Ile narodów, tyle wojen

Druga wojna światowa nadal trwa. 60 lat po jej zakończeniu niemal każde obchody rocznicowe wywołują spory i emocje: D-Day, Powstanie Warszawskie, wyzwolenie Oświęcimia, bombardowanie Drezna, Jałta, zdobycie Berlina, Poczdam. O tej wojnie nie może być jednej opowieści. Gdy 9 maja, w czasie moskiewskich uroczystości, szefowie państw i rządów staną obok siebie, każdy z nich będzie wspominał coś innego.

Makijaż stary jak świat

Mogłoby się wydawać, że walka ze zmarszczkami, siwizną, łysieniem czy celulitem to wymysły XX w. Tymczasem słowo kosmetyka pochodzi z języka greckiego, a jej ojczyzną jest starożytny Egipt.

Bohaterowie są skłóceni

Wśród historycznych bohaterów Sierpnia 1980 znów zawrzało. Postulowana przez prawicę rewolucja moralna dosięgła początków Solidarności. Przed 25 rocznicą podpisania porozumień rozgorzały polityczne i czysto ludzkie spory o prawdę tamtego czasu, o rodowód i cnotę III RP.

Smutni panowie

W cieniu teczek i donosicieli pozostają inne metody pracy operacyjnej służb bezpieczeństwa. Ożywioną działalność prowadziły na przykład biura MSW odpowiedzialne za obserwację, podsłuchy i przegląd korespondencji.

Zanadto samodzielny komunista

Do niedawna historycy uznawali, że większość najcenniejszych materiałów Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego – inwigilującego komunistów w pierwszej połowie lat 50. – została spalona. Dziś okazuje się, że nie do końca. W archiwum IPN znajduje się wiele dokumentów rzucających nowe światło na dzieje komunistów w stalinowskiej Polsce.

Imperator, który zgubił imperium. Jak „Gorbi superstar” zobojętniał Rosjanom

Po dwudziestu latach od czasu, gdy Gorbaczow rozpoczął pierestrojkę – próbę uratowania niewydolnego systemu radzieckiego, w Rosji obudziła obojętność albo niechęć.

Historia pewnej znajomości

„To, co się dzieje w Polsce, jest dla nas w NRD sprawą zasadniczą, kwestią życia” – mówił miesiąc po podpisaniu porozumień sierpniowych Erich Mielke, wschodnioniemiecki minister bezpieczeństwa. Obawa przed przeniesieniem zarazy na zachodni brzeg Odry i Nysy była tak wielka, że od jesieni 1980 r. niemała część aktywności służby bezpieczeństwa NRD została skierowana na zbieranie informacji z Polski.

Do przyjaciół Moskali

„W służbie narodu”

W Polsce Ludowej oficjalnie rządził naród, a narodem kierowała partia (PZPR). Ale nad narodem i nad partią czuwała jeszcze jedna siła, szczególna, bo tajemna i wszechmocna. Niezależna republika, czyli Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i jego dusza, serce i sumienie – Służba Bezpieczeństwa PRL. To ono wyprodukowało teczki.

Rozmowy (nie) kontrolowane

Dzięki osobie Macieja Giertycha wzrosło zainteresowanie prawie już zapomnianą Radą Konsultacyjną przy przewodniczącym Rady Państwa Wojciechu Jaruzelskim. Co to była za instytucja i jakich ludzi przyciągała?