Czy mogło nie wybuchnąć?

Recenzja książki: Władysław Bartoszewski, Powstanie Warszawskie

15 sierpnia 2009

Kim jest Władysław Bartoszewski – każdy wie. Jak w 65 lat po wybuchu Powstania Warszawskiego widzi on to wielkie wydarzenie – jako historyk, a zarazem jako świadek – ponieważ był żołnierzem powstania? Władysław Bartoszewski nie chce się wpisywać w obóz zwolenników ani tym bardziej na listę krytyków, oceniających powstanie jako źle przygotowane, bez należytego uwzględnienia układu sił międzynarodowych i w efekcie – hekatombę najofiarniejszej młodzieży i dziesiątków tysięcy cywilów.

Bartoszewski odpowiada pytaniem: czy mogło nie wybuchnąć? A ponieważ konstatuje, że było nieuniknione – jeżeli niezorganizowane, to wybuchłoby spontanicznie – więc dopisuje je do ciągu powstań narodowych i zwraca uwagę na ich znaczenie w podtrzymaniu tożsamości narodowej. Wyboru tekstów Władysława Bartoszewskiego o powstaniu 1944 – już pisanych podczas powstania, a następnie powojennych z różnych epok (znamienne ingerencje cenzury!), dokonał Andrzej Krzysztof Kunert, który uzupełnił książkę o aneksy (wybór dokumentów, obsada personalna dowództwa AK, spis kawalerów Virtuti Militari odznaczonych w Powstaniu Warszawskim).

Całość rozpoczyna szczegółowa – dzień po dniu – kronika wydarzeń powstania, napisana przez Bartoszewskiego.

Władysław Bartoszewski, Powstanie Warszawskie. Wybór, przypisy i aneksy Andrzej Krzysztof Kunert. Mapy i plany Zugmunt Walkowski, Świat Książki, s. 781

powstanie warszawskie

Marian Turski

Zmarł w 2025 r. Publicysta, od 1958 kierownik działu historycznego „Polityki”, twórca Nagród Historycznych, współtwórca Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Działał aktywnie w licznych organizacjach żydowskich. Przetrwał piekło antysemityzmu. Od 1942 żył w łódzkim getcie, w sierpniu 1944 został deportowany do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Wiosną 1945 r. przeżył marsz śmierci byłych więźniów obozu do Buchenwaldu. Wzywał i przestrzegał: „Nie bądźcie obojętni”.

Czytaj także

Społeczeństwo

Awantura w Dzieżkach. Od ciemnoskórych sąsiadów odgrodzili się płotem granicznym

We wsi Dzieżki pod Mońkami wybuchła awantura sąsiedzka nowopolskiego typu: za miedzę sprowadzili się ciemnoskórzy, więc trzeba było odgrodzić się od nich płotem granicznym.

Marcin Kołodziejczyk

11.11.2025

Czy mogło nie wybuchnąć?

Recenzja książki: Władysław Bartoszewski, Powstanie Warszawskie

Marian Turski

Najczęściej czytane w sekcji Kultura

Recenzja filmu: „Dom dobry”, reż. Wojciech Smarzowski

Katastrofa „Heweliusza” wciąż rodzi pytania. Skojarzeń ze Smoleńskiem nie sposób uniknąć

Serhij Żadan dla „Polityki”: Nie mam dla was dobrych wiadomości. Ich czołgi pojadą dalej

Kayah dla „Polityki”: Zrobiono ze mnie wariatkę. Cały czas zderzałam się ze ścianą

Kulturalnie polecamy i ostrzegamy. Sprawdzamy „Heweliusza”. Takich seriali dotąd nie mieliśmy

Czytaj także

Awantura w Dzieżkach. Od ciemnoskórych sąsiadów odgrodzili się płotem granicznym

Spadek urodzeń jest naszą przyszłością. Skończyły się czasy: nieważne, jaki mąż i związek, byle był

Reporter „Polityki” zatrudnił się w Żabce. Jak było? „Tu się liczy tylko zdanie Basi”

Rosyjski wywiad w Europie. Jak to działa? Co szpiegowała Anna Chapman?

Dudowie uczą się codzienności. Intratna propozycja nie przyszła, pomysłu na siebie brak

Operacja „Midas” wstrząsnęła Ukrainą. Co zrobi Zełenski? Takiego kryzysu nie było od początku wojny

Sojowe dzieci, czyli jak talerz stał się deklaracją polityczną. „Zapala się czerwona lampka”

Horror w domach seniora. Jak tych miejsc uniknąć? „Po miesiącu: połowa babci, skóra i kości”

Szybciej, drożej, modniej. Pokaż mi, co trenujesz, powiem ci, kim jesteś. Sport jako zjawisko klasowe

Jak się dziś żyje na granicy Polski z Rosją. Ludzie sobie nie ufają, jest pełno paradoksów

Inżynierowie kontra prawnicy. Najdalej za dwa pokolenia Chiny będą rządzić światem. To pewne

OnlyFans: zdalne porno. Coraz więcej Polek chce tu zarabiać. „Przecież tak robią wszyscy”