Dzięki zestawieniu Listków ESG POLITYKI chcieliśmy, aby wyróżnione zostały firmy, które najlepiej i w najbardziej kompleksowy sposób zarządzają kwestiami ESG, a nie tylko podejmują działania w wybranych obszarach zrównoważonego rozwoju. Zależało nam także na jak najwyższej obiektywności, rzetelności i wiarygodności konkursu. Dlatego też przyjęta została formuła, w której wszystkie pytania były pytaniami zamkniętymi, a dla każdej odpowiedzi twierdzącej wymagane było jej potwierdzenie i udokumentowanie.
Dla uczestników tegorocznego zestawienia stanowiło to bardzo duże wyzwanie. Z ponad 100 organizacji, które przymierzały się do wypełnienia ankiety online, 54 podjęły się trudu wypełnienia kwestionariusza do końca, biorąc oficjalnie udział w XIV edycji Listków ESG POLITYKI.
Kompletność oraz wpływ jako podstawa zarządzania ESG
Dlaczego tak się stało? Podstawą skutecznego zarządzania zrównoważonym rozwojem jest głębokie zrozumienie wpływu działalności organizacji na kwestie środowiskowe i społeczne. Obejmuje to nie tylko analizę oddziaływania na pracowników, klientów i społeczności lokalne, ale także dbałość o odporność biznesu w obliczu zmieniających się warunków rynkowych. Kluczowe jest identyfikowanie ryzyk oraz wykorzystywanie szans, które kryją się za wyzwaniami zrównoważonego rozwoju. To podejście powinno stać się podstawową praktyką i pierwszym krokiem do integracji zrównoważonego rozwoju w strategii zarządzania każdej instytucji, niezależnie od tego, czy ma ona obowiązek raportowania, czy nie. Tylko poprzez świadome podejście do tych kwestii firmy mogą nie tylko zminimalizować negatywne skutki swojej działalności, ale także przyczynić się do pozytywnych zmian w otoczeniu, w którym funkcjonują.
Niezbędne też jest zrozumienie, że odpowiedzialność nie może być ograniczona do jednego obszaru: środowiskowego, zarządczego lub społecznego. Zrównoważony rozwój opiera się na kompleksowym zarządzaniu, uwzględniającym różnorodne aspekty działalności przedsiębiorstwa. Firmy, które dążą do osiągnięcia celów ESG, muszą integrować działania w zakresie ochrony środowiska (E), odpowiedzialności społecznej (S) oraz ładu korporacyjnego (G) w spójną strategię umocowaną na najwyższym szczeblu organizacji. Tylko w ten sposób mogą skutecznie reagować na wyzwania współczesnego świata, takie jak zmiany klimatyczne, nierówności społeczne czy potrzeba większej transparentności. Właściwe podejście do zrównoważonego rozwoju wymaga od liderów ESG myślenia systemowego i podejmowania decyzji, które uwzględniają ich długofalowe konsekwencje dla wszystkich interesariuszy.
Nowe wymogi zestawienia
W tym roku, aby uhonorować uczestników zestawienia Złotymi i Srebrnymi Listkami ESG POLITYKI, zweryfikowaliśmy ich działalności w ramach czterech głównych kategorii: zarządzanie wpływem, ryzykami i szansami, model biznesowy i strategia ESG, ład korporacyjny, monitoring i kontrola.
Nagrodami dodatkowymi wyróżniliśmy wszystkie organizacje, które osiągnęły najwyższy wynik (lub wyniki ex aequo) w każdej z czterech głównych kategorii.
Uczestnicy, którzy wyrazili chęć uczestnictwa w rywalizacji o Zielony Listek ESG POLITYKI, zostali ocenieni w zakresie zarządzania swoim wpływem na środowisko naturalne.
Treści pytań w ankiecie online zostały oparte w dużym zakresie na Europejskich Standardach Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS). Oceny przyznawane były na podstawie weryfikacji zadeklarowanych w kwestionariuszach odpowiedzi oraz załączonych materiałów dokumentujących te deklaracje.
W tegorocznej edycji wyróżnienia zdobyło łącznie 11 firm – część z nich otrzymała więcej niż jedno. Dla przykładu firma Solaris Bus & Coach została uhonorowana trzema nagrodami w różnych kategoriach, Saica Pack Wrocław – w dwóch kategoriach. Złoty Listek ESG POLITYKI trafił do pięciu laureatów. Taka sama liczba uczestników zestawienia otrzymała Listek Srebrny, a trzy firmy zdobyły Zielony. Dodatkowe wyróżnienie w ramach jednej z czterech nowych kategorii: Lider Zarządzania ESG, Lider strategii ESG, Lider ładu korporacyjnego, Lider rzetelności i zarządzania danymi ESG, przyznaliśmy sześciu firmom.
W tegorocznej edycji Listków ESG POLITYKI postawiliśmy przede wszystkim na zarządzanie aspektami zrównoważonego rozwoju. Dlatego też kategorie pytań odnosiły się do poszczególnych obszarów zarządzania i raportowania kwestii ESG. Aby otrzymać Złoty Listek ESG POLITYKI, firma musiała uzyskać minimum 70 proc. wszystkich możliwych punktów w kategoriach 1-4. W przypadku Srebrnych Listków ESG POLITYKI trzeba było uzyskać pomiędzy 65 a 69 proc. punktów w kategoriach 1-4. Zielony Listek POLITYKI przyznany został tym firmom, które uzyskały minimum 85 proc. punktów w kategorii 5.
Ład korporacyjny oraz monitoring i kontrola
W trzech z czterech kategorii mniej niż połowa firm uczestniczących w konkursie otrzymała powyżej 60 proc. możliwych do zdobycia punktów. Najwyżej ocenianym obszarem był ład korporacyjny. Nie jest to zaskakujące, biorąc pod uwagę, że konkurs skierowany jest do dużych przedsiębiorstw, a zgłaszające się organizacje to spółki giełdowe, międzynarodowe korporacje oraz największe firmy prywatne.
Z drugiej strony niższe wyniki odnotowano w kategoriach dotyczących modelu biznesowego i strategii ESG oraz monitoringu i kontroli. Zwłaszcza nad tą drugą kategorią warto się zastanowić. W wielu przypadkach pierwsze procesy atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju wskazywały luki właśnie w tym obszarze. Co ciekawe, jednostki odpowiedzialne za kontrolę czy audyt wewnętrzny rzadko są angażowane w procesy związane z zarządzaniem kwestiami zrównoważonego rozwoju. Dotyczy to nie tylko procesu sprawozdawczego, ale też procesów operacyjnych, w tym procesu zarządzania ryzykiem. Wydaje się zatem, że wyniki w tym obszarze odzwierciedlają rzeczywistość i wskazują obszar rozwoju dla firm.
Prawie połowa firm uzyskała ponad 60 proc. punktów w kategorii dotyczącej zarządzania wpływem oraz ryzykami i szansami związanymi ze zrównoważonym rozwojem. Z jednej strony jest to bardzo dobry wynik, jednak z drugiej – biorąc pod uwagę, że w gronie firm uczestniczących w konkursie znajdują się podmioty z tzw. pierwszej fali raportowania zgodnie z wymaganiami Dyrektywy CSRD – pozostaje niedosyt. A to dlatego, że wszystkie firmy, które opublikowały swoje raporty zgodnie z nowymi przepisami, przeszły też pozytywnie proces atestacji, obejmujący m.in. analizę podwójnej istotności. Wydaje się zatem, że dla tych firm żadne z pytań w tej kategorii nie powinno stanowić wyzwania, jako że nie wykraczały one ponad wymagania zdefiniowane w standardach ESRS.
Patrząc na wyniki, brak punktów wynikał najczęściej z niekompletności odpowiedzi. W szeregu przypadków nie mogliśmy przyznać punktów za deklaracje, ponieważ uczestnicy adresowali tylko wybrane elementy pytań. Tymczasem każde z 75 pytań merytorycznych w ankiecie zostało przygotowane w wyniku pogłębionej analizy jego zakresu i finalnego kształtu.
Wierzymy, że skuteczne zarządzanie kwestiami zrównoważonego rozwoju wymaga kompleksowego podejścia, wspartego efektywnymi procesami, procedurami oraz politykami w organizacji. Chcemy, aby Listki ESG POLITYKI były dla laureatów wyróżnieniem potwierdzającym zademonstrowanie właśnie takiego podejścia.
ALEKSANDRA STANEK-KOWALCZYK, MAGDALENA OBŁOZA I DOBROMIR POPŁAWSKI Z EY
***
Złote Listki ESG POLITYKI 2025
• Energa SA
• ING Bank Śląski SA
• Lidl Polska
• Santander Bank Polska SA
• Solaris Bus & Coach sp. z o.o.
Srebrne Listki ESG POLITYKI 2025
• Kompania Piwowarska
• Kuehne+Nagel sp. z o.o.
• mBank SA
• Nest Bank SA
• Saica Pack Wrocław sp. z o.o.
Zielone Listki ESG POLITYKI 2025
• ING Bank Śląski SA
• Saica Pack Wrocław sp. z o.o.
• Solaris Bus & Coach sp. z o.o.
***
Lider Zarządzania Listków ESG POLITYKI w kategorii „Zarządzanie wpływem, ryzykami i szansami”
• Kuehne+Nagel sp. z o.o.
• Nest Bank SA
Lider Strategii Listków ESG POLITYKI w kategorii „Model biznesowy i strategia”
• Orange Polska
Lider Ładu Korporacyjnego Listków ESG POLITYKI w kategorii „Ład korporacyjny”
• Kompania Piwowarska
• mBank SA
Lider Rzetelności i Zarządzania Danymi Listków ESG POLITYKI w kategorii „Monitoring i kontrola”
• Solaris Bus & Coach sp. z o.o.