Ta zmiana jest także napędzana przez coraz surowsze przepisy dotyczące zagospodarowania odpadów i ochrony środowiska, które dotyczą niemal każdego sektora gospodarki.
Zaangażowanie w GOZ musi być nie tylko odpowiedzią na różne wytyczne instytucji i organów regulacyjnych, ale także inicjatywą własną odpowiedzialnych organizacji. DB Schenker postanowił zapytać firmy w Polsce o ich spojrzenie na tę kwestię oraz rolę operatorów logistycznych, aby móc odpowiednio wesprzeć swoich klientów we wdrażaniu zrównoważonych inicjatyw. Efektem jest opublikowany właśnie raport „W obiegu zamkniętym – logistyka dla gospodarki cyrkularnej z perspektywy polskich firm”. Przygotowany został w oparciu o badania przeprowadzone przez operatora wraz z K+ Research by Insight Lab w maju i czerwcu tego roku.
Badania ilościowe zostały uzupełnione pogłębionymi wywiadami z wybranymi klientami DB Schenker, a także komentarzami ekspertów zewnętrznych. - Działania związane z GOZ przynoszą korzyści ekonomiczne firmom funkcjonującym w różnych sektorach gospodarki. Przykładowo, korzyści te mogą być wyrażone w oszczędnościach wynikających ze zmniejszenia ilości i wagi opakowań lub w przychodach ze sprzedaży np. odpadów czy recyklatów. Takie możliwości istnieją dla wszystkich przedsiębiorstw i gospodarek nie tylko w Europie, ale na całym świecie – mówi dr Jolanta Turek, ekspertka ze Szkoły Głównej Handlowej.
Czy respondenci badania zgadzają się z tym twierdzeniem? Jakie wnioski płyną z raportu? Wiedza o GOZ jest dość powszechna – 70 proc. respondentów spotkało się z informacjami dotyczącymi tego obszaru. Badani różnią się natomiast w opiniach, czy łatwo uzyskać takie informacje (co trzeci twierdzi, że tak, ale podobna grupa jest przeciwnego zdania). Często badani nie są w stanie ocenić tego, czy informacje o GOZ są dla nich wystarczające, i opisują je jako zbyt ogólne. W efekcie 64 proc. z nich nie jest świadomych, że ich firmy wdrażają rozwiązania z tego zakresu, choć to robią. Według respondentów GOZ w firmie wiąże się przede wszystkim z wzięciem odpowiedzialności za recykling odpadów (56 proc.) oraz zwiększeniem konkurencyjności przedsiębiorstwa (51 proc.). Rzadziej efektem działań z zakresu GOZ jest natomiast zmniejszenie zużycia mediów (34 proc.) oraz obniżenie kosztów wytwarzania produktów (35 proc.).
Wśród wyzwań dotyczących łańcucha dostaw w firmie z perspektywy GOZ ankietowani najczęściej wymieniają zbyt wysokie koszty wprowadzenia (34 proc.) oraz brak rynkowych standardów (30 proc.). Uczestnicy badania z firm, które wprowadziły zmiany w łańcuchu dostaw w ramach GOZ, w większości oceniają ich efekt jako mały lub bardzo mały. Co czwarta firma przeprowadziła w ostatnim czasie relokację biura, fabryki lub innej placówki, by zoptymalizować łańcuch dostaw. Dodatkowo kolejne 24 proc. przedsiębiorstw planuje takie działanie.
Głównym działaniem firm w zakresie zagospodarowania logistyki zwrotów jest recykling (69 proc.). Często wskazują również na naprawę produktów oraz ich odsprzedaż i ponowne wykorzystanie (po 34 proc. wskazań). Zarządzanie zwrotami i ponowne wprowadzenie na rynek produktów skutkuje przede wszystkim obniżeniem kosztów (42 proc.), poprawą wizerunku firmy (39 proc.) i wydłużaniem życia produktów (35 proc.).
Warto zauważyć, że aż 46 proc firm nie powierzyło jeszcze operatorowi logistycznemu żadnego zadania z tego zakresu. 56 proc. nie wie nawet, jak operatorzy logistyczni mogliby ich wspomóc w tym zadaniu. Tymczasem funkcjonujące już dziś projekty wskazują, że partner logistyczny może z powodzeniem przejąć zarządzanie i obsługę tego ogniwa w łańcuchu dostaw, w tym naprawę, serwis, recykling oraz ponowne wprowadzenie towarów do obieg. - Przyszłość gospodarki o obiegu zamkniętym będzie wymagała większej liczby dostawców usług logistycznych z umiejętnościami zarządzania logistyką zwrotów. Większość firm koncentruje się na produkcji i sprzedaży, nie posiadając kluczowych kompetencji w obszarze obsługi posprzedażowej i wsparcia. Dostawcy usług logistycznych są wyjątkowo dobrze przygotowani do świadczenia szerokiego zakresu usług, które będą niezbędne firmom dążącym do większej cyrkularności – mówi Tony Sciarrotta, dyrektor zarządzający Stowarzyszenia Logistyki Zwrotnej.
Na bazie doświadczeń DB Schenker taka współpraca może przynieść wymierne korzyści klientom: na przykład 20 proc. zwróconych przedmiotów jest odzyskiwanych jeszcze przed odesłaniem ich do producenta, a o 20 proc. można zredukować zagraniczny transport zwrotów, a tym samym zmniejszyć emisję dwutlenku węgla i koszty dystrybucji. Poza tym operacja zwrotów i utylizacji urządzeń wykonywana jest w jednym miejscu. Dodatkowo firma ma lepszą kontrolę nad operacjami zwrotu dzięki śledzeniu, kto posiada towar na każdym etapie.
Materiał przygotowany przez DB Schenker