Wielki skandal w sercu Europy: politycy na pasku Rosjan. Tropy prowadzą też do Polski

28 marca 2024

Tuż po wybuchu wojny w lutym 2022 r. Wiktor Medwedczuk próbował uciec do Rosji. Na zdjęciu konferencja jego żony Oksany Marczenko, Moskwa, 15 kwietnia 2022 r. Mikhail Japaridze / TASS / Forum

Skandal wybuchł w samym sercu Europy dwa miesiące przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Według czeskich służb rosyjscy agenci wpływu werbowali polityków z co najmniej sześciu krajów. I łożyli na to setki tysięcy euro.

Na początek fakty: BIS, służba bezpieczeństwa w Republice Czeskiej, poinformowała w środę o ogromnej operacji propagandowej prowadzonej przez rosyjskich agentów wpływu na terenie Unii Europejskiej. Działali głównie przez portal Voice of Europe, na którym regularnie ukazywały się teksty eurosceptyczne i niemające nic wspólnego z rzetelnością, przemieszane z artykułami na pierwszy rzut oka niebudzącymi wątpliwości.

Za portalem stali Artem Pawłowicz Marczewski i Wiktor Medwedczuk. Ten drugi, urodzony w 1954 r. w Kraju Krasnojarskim, był obywatelem Ukrainy i oligarchą, działał przede wszystkim na rynku medialnym i w handlu surowcami. Marczewski, który miał obywatelstwa Izraela i Ukrainy, był jednym z najbardziej zaufanych współpracowników Medwedczuka i szefem produkcji jednego z jego kanałów (nosił nazwę 112).

Voice of Europe w dziesięciu językach

Obaj, tak jak portal Voice of Europe, zostali wpisani na listę czeskich sankcji przez premiera Petra Fialę. Według informacji BIS i niemieckiego „Spiegla” Marczewski był de facto redaktorem naczelnym serwisu i prowadził go zgodnie z instrukcjami Medwedczuka. Sposób działania platformy był typowy dla rosyjskiej propagandy, ale i w ogóle dezinformacji. Tłem były depesze i krótkie teksty o bieżących wydarzeniach politycznych i biznesowych, przeplatane treściami pod media społecznościowe (sensacyjne wypadki, śmieszne filmy, galerie).

Procentowo stanowiące niewielką część, ale najlepiej wyeksponowane były teksty publicystyczne, wywiady i reportaże, już wyraźnie antyunijne i polaryzujące.

Mateusz Mazzini

Socjolog, reporter, latynoamerykanista. Absolwent Uniwersytetu Oksfordzkiego, studiował też na Narodowym Uniwersytecie Walijskim, w Kordobie i Bilbao. Pisze o europejskiej skrajnej prawicy, populizmie, krajach Ameryki Łacińskiej, Globalnego Południa, wydarzeniach na Zachodzie i południu Europy. Nominowany do Grand Press 2020 w kategorii „reportaż prasowy”. Laureat dziennikarskich stypendiów przyznawanych przez „Deutsche Welle”, Balkan Insight i Balkan Investigative Reporting Network. Autor książki „Koniec tęczy. Chile po Pinochecie”. Współpracuje z „Gazetą Wyborczą”, „Polityką” i „Przeglądem”, publikował też m.in. na łamach „Washington Post”, „Foreign Policy”, „El País" i „Foreign Affairs”. W TVP World prowadzi „Wider View”, cotygodniowy program o sprawach międzynarodowych.