Dorabianie przeszłości

Rozmowa z Piotrem Tadeuszem Kwiatkowskim, socjologiem, o zbiorowej pamięci Polaków

Ciągle w zasięgu

Rozmowa z dr Małgorzatą Bogunią-Borowską, socjolożką, znawczynią mediów o nowych formach kontaktów międzyludzkich

Niesłusznie posłuszni

Dlaczego człowiek głupieje w tłumie?

Siedzimy nigdzie, pijemy nic

Z George’em Ritzerem o religii, języku i znakach konsumpcji oraz o tym, jak konsumpcyjne niezaspokojenie przekształca świat rozmawia Jacek Żakowski

Oto Polak

W socjologii do najbardziej kontrowersyjnych należą pojęcia narodu i charakteru narodowego. Przyjmijmy, że charakter narodowy to historycznie ukształtowany, względnie trwały syndrom postaw i wzorów zachowań, typowy dla większości członków danego narodu. Co dziś można powiedzieć o charakterze Polaków? Najlapidarniej da się go przedstawić w ramach trzech portretów: symbolicznego, psychologicznego i religijnego.

Czy wolność staje się dla nas ciężarem?

Jeszcze niedawno marsz ku wolności wydawał się nie do zatrzymania. We wschodniej Europie, południowej Afryce, posowieckiej Azji kolejne kraje wybijały się na wolność polityczną i ekonomiczną. W Ameryce i Europie Zachodniej mniejszości zdobywały kolejne prawa i wolności. Światowa gospodarka łączyła się ogniwami układów gwarantujących wolności gospodarcze. Gdy jednak XXI w. się rozpoczął, marsz wolności został zatrzymany nie tylko politycznie, ale też intelektualnie. Co się stało? Czyżby wolność osiągnęła granice, po których przekroczeniu przestaje być darem, a staje się ciężarem?

Tożsamość: jedna z największych obsesji XXI w.

Kim jestem ja? Kim jesteś ty? Im bardziej staramy się na te pytania odpowiedzieć, tym mocniej komplikuje się zadanie. Bo tożsamość współczesnego człowieka jest nie mniej złożona niż świat, w którym żyje.

Bunt mas

Nie ma to jak starzy mistrzowie. Im czasy bardziej niepewne, tym większy z nich pożytek. Ponadczasowa mądrość lepiej pasuje do epok gwałtownych niż najmądrzejsza z mądrości doraźnych. Dlatego stary Ortega zapewne więcej nam mówi o dzisiejszej Polsce, Europie i świecie niż 100 wydań „Wiadomości”.

Spiskowa teoria wszystkiego

W literaturze popularnej wizja spisku, który rządzi światem, jest przyjmowana entuzjastycznie, o czym świadczy powodzenie idiotycznych powieści Dana Browna. Z tego zaś wynika, że lubimy spiski. A to dlatego, że teoria spiskowa jest najprostszą i najlepiej przemawiającą do wyobraźni teorią wszystkiego. Ale najzabawniejsi są ci wszyscy, którzy – praktycznie lub teoretycznie – wierzą w potęgę i siłę sprawczą spisku w życiu politycznym.

Radykalne stadium nowoczesności

Z niemieckim socjologiem Ulrichem Beckiem, autorem książki "Społeczeństwo ryzyka", rozmawia Jacek Żakowski