Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Rynek

Kluczowe wyzwania w podejściu do odpowiedzialnego biznesu

Irena Pichola Irena Pichola mat. pr.
Rozmowa z Ireną Picholą, liderką zespołu ds. zrównoważonego rozwoju w Polsce i Europie Środkowej oraz globalną liderką climate action & sustainability bold play dla sektora publicznego Deloitte.

Co obecnie zmienia się w obszarze społecznej odpowiedzialności i zrównoważonego rozwoju?

– Trzy tygodnie temu na to pytanie odpowiedziałabym zapewne koncentrując się głównie na zmianach klimatu i działaniach firm związanych choćby z dekarbonizacją. Dziś hasło „odpowiedzialność społeczna biznesu” zyskuje nowy wymiar z powodu wojny w Ukrainie. Polskie firmy włączają się w niesienie pomocy uchodźcom. W tegorocznych Listkach CSR POLITYKI chcemy zgromadzić przykłady takich inicjatyw, podzielić się nimi i zainspirować innych.

– Te działania w ramach odpowiedzialności społecznej firm są coraz częściej przedstawiane z wykorzystaniem tzw. czynników ESG, które zastępują w narracji CSR. Jakie są tego powody?

– Ilościowy charakter czynników ESG pomaga powiązać działania CSR z biznesem. Osoby, które od lat postrzegały CSR zgodnie z definicją UE, podkreślając odpowiedzialność biznesu jako wpływ na społeczeństwo, środowisko, ekonomię, widzą dużą spójność. Inni, odróżniają ESG od CSR wskazując na stereotypowe postrzeganie działań z zakresu odpowiedzialności społecznej jako działalności niepowiązanej z biznesem. Takie myślenie nie pozwala w pełni wykorzystać potencjału, także biznesowego, takich działań. W Listkach CSR POLITYKI, które są jedną z najdłużej istniejących inicjatyw tego typu na polskim rynku, już od 11 lat, staramy się podkreślać strategiczną, długofalową rolę zarządzania odpowiedzialnością biznesu. Rok 2020 i wybuch pandemii COVID-19 można określić jako przełomowy w zmianie myślenia. W tym czasie także kwestie klimatyczne znalazły się na czołówkach gazet, a debata na temat odpowiedzialności różnych podmiotów – przedsiębiorstw, instytucji publicznych, ale także indywidualnych konsumentów– nabrała ogromnego znaczenia.

Dla przypomnienia skrót ESG odnosi się do trzech obszarów „environmental”, czyli kwestii środowiskowych, „social” – kwestii społecznych, rozumianych jako wpływ społeczno-gospodarczy, oraz „governance”, czyli ładu korporacyjnego, powinności organizacji i troski o spójność funkcjonowania. ESG ma też coraz większy wpływ na wynik finansowy, decyzje inwestorów czy świata finansowego. Nie mówimy już więc o jednej firmie czy nawet jednej branży, lecz o funkcjonowaniu danej firmy w całym ekosystemie oraz o obietnicach, jakie składa ona swoim pracownikom, inwestorom i szeroko rozumianemu światu czy otoczeniu. Mając doświadczenie pracy w tym obszarze z blisko 200 firmami na polskim rynku wyraźnie widzę, że coraz więcej z nich zaczęło nadawać czynnikom ESG wysoki priorytet.

Listki CSR POLITYKImat. pr.Listki CSR POLITYKI

W tej edycji zestawienia Listków CSR POLITYKI po raz pierwszy przyznajemy nagrodę Zielony Listek, za działania w kierunku dekarbonizacji. Z czego wynika ta inicjatywa?

– Nie możemy zapominać, że kwestie klimatyczne, mimo że w tej chwili mogą wydawać się drugorzędne, nadal są naglące. Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) opublikował niedawno kolejny raport dotyczący zmian klimatu i ich wpływu na różne regiony świata. Rzecz dotyczy obszaru, który zamieszkuje aż 3,6 mld ludzi. Ryzyko niebezpiecznych zmian będzie rosło na przestrzeni najbliższych dwóch dekad. Możemy zmniejszyć część zagrożeń przez podejmowanie działań pozwalających na dostosowanie się do potencjalnych ich skutków. Porozumienie Paryskie zakłada, że wszystkie kraje do 2020 roku miały przedstawić długoterminowe scenariusze ograniczenia emisji gazów cieplarnianych zgodnie z metodologią przyjętą przez IPCC. Głównym celem jest ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5 st. C względem epoki przedprzemysłowej. To jest właśnie obszar, w którym możemy wykazać się odpowiedzialnością, który wymaga podjęcia działań. Mając na uwadze długofalowe działania, w tym roku do zestawienia dodaliśmy „Zielony Listek”, czyli wyróżnienie dla firm, które są liderami w działaniach na rzecz dekarbonizacji. Chcemy docenić firmy, które podjęły ten trud, a pozostałych zainspirować do wdrożenia zmian w swojej strategii.

Wprowadzając nową kategorię w zestawieniu Listków CSR POLITYKI chcemy dodatkowo podkreślić fakt, że odpowiedzialność społeczna oraz działania mitygujące zmiany klimatu stopniowo stają się obowiązkiem prawnym, gdyż pojawia się wiele regulacji wyznaczających nowe ramy dla funkcjonowania biznesu. W minionym roku Komisja Europejska przyjęła pakiet propozycji legislacyjnych „Fit for 55” w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, który ma na celu wprowadzenie zmian transformacyjnych potrzebnych w gospodarce, społeczeństwie i przemyśle, aby osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku. Aby to wspierać, muszą do 2030 roku zmniejszyć emisje netto o co najmniej 55 proc. w porównaniu z 1990 rokiem. Oznacza to konkretne wymagania dla firm związane z ograniczeniem przez nie emisji gazów cieplarnianych. Dodatkowe obowiązki zostały nałożone w obszarze raportowania – od 2025 roku zostanie nimi objętych prawdopodobnie około 49 tys. spółek w UE, w tym aż trzy tysiące dużych spółek w Polsce. Jednak już w tym roku pierwsze firmy muszą raportować w jakim stopniu ich model biznesowy, kontrybuuje do tworzenia zielonej gospodarki. Taksonomia stanowi nowy kompas dla biznesu i dlatego tegoroczne Zielone Listki to wyróżnienie dla tych firm, które podejmują realne działania w zakresie strategicznego zarządzania wpływem na klimat i rozpoczęły je zanim implementacja przepisów prawnych stanie się obligatoryjna.

– Mimo zaangażowania wielu organizacji, badania pokazują, że sporo firm jeszcze nie dostrzega, że czynniki ESG mają wpływ na ich rozwój.

– Aby działania w obszarze ESG były skuteczne, muszą one być zintegrowane z podstawowymi wartościami firmy i modelem jej działania. Doświadczenia pokazują, że uwzględnianie w strategii czynników ESG działa na korzyść firmy na wiele sposobów: stymulując wzrost przychodów, redukując koszty, minimalizując ryzyko interwencji regulacyjnych i prawnych, czy wpływając pozytywnie na wydajność pracowników i przyciągając tych najcenniejszych. Dzieje się tak, ponieważ bardziej zrównoważone produkty i usługi mogą przyciągnąć więcej coraz bardziej świadomych konsumentów. Dzięki działaniu w duchu zrównoważonego rozwoju, firmy mogą mieć lepszy dostęp do zasobów poprzez silne społeczności i dobre relacje z administracją. I analogicznie, mogą stracić klientów z powodu niezrównoważonych praktyk (np. naruszanie praw człowieka czy nieetyczny łańcuch dostaw) lub dlatego, że ich produkty czy usługi są postrzegane jako niezrównoważone. Jak wynika z badania Deloitte „Sustainable Action Index” przeprowadzonego m.in. w Polsce, aż 58 proc. respondentów wybiera produkty marek, które podejmują działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Co więcej, około 1/3 pracowników deklaruje, że rozważyłaby zmianę pracodawcy, jeśli ten nie wprowadzi zrównoważonych praktyk biznesowych, a także przyjęłaby propozycję gorszą finansowo, ale od pracodawcy, który jest przyjazny środowisku. Widać więc, że presja oddolna na działania firm w kierunku zrównoważonego rozwoju będzie tylko wzrastać. Nadszedł czas, aby kojarzyć zrównoważony rozwój nie z kompromisami, ale z przewagą konkurencyjną, zaufaniem, długofalowymi wynikami biznesowymi.

– Na czym firmy powinny się koncentrować, by ich działania w obszarze zrównoważonego rozwoju były efektywne: z korzyścią dla samych firm, ich interesariuszy i dla środowiska naturalnego?

– Warto pamiętać, że myślenie o zrównoważonym rozwoju powinno być myśleniem strategicznym, rozpisanym na lata, obejmującym wiele obszarów działalności firmy i liczne funkcje. Tylko wtedy pozwoli na podejmowanie skutecznych działań. Z naszych analiz wynika, że istnieje kilka kluczowych obszarów, w których przede wszystkim warto wdrożyć zmiany, gdyż przynoszą one najlepsze efekty. Dotyczą one przede wszystkim operacyjnej działalności firm m.in. opracowania nowych produktów i usług przyjaznych środowisku, modernizacji lub przenoszenia zakładów, by zwiększyć ich odporność na skutki zmian klimatu. Jednak te wymagania rozciągają się szerzej – także na łańcuchy dostaw poszczególnych firm oraz wymaganie od dostawców i partnerów biznesowych spełnienia określonych kryteriów środowiskowych. Wymogi te dotykają bezpośrednio kierownictwa wyższych szczebli, których wynagrodzenie powinno być uzależnione od wyników inicjatyw w zakresie zrównoważonego rozwoju.

– Jak powinno dziś wyglądać odpowiedzialne przywództwo w obszarze ESG?

– Presja na liderów nigdy nie byłą większa niż dziś - w obliczu szeregu wyzwań strategicznych, geopolitycznych, środowiskowych i społecznych. Bezpośrednio po globalnej pandemii menedżerowie i kadra kierownicza stają w obliczu coraz bardziej zróżnicowanego zestawu zdarzeń – wojny w Ukrainie, a wcześniej także rosnącej inflacji. Wojna za naszą wschodnią granicą spowodowała ogromne i nagłe zmiany w planach biznesowych i skłoniła wiele spośród najbardziej znanych światowych marek do działań w obszarze odpowiedzialności społecznej. Można więc powiedzieć, że zobowiązania firm w zakresie ładu środowiskowego, społecznego i korporacyjnego zostaną wystawione na próbę. Wierzę, że biznes w Polsce wypracuje nowe standardy i praktyki społecznej, strategicznej odpowiedzialności oraz swojej roli dziś i w przyszłości. Mając to na uwadze, wspólnie z redakcją Polityki i Forum Odpowiedzialnego Biznesu, zdecydowaliśmy się na wyróżnienie liderów dobrych praktyk, którzy odpowiedzialnie wspierają poszkodowanych działaniami wojennymi w Ukrainie. Można przypuszczać, że obecna sytuacja geopolityczna tylko podkreśli wagę odpowiedzialnego przywództwa.

Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama