Książki

Oszukać przeznaczenie

Recenzja książki: Elif Shafak, "Honor"

materiały prasowe
Autor portretuje turecką obyczajowość z zadziwiającą konsekwencją, razi jednak nagromadzenie przypadków, które każą powątpiewać w prawdopodobieństwo opisanych zdarzeń.

Treść nowej powieści tureckiej pisarki dobrze oddają zdania z pierwszych stron: „Świat jednak jest, jaki jest, nie warto go więc odkrywać. Wszystko, co było i będzie, istnieje już tutaj i teraz”. „Honor” opowiada o rodzinie Topraków – emigrantach znad Eufratu, wierzących w zbawczą moc ucieczki. Jednak na odświeżający początek nie mogą liczyć. Multikulturowy Londyn zamiast dawać nowe szanse, wymaga nieustannego definiowania na nowo pojęcia tożsamości. Poznajemy ciąg wspomnień Esmy – kolejne zdarzenia, mniej lub bardziej tragiczne, sięgające trzeciego pokolenia wstecz, które mają uzasadnić ciążące nad rodziną fatum. Babka Esmy zmarła podczas porodu, w czym upatrywano wyłącznie jej winy – złorzeczyła Allahowi, domagając się syna, tymczasem wydała na świat osiem córek. Pembe, jedna z nich, robi wszystko, by nie powtórzyć losu matki. Bezskutecznie – ginie z rąk syna, wskutek tzw. zbrodni honorowej, ukarana za niewierność wobec męża.

Wątek obyczajowy, silnie feministyczny, jest zaznaczony najdobitniej. Rolą kobiety jest plamić honor, mężczyzny – ocalać go za wszelką cenę. Bohaterowie tkwią w krzywdzącym układzie, przywiązani do rytuałów i zasad rozumianych niekiedy do przesady literalnie. Zmiany okazują się iluzoryczne, przeznaczenia nie sposób oszukać ani nawet zmodyfikować – nie pomaga odczynianie uroków, emigracja. Im dalej od miejsca pochodzenia, tym silniejsza przynależność i tym ciaśniejsze wzajemne relacje. Shafak portretuje turecką obyczajowość z zadziwiającą konsekwencją, razi jednak nagromadzenie przypadków, które każą powątpiewać w prawdopodobieństwo opisanych zdarzeń.

 

Elif Shafak, Honor, przeł. Maciej Świerkocki, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013, s. 500

Książka do kupienia w sklepie internetowym Polityki.

Polityka 38.2013 (2925) z dnia 17.09.2013; Afisz. Premiery; s. 82
Oryginalny tytuł tekstu: "Oszukać przeznaczenie"
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Śledztwo „Polityki”. Białoruska opozycjonistka nagle zniknęła. Badamy kolejne tropy

Anżelika Mielnikawa, ważna białoruska opozycjonistka, obywatelka Polski, zaginęła. W lutym poleciała do Londynu. Tam ślad się urwał. Udało nam się ustalić, co stało się dalej.

Paweł Reszka, Timur Olevsky, Evgenia Tamarchenko
06.05.2025
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną