Izrael może mieć inny cel. „Wirówki to tylko wymówka”. Świat wieszczy eskalację na Bliskim Wschodzie

14 czerwca 2025

Dym w pobliżu irańskiej rafinerii Abadan, widziany z dzielnicy Al-Siba po irackiej stronie granicy. 14 czerwca 2025 r. Mohammed Aty / Forum

Media i eksperci układają scenariusze na temat rozwoju sytuacji między Izraelem a Iranem. Coraz częściej przewija się w nich hipoteza, że Teheran i tak zbuduje bombę.

„Iran ma dość wzbogaconego uranu, by zbudować wiele ładunków nuklearnych” – pisze na łamach „Foreign Affairs” Kenneth Pollack, były urzędnik Narodowej Rady ds. Bezpieczeństwa w administracji Billa Clintona, analityk zajmujący się krajami Zatoki Perskiej w CIA. Jak dodaje, reżim w Teheranie nie ma wyjścia, nie może zostawić bez odpowiedzi ataku Beniamina Netanjahu.

Czytaj też: Trump to żaden magik. Były szef sił bezpieczeństwa Izraela: „Funduje nam kolejne zagrożenie”

Iran pod ścianą

Możliwości odwetowe ajatollahów są jednak dość ograniczone. Nawet ostrzał balistyczny jest trudny, głównie z powodu dystansu i skuteczności izraelskich systemów obronnych. I choć pojedyncze pociski przedzierają się przez ten pancerz, Iran nie jest w stanie przeprowadzić zmasowanego ataku. Inwazja lądowa też nie wchodzi w grę, bo między krajami nie ma bezpośredniej granicy.

Pollack wskazuje, że najbardziej niebezpieczną odpowiedzią irańskiego reżimu byłoby działanie prowadzone nie w perspektywie tygodni czy miesięcy, ale lat. Jego zdaniem przywódcy w Teheranie będą eskalować, ale i spróbują domknąć program nuklearny i stworzyć ofensywną broń jądrową.

Co więcej, Teheran nie ma teraz żadnych powodów, żeby wierzyć społeczności międzynarodowej. Działania Netanjahu, również te wymierzone w Palestyńczyków w Gazie, pokazują jasno, że gardzi normami prawa międzynarodowego, a świat nie ma narzędzi, by go powstrzymać. Ponieważ normatywny system powojenny upada na naszych oczach, multilateralne traktaty przestają mieć znaczenie. Jak umowa o nieproliferacji broni jądrowej z 1968 r.

Mateusz Mazzini

Socjolog, reporter, latynoamerykanista. Absolwent Uniwersytetu Oksfordzkiego, studiował też na Narodowym Uniwersytecie Walijskim, w Kordobie i Bilbao. Pisze o europejskiej skrajnej prawicy, populizmie, krajach Ameryki Łacińskiej, Globalnego Południa, wydarzeniach na Zachodzie i południu Europy. Nominowany do Grand Press 2020 w kategorii „reportaż prasowy”. Laureat dziennikarskich stypendiów przyznawanych przez „Deutsche Welle”, Balkan Insight i Balkan Investigative Reporting Network. Autor książki „Koniec tęczy. Chile po Pinochecie”. Współpracuje z „Gazetą Wyborczą”, „Polityką” i „Przeglądem”, publikował też m.in. na łamach „Washington Post”, „Foreign Policy”, „El País" i „Foreign Affairs”. W TVP World prowadzi „Wider View”, cotygodniowy program o sprawach międzynarodowych.