Walka o wschodnią granicę odrodzonej Polski to były jednoczesne zmagania z Rosją białą i czerwoną, z Litwinami i Ukraińcami, przy dwuznacznej postawie Niemiec i niejasnej Sprzymierzonych. Dlatego na wschodniej rubieży fakty dokonane znaczyły więcej niż dyplomacja.
Kiedy zbliżał się wybuch I wojny światowej, Polska nie istniała właściwie dla świata. Cała Europa respektowała istniejące granice.
Wśród koncepcji odrodzonej Rzeczpospolitej wyróżniały się dwie podstawowe: inkorporacyjna i federacyjna.
Przykłady wyzwań, przed jakimi stanęła odrodzona Rzeczpospolita.
Zgoda ponad politycznymi podziałami trwała w Niepodległej tylko do wyborów w 1922 r.; odtąd nie dało się już porozumieć tak, żeby wszyscy Polacy, nie wspominając o niechcianych mniejszościach, czuli się w Polsce u siebie.
Już w pierwszych dniach niepodległości Polska dołączyła do stosunkowo nielicznej grupy państw europejskich, gdzie kobiety na równi z mężczyznami mogły uczestniczyć w życiu politycznym.
Kościół katolicki i inne wyznania po 1918 r.
Na dwadzieścia lat niepodległości przypadało najwyżej kilka (1926–29 i 1936–39) dobrej koniunktury. Z takimi okolicznościami zewnętrznymi przychodziło się mierzyć gospodarce Drugiej Rzeczpospolitej, a entuzjazm, związany z „radością z odzyskanego podwórka”, tylko częściowo łagodził sytuację.
Już w chwili powstania niepodległej Polski kwestia regulacji stosunków na wsi, przede wszystkim własności ziemi, budziła wielkie emocje.
