Dramaturżka, reżyserka, badaczka, pedagożka i redaktorka, urodzona w 1979 r. w Sosnowcu. „Rzadko bywa na pierwszym planie – funkcjonuje w rozmaitych konstelacjach, ale bez niej polski teatr byłby dziś kompletnie innym miejscem” – uzasadnia swoją nominację Monika Kwaśniewska-Mikuła, nazywając Gańczarczyk mistrzynią współpracy, promotorką dramaturgii oraz edukacji teatralnej w duchu devised theatre, czyli kolektywnej, kreatywnej współpracy.
Studiowała teatrologię na UJ i dramaturgię na Wydziale Reżyserii krakowskiej PWST, dziś AST, jest wykładowczynią na tamtejszym Wydziale Reżyserii Dramatu, w latach 2016–21 była jego prodziekanką. Współredagowała wydaną w tym roku pionierską książkę „Dramaturgia. Przewodnik”, w przedmowie do niej definiuje dramaturgię jako „praktykę umożliwiającą wyjście poza teatralne schematy”. Teorię łączy z praktyką. Jako dramaturżka współtworzyła spektakle, m.in. w reż. Krystiana Lupy („Factory 2” i „Miasto snu”), Jana Klaty („Oresteja”) czy Cezarego Tomaszewskiego („Turnus mija, a ja niczyja” czy „Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale”). A ostatnio pracowała przy „Ach, jeżeli przyjdę dać, tak okrutne, moje ostatnie pożegnanie” w reż. Klaudii Hartung-Wójciak (Teatr Polski w Bydgoszczy), spektaklu inspirowanym „Antygoną” i przedstawiającym alternatywne do państwowych praktyki żałoby i upamiętniania jako formy oporu społecznego. Zaś jako reżyserka w mijającym roku była autorką spektaklu „Lady Dada” według własnego scenariusza (zrealizowanego w Cricotece przez Dom Norymberski w Krakowie), w którym analizuje losy Elsy von Freytag-Loringhoven, wymazanej z kart historii awangardzistki z początków XX w.
Ale Gańczarczyk jest ceniona nie tylko za swoją działalność artystyczną i pedagogiczną. Równie ważny jest jej wkład w walkę z nadużyciami, seksizmem i przemocą w szkołach teatralnych. Katarzyna Niedurny w nominacji wśród zasług Gańczarczyk wymienia także „wykonywaną od wielu lat cichą, konsekwentną i trudną pracę na rzecz tego, by środowisko teatralne stawało się miejscem bardziej przyjaznym i dobrym dla wszystkich jego uczestników”.
***
Oni nominowali:
Michał Centkowski („Newsweek”), Jacek Cieślak („Rzeczpospolita”, „Teatr”), Tomasz Domagała (blog Domagała Się Kultury), Łukasz Drewniak (Teatralny.pl), Dariusz Kosiński („Tygodnik Powszechny”, Uniwersytet Jagielloński), Monika Kwaśniewska-Mikuła („Didaskalia”, Uniwersytet Jagielloński), Katarzyna Niedurny (Dwutygodnik.com), Jacek Sieradzki („Dialog”), Joanna Targoń („Gazeta Wyborcza”, „Didaskalia”), Jacek Wakar (krytyk niezależny).
***
Ponadto zgłoszeni zostali:
Wiktor Bagiński (reżyser), Sara Celler-Jezierska (aktorka), Jan Czapliński (dramaturg, dramatopisarz), Czarne Szmaty (kolektyw akcjonistyczny), Oksana Czerkaszyna (aktorka), Maciej Gorczyński (reżyser), Dominika Knapik (choreografka, reżyserka), Dorota Nawrot (scenografka), Maja Pankiewicz (aktorka), Aleksandr Prowaliński (reżyser światła i scenograf), Malina Prześluga (dramatopisarka, dramaturżka), Paweł Sakowicz (choreograf), Jakub Skrzywanek (reżyser, dyr. art. Teatru Współczesnego w Szczecinie), Karolina Staniec (aktorka), Małgorzata Warsicka (reżyserka), Martyna Wawrzyniak (dramaturżka), Dawid Żakowski (aktor, reżyser, pedagog).
Partnerem kategorii jest Miasto Białystok