Książki

"Kultura" w pigułce

Dziennikarze słyszeli o paryskiej „Kulturze”, ale jej na ogół nie czytali.

Przed ośmiu laty w tym samym lubelskim wydawnictwie ukazały się, zredagowane przez Grażynę Pomian, dwa tomy zatytułowane „Wizja Polski na łamach Kultury 1947–1976”. Mamy więc już wybór najważniejszych tekstów z 637 numerów tego najważniejszego w powojennych dziejach Polski czasopisma. Radio Wolna Europa przeznaczone było dla mas, „Kultura” była elitarna, adresowana do inteligencji, w najlepszym tego słowa rozumieniu.

Jej oddziaływanie było powolniejsze, ale głębsze. Kształtowała umysły czytelników, uczyła politycznego myślenia, a także tolerancji dla innych poglądów. Czyli tego właśnie, czego tak bardzo brak nam dzisiaj. Młodsi wszystkowiedzący politycy i dziennikarze słyszeli o paryskiej „Kulturze”, ale jej na ogół nie czytali, ta antologia jest więc dla nich znakomitą szansą, by przekonać się, że można pisać bez nienawiści i pogardy dla adwersarzy.

Tom I, poza wstępem wydawców i czterema tekstami poświęconymi Jerzemu Giedroyciowi, składa się z trzech części: Trzecia Rzeczpospolita, Solidarność i polska opozycja demokratyczna, Rozpad PRL.

Tom II podzielony został na następujące bloki tematycznie: Świat przed i po upadku bloku sowieckiego. Ukraina-Litwa-Białoruś, Żydzi-Antysemityzm-Zagłada, O religii i Kościele bez namaszczenia, i wreszcie na deser 16 tekstów zgrupowanych w dziale: Polska szkoła eseju. Na końcu krótkie noty o autorach oraz indeks nazwisk i pseudonimów.

Antologia jest prezentacją różnych autorów i różnych problemów. Jej myśl przewodnią w jakimś sensie oddaje często przywoływany przez Redaktora aforyzm Józefa Piłsudskiego: „Polacy chcą niepodległości, lecz pragnęliby, aby ta niepodległość kosztowała dwa grosze i dwie krople krwi – a niepodległość jest nie tylko dobrem cennym, lecz i bardzo kosztownym”. No właśnie.

Realiści z wyobraźnią. „Kultura” 1976–2000. Wybór tekstów. Wybrali i wstępem opatrzyli Basil Kerski, Andrzej S. Kowalczyk. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007, t. I – s. 512, t. II – s. 634
 
 
Przeczytaj fragment książki 
 
 
 

Reklama

Czytaj także

null
Świat

Izrael kontra Iran. Wielka bitwa podrasowanych samolotów i rakiet. Który arsenał będzie lepszy?

Na Bliskim Wschodzie trwa pojedynek dwóch metod prowadzenia wojny na odległość: kampanii precyzyjnych ataków powietrznych i salw rakietowych pocisków balistycznych. Izrael ma dużo samolotów, ale Iran jeszcze więcej rakiet. Czyj arsenał zwycięży?

Marek Świerczyński, Polityka Insight
15.06.2025
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną