Jeszcze o dupiarzu. Jestem za, a nawet przeciw

Czy można się dziś samemu bezkarnie potępić, nazywając się „dupiarzem”? Mamy jeszcze prawo do słów? I wreszcie: czy istnieją jeszcze dozwolone ramy gatunku dziennikarskiego?

Moja znakomita koleżanka, językoznawczyni Małgorzata Majewska nie daje zgody na wypowiadanie słowa „dupiarz” w przestrzeni publicznej, bo nie szanuje ono podmiotowości drugiego człowieka. Zgadzam się z nią co do konkluzji, ale przesłanki w kwestii Rafała Trzaskowskiego chyba są inne. Bo miał pełne prawo tego słowa użyć.

Media jak rozbite lustro

Media są dziś rozbitym lustrem – nie pokazują całości, ale odbijają jedynie fragmenty, w nieskończoność je powielając. Dzięki temu piszą, że urzędujący prezydent polskiego miasta użył słowa „dupiarz”. To etykieta mężczyzny zorientowanego na krótkoterminowe, nastawione na seks znajomości z kobietami, określonymi poprzez pars pro toto, czyli część za całość. Taka redukcja do jednej części uprzedmiotawia, a manifestowanie takiego spojrzenia na kogokolwiek jest niewłaściwe w XXI w.

Nie chcę bronić tu prezydenta Warszawy, ale sprawa ma szerszy wydźwięk, bo zahacza o wolność w uprawianiu gatunków dziennikarskich i w ogóle prawo do kontekstu. A w tym mieści się art. 212 kodeksu karnego, czyli np. kwestia obrazy – zwłaszcza religijnej – za to, co ktoś powiedział. Co w radykalnym wydaniu ma konsekwencje w procesach sądowych czy zamachach z powodu publikacji karykatur Mahometa.

Spróbujmy się przyjrzeć po kolei tym kwestiom.

Kuba Wojewódzki

polszczyzna

Rafał Trzaskowski

Jacek Wasilewski

Medioznawca, doktor habilitowany nauk politycznych, dziennikarz, pisarz. Pracuje w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej i na Uniwersytecie Warszawskim. Zajmuje się konstruowaniem przekazów społecznych i strukturami komunikacji społecznej, a także kreacją znaczeń w popkulturze.