Jan Sariusz Zamoyski, podówczas starosta bełski i niekwestionowany przywódca tłumu szlacheckiego, ujawnił wówczas zakusy dworu wiedeńskiego, który pragnął zdobyć polski tron dla arcyksięcia Ernesta. Kilka miesięcy później, podczas elekcji na polach podwarszawskiej Woli, łącząca szlachtę nienawiść do wszystkiego, co niemieckie, spowodowała, że po polską koronę sięgnął mało znany książę siedmiogrodzki Stefan Batory. Aby spełnić życzenie szlachty, domagającej się na tron Piasta, dano mu za żonę Annę Jagiellonkę, ostatnią z królewskiego rodu.
Przy wojowniczym Madziarze, którego zaledwie dziesięcioletnie rządy wypełnił szczęk oręża, Zamoyski wyrósł na pierwszą po królu wszechwładną postać polskiej polityki i na jednego z najpotężniejszych magnatów. W 1578 r. otrzymał urząd kanclerza wielkiego koronnego, a w 1581 r., podczas trzeciej wyprawy Batorego przeciwko Moskwie, został mianowany dożywotnim hetmanem wielkim koronnym. W 1583 r., po ślubie z bratanicą króla Gryzeldą Batorówną, bliski związek króla i kanclerza został umocniony jeszcze bardziej. O Batorym i Zamoyskim mawiano nie bez racji, iż „pierwszy z nich nie powinien bez drugiego chadzać do rady, drugi zaś na wojnę”.
Ambitni bracia
U boku Batorego Zamoyski zajął miejsce, jakie rezerwowała sobie rodzina Zborowskich. Ambitni bracia, wśród których rozgłos zdobyli Jan, Krzysztof, Andrzej, Piotr i Samuel, poparli starania Węgra o polski tron i liczyli na hojne nagrody. Spotkał ich srogi zawód, gdyż jedynie na Jana spłynęły splendory: kasztelania gnieźnieńska i hetmaństwo nadworne. Pozostali zostali całkowicie pominięci i szybko ze stronników króla stali się jego zaciekłymi wrogami.