Grzegorz Uzdański
Nominacja w kategorii Literatura: Grzegorz Uzdański
Urodzony w 1979 r. pisarz i poeta bywa nazywany literackim brzuchomówcą, bo potrafi naśladować styl dowolnego autora. Najpierw założył na Facebooku stronę z pastiszami „Nowe wiersze sławnych poetów”, potem w wersji poszerzonej ukazały się one w wydaniu książkowym (2021 r.). Jego umiejętności improwizacji można podziwiać w warszawskim Resorcie Komedii, gdzie występuje w różnych grupach improwizacji komediowej, śpiewał również w zespole Przepraszam i w Rybach. Obronił też doktorat z filozofii na Uniwersytecie Warszawskim, w którym zajmował się płynnością pojęć u Martina Heideggera. Potem przez kilkanaście lat pracował w społecznym gimnazjum na Ochocie jako nauczyciel filozofii i etyki oraz wychowawca.
Zadebiutował książką „Wakacje” (2016 r.), nominowaną do Nagrody Conrada opowieścią o wyprawie matki i córki na rodzinne Kujawy. W 2019 r. ukazała się powieść „Zaraz będzie po wszystkim” o pensjonariuszach i pracownikach domu opieki. W tym roku do Paszportów POLITYKI został nominowany jego „Wypiór” (wyd. Filtry) – rymowana powieść, a właściwie poemat dygresyjny, napisany częściowo trzynastozgłoskowcem – o Adamie Mickiewiczu, wampirze, który pomieszkuje w szafie u pary warszawskich trzydziestolatków z placu Zbawiciela. Ogląda walki MMA i komentuje artykuły o Lewandowskim, a przede wszystkim jest zmęczony i wypalony, nie może pisać ani działać. Głównie działa na nerwy swoim gospodarzom, którym siedzi na karku.
Zderzenie romantycznej frazy ze współczesnością sprawia, że „Wypiór” skrzy się humorem i ironią, ale nie jest to tylko zabawa stylem. Jak pisze Piotr Kofta: „satyryczny poemat dygresyjny Uzdańskiego czule kpi ze współczesnej Polski na dobre i na złe podszytej romantycznym mitem”. Mickiewicz i romantyzm dziś powraca, wstaje z grobu jako upiór, wraca w retoryce politycznej razem z mesjanizmem i w życiu społecznym – znowu „Dziady” znalazły się na cenzurowanym. „Wypiór” zachęca, żeby Adama i romantyzm przemyśleć na nowo, inaczej będzie nas prześladował jako wampir.
***
Oni nominowali:
Anna Kałuża (Uniwersytet Śląski), Eliza Kącka (Uniwersytet Warszawski), Piotr Kofta (krytyk literacki), Zofia Król (Dwutygodnik.com), Juliusz Kurkiewicz („Gazeta Wyborcza”, „Książki. Magazyn do czytania”), Maciej Libich (Magazyn „Wizje”, Uniwersytet Warszawski), Paulina Małochleb (Uniwersytet Jagielloński, blog Książki na ostro), Anna Marchewka (literaturoznawczyni i krytyczka), Michał Nogaś („Gazeta Wyborcza”, Radio Książki), Wojciech Szot (blog Zdaniem Szota).
***
Ponadto zgłoszeni zostali:
Kasper Bajon, Joanna Bednarek, Małgorzata Boryczka, Olga Gitkiewicz, Agata Listoś-Kostrzewa, Jarosław Maślanek, Joanna Ostrowska, Mateusz Pakuła, Bartosz Sadulski, Jarek Westermark, Ilona Witkowska, Barbara Woźniak, Aga Zano, Filip Zawada, Łukasz Zawada.
Partnerami kategorii są:
Wrocław Miasto Literatury UNESCO i Wrocławski Dom Literatury
oraz
KBF - instytucja kultury Miasta Krakowa, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO