Książki

Arcydzieło konstrukcji

Recenzja książki: Georges Perec, Życie. Instrukcja obsługi

Najważniejsze tegoroczne wznowienie

"Życie. Instrukcja obsługi” Georgesa Pereca to prawdopodobnie najważniejsze tegoroczne wznowienie. Historia tej książki na naszym rynku czytelniczym może kojarzyć się z innym arcydziełem postmoderny, powieścią-mistyfikacją Italo Calvino „Jeśli zimową nocą podróżny...”, zresztą przyjaciela Pereca. Do niedawna bowiem „Życie. Instrukcja obsługi” funkcjonowało przede wszystkim na prawach legendy, było książką, którą nie sposób dostać w bibliotekach, a w antykwariatach jej cena wahała się od 400 do 800 zł (choć pierwsze jej wydanie ukazało się w 2002 r.!). Szczęśliwie doczekaliśmy się wznowienia, a do tego przekład został poprawiony.

Historia paryskiej kamienicy przy ulicy Simon-Crubellier 11 rozgrywa się – podobnie jak u Joyce’a – jednego dnia, z tą różnicą, że w przypadku „Życia” jest to 23 czerwca, a nie jak w „Ulissesie” 16. Nawiązań jest tu zresztą dużo więcej. Perec bawi się literaturą, cytuje klasyków francuskich (Rabelais, Balzak, Dumas) i europejskich (Mann, Kafka, Sterne). Jednak powtórzenie staje się tutaj zarazem kreacją. „Życie. Instrukcja obsługi” jest przy tym arcydziełem konstrukcji: rozdziały mają precyzyjnie wyznaczone ramy objętościowe, zaś akcja przemieszcza się ruchem szachowego skoczka po kolejnych mieszkaniach kamienicy. Ponadto w tekst wplecione zostały krzyżówki, zadania matematyczne, katalogi narzędzi, a nawet powieść w odcinkach.

Ta pozorna dziwaczność zupełnie nie przeszkadza w lekturze, bo Perec miał niesamowity dar opowieści i wielką wyobraźnię. Choć fabuła nie jest tu najważniejsza, to kolejne historie (jest ich niemal 200) wciągają i każda z nich mogłaby posłużyć za kanwę osobnej powieści. Jeśli coś w „Życiu” nuży, to szczegółowe, flaubertowskie opisy pomieszczeń i dzieł sztuki. Jednak to wspaniała powieść, będąca hołdem na cześć samego opowiadania i literatury.

Georges Perec, Życie. Instrukcja obsługi, przeł. Wawrzyniec Brzozowski, Korporacja Ha!art, Kraków 2009, s. 700

Polityka 28.2009 (2713) z dnia 11.07.2009; Kultura; s. 48
Oryginalny tytuł tekstu: "Arcydzieło konstrukcji"
Reklama

Czytaj także

null
Świat

Izrael kontra Iran. Wielka bitwa podrasowanych samolotów i rakiet. Który arsenał będzie lepszy?

Na Bliskim Wschodzie trwa pojedynek dwóch metod prowadzenia wojny na odległość: kampanii precyzyjnych ataków powietrznych i salw rakietowych pocisków balistycznych. Izrael ma dużo samolotów, ale Iran jeszcze więcej rakiet. Czyj arsenał zwycięży?

Marek Świerczyński, Polityka Insight
15.06.2025
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną