Osoby czytające wydania polityki

„Polityka” - prezent, który cieszy cały rok.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Książki

Koniec środka – początek serii

Aleksander Kaczorowski w szkicu "The Great European Swindle", pełniącym funkcję posłowia do wydanej przez Czarne książki "Europa z płaskostopiem", pisze: „kraje wschodnioeuropejskie są w sensie historycznym i kulturowym nie mniej zachodnie, niż na przykład Austria. (…) zaliczanie ich do Wschodu to akt zdrady dokonany przez Europę (…) na sobie samej”. Najciekawsza teza Kaczorowskiego brzmi jednak mniej więcej tak: dzisiejsza Europa Środkowa staje się kopią Europy Zachodniej, tym samym unieważnia swoją środkowość, grzebie swoje najważniejsze idee. Zatem należałoby zadać sobie pytanie, czy środek się kończy, wyczerpuje.

Kaczorowskiego fascynuje niezależna kultura środkowoeuropejska, głównie czeska. Wiadomo, od człowieka do człowieka zawsze bliżej, dlatego wywiad staje się nacechowaną pozytywnie formą podawania wiedzy. Wywiadowca nie pisze książki, ale ją wydobywa. Seria Rozmowy, którą Europa z płaskostopiem otwiera – to nowa inicjatywa Wydawnictwa Czarne, bo sztuka rozmowy to – jak mówi Aleksander Kaczorowski – „bardzo europejska, kontynentalna forma literacka”.

W książce Aleksandra Kaczorowskiego widać wyraźnie, że aktualne jest zdanie Claudio Magrisa, jakoby w Europie Środkowej żadna namiętność nie ulegała zapomnieniu. Potwierdza się, że środkowych Europejczyków charakteryzuje specyficzne, podszyte absurdem poczucie humoru i skłonność do poświęcenia. Nie zależy mi teraz na tym, by komplementować ten wycinek Europy, tu umiejscowić nie tylko geograficzny środek. Za to książce Kaczorowskiego na pewno kilka komplementów się należy: bogata, różnorodna, wydobywana z wyraźną pasją.

Bohdan Strumiński mówi o „poczciwej staroświeckości” i cieple stosunków międzyludzkich panujących w Europie Środkowej – co ma odniesienie do rozmówców Europy z płaskostopiem. A rozmówcami Kaczorowskiego są m.in. Milan Hlavsa, członek najpopularniejszej czeskiej grupy rockowej, Egon Bondy, czeski undergroundowiec, przyjaciel Hrabala, Petr Zelenka, reżyser, współtwórca" Samotnych" i Jiří Menzel, autor ekranizacji "Pociągów pod specjalnym nadzorem" Hrabala. Opowiadają o budowaniu w ich krajach kultury niezależnej, emigracji i pozostawaniu w Europie Środkowej, iluzjach i rzeczywistości, środkowoeuropejskich anachronizmach. Dzielą się doświadczeniami narodowymi, w myśl zasady de Rougemonta, że nie można być dobrym Europejczykiem, nie będąc Czechem, Słowakiem, Węgrem, Niemcem, Polakiem.

Aleksander Kaczorowski, Europa z płaskostopiem, Czarne, Wołowiec 2006. 

   Przeczytaj fragment książki 

   Kup książkę w merlin.pl 
 
 

Reklama

Czytaj także

null
Kultura

Mark Rothko w Paryżu. Mglisty twórca, który wykonał w swoim życiu kilka wolt

Przebojem ostatnich miesięcy jest ekspozycja Marka Rothki w paryskiej Fundacji Louis Vuitton, która spełnia przedśmiertne życzenie słynnego malarza.

Piotr Sarzyński
12.03.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną