Najnowsza wystawa Agnieszki Polskiej w warszawskim Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Plan Tysiącletni czyli najnowszą pracę Agnieszki Polskiej zobaczyć będzie można w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie już 2 lipca. W imponującej rozmachem instalacji wideo publiczność rozpozna cenionych aktorów teatralnych i filmowych: Jaśminę Polak, Bartosza Gelnera, Piotra Polaka i Juliana Świeżewskiego oraz usłyszy głos Antoniny Nowackiej, wokalistki i artystki dźwiękowej.
PLAN TYSIĄCLETNI
Wystawa składa się z wideoinstalacji, prezentowanej w Muzeum nad Wisłą do 19 września 2021 oraz szeregu wydarzeń towarzyszących, odbywających się w Muzeum oraz online. Publiczność będzie mogła uczestniczyć w Sympozjum „Electric Summer School” z udziałem socjologa Benjamina Brattona, filozofek Mckenzie Wark, Bogny Konior i Katarzyny Czeczot czy oglądać „Iskra TV” – serię krótkich filmów przygotowanych przez ekspertów, wprowadzających w historię elektryfikacji i jej kontekst społeczno-polityczny, m.in. powojennego energetyka Jacka Szyke i historyka elektryfikacji Rafała Zasunia. Plan Tysiącletni to nowa praca Agnieszki Polskiej, którą artystka przygotowałą specjalnie na wystawę w Muzeum. Dwukanałowa praca wideo, która porusza wątki nowoczesnych przemian i procesów elektryfikacji polskiej wsi tuż po II wojnie światowej. Jej autorka konsekwentnie podejmuje w swoich pracach temat postępu technologicznego czy industrializacji. Tematy społeczne Polska umiejętnie splata z osobistymi historiami swoich bohaterów, równie subtelnie łączy poetycką narrację, obraz i dźwięk. Przyniosło jej to międzynarodowe uznanie – prezentowała swoje prace choćby w New Museum i MoMA w Nowym Jorku, Centre Pompidou i Palais de Tokyo w Paryżu czy w londyńskiej Tate Modern, a berliński Hamburger Bahnhof przyznał jej prestiżową nagrodę Preis der Nationalgalerie. W Warszawie zobaczymy jej najnowszą pracę, powstałą na kanwie historii modernizacji obszarów wiejskich
w powojennej Polsce.
SEKRET SKRADZIONY BŁYSKAWICOM
Elektryczność od samego początku budziła zarówno zachwyt, jak i lęk. „Rozświetlanie mroku” było przecież nadludzką siłą sprawczą; jak nazywali ją pierwsi polscy elektrycy: „sekretem skradzionym błyskawicom”. W dwudziestoleciu międzywojennym prąd docierał do 1 wsi na 100. Powszechna elektryfikacja stała się oficjalnym celem władz centralnych dopiero w 1950 roku. W dużej mierze było to przedsięwzięcie oddolne, w które intensywnie włączały się małe społeczności, czyli tak zwana klasa ludowa. Rolnicy i chłopi budowali część infrastruktury, nieodpłatnie pracowali fizycznie, często zapewniali nocleg inżynierom. W tym samym czasie w lasach nadal ukrywali się partyzanci, przekonani, że kolejna odsłona wojny jest wciąż przed nimi. Dla obu tych grup społecznych elektryfikacja miała zgoła odmienny charakter. Plan Tysiącletni kieruje światło na opowieść dotychczas pomijaną w dyskusji na temat modernizacji w powojennej Polsce.
Jak mówi Natalia Sielewicz, kuratorka: „Praca Agnieszki i program wydarzeń towarzyszących, składających się na wystawę, pokażą elektryfikację jako przedsięwzięcie pełne sprzeczności i proces wielu prędkości. Odwrócą tradycyjnie przyjęty podział na modernizację odgórną i oddolną; na tych, którzy niosą światło i tych, którzy z pokorą przyjmują dobrodziejstwo elektryfikacji”.
Osadzając swoich bohaterów w historii powojennej, Agnieszka Polska stawia jak najbardziej aktualne pytania: w jaki sposób dostęp do infrastruktury daje władzę lub przeciwnie, wyklucza i odcina od modernizacji? Które grupy społeczne i instytucje kontrolują technologie i narzucają ramy życia zbiorowego?
SOCREALIZM MAGICZNY
Przygotowana przez artystkę praca jest nie tylko silnym głosem w rozpoczętej niedawno dyskusji na temat historii klasy ludowej w Polsce, dotychczas nie dość obecnym. To także świeże, autorskie spojrzenie na pierwsze lata powojenne. Kuratorka Natalia Sielewicz w odniesieniu do poetyki wystawy proponuje termin „socrealizm magiczny” i wyjaśnia, że w swojej najnowszej pracy artystka „świadomie integruje sferę duchową i metafizyczną z naturą i procesem modernizacji i technologizacji życia”. Agnieszka Polska traktuje bowiem technologię jako pełnoprawną bohaterkę swoich opowieści, nie oddziela jej od natury,
a wręcz wzmacnia ich splot. „Z jednej strony artystka „animuje”, a więc ożywia technologię, czyniąc ją sprawczą i obdarzoną czuciem, z drugiej zaś „elektryzuje” siły natury i otaczającą ludzi przyrodę” - mówi Sielewicz. Artystka posługuje się sugestywnym obrazem, intensywną ścieżką dźwiękową i poetycką narracją, by oddać najbardziej uniwersalne emocje: tęsknotę, lęk, poczucie utraty i nadzieję. Ukazuje w ten sposób technologię jako doświadczenie zmysłowe i duchowe: bliskie świata snu, wyobraźni, zjawisk nadprzyrodzonych i rytuałów mistycznych, dzięki którym noc staje się dniem.
2.07 – 19.09.2021
Otwarcie wystawy: 2.07, godzina 18.00
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Wybrzeże Kościuszkowskie 22
Program wydarzeń towarzyszących wystawie dostępny na stronie: