”, „Dziewczyna z portretu”, „Zjawa”
Najlepsza charakteryzacja: „Mad Max: Na drodze gniewu”
Pozostałe nominacje: „Stulatek, który wyskoczył przez okno i zniknął”, „Zjawa”
Najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny: „A Girl in the River: The Price of Forgiveness”
Pozostałe nominacje: „Body Team 12”, „War Within the Walls”, „Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah”, „Last Day of Freedom”
Najlepszy film krótkometrażowy: „Stutterer”
Pozostałe nominacje: „Ave Maria”, „Day One”, „Alles wird gut”, „Shok”
Najlepszy krótkometrażowy film animowany: „Niedźwiedzia opowieść”
Pozostałe nominacje: „Prologue”, „Sanjay’s Super Team”, „Nie możemy żyć bez kosmosu”, „World of Tomorrow”