Palma na Busha

Obawy przed zamachami terrorystycznymi, zamieszki uliczne, protesty związkowców w Cannes dobrze korespondowały z wrzawą wokół nagrodzonego Złotą Palmą dokumentu „Fahrenheit 9/11” Michaela Moore’a – ostrego jak brzytwa pamfletu politycznego wymierzonego w prezydenta George’a Busha. Co tak naprawdę zwyciężyło: sztuka filmowa czy sztuka politycznej manipulacji?

Jak ślepcy

Bez nagrody wyjechał z Cannes faworyzowany przez krytykę Lars von Trier, nie powaliły również jurorów na kolana nowe artystyczne eksperymenty Petera Greenawaya i Aleksandra Sokurowa. W tym roku triumfowały obrazy skromne i tanie, ale bliższe rzeczywistości. Złotą Palmę dostał Gus van Sant za film „Słoń”, przedstawiający masakrę w jednej ze zwyczajnych amerykańskich szkół.

Klasyk buntu

Festiwal w Cannes w 1968 r. został przerwany drugiego dnia. Za sprawą Jean-Luc Godarda i jego kolegów. Były buntownik i anarchista wraca na nasze ekrany nowym filmem – „Pochwałą miłości”.

Rewizja osobista

Woody Allen żartował przed projekcją otwierającego festiwal filmu „Hollywood Ending”, że marsz po canneńskich schodach to straszna tortura i już gotów był prosić o pomoc Amnesty International. Słynne schody, wcale zresztą nie takie strome, stanowią łącznik między festiwalowym pałacem a ulicą – tam, gdzie zaczyna się chodnik, można nawet dostrzec banalne wyrwy. W ten sposób iluzja spotyka się z rzeczywistością. W tym roku w Cannes dominowała rzeczywistość.

Duchy na Riwierze

Zamiast ogólnych podsumowań festiwalu, co zrobiłem już poniekąd w bieżących relacjach (POLITYKA 20 i 21), chciałbym zatrzymać się przy kilku postaciach ekranowych, które wypadły najbardziej sugestywnie spośród setek pokazanych w tym roku w Cannes. Tak się przy tym składa, że to właśnie poprzez tych bohaterów widać najwyraźniej ogólniejsze zagadnienia, którymi zajmuje się dzisiaj światowe kino.

Zwyciężyły uczucia

W tym roku w Cannes mniej było blichtru i ceremonii. Nie stawiły się tłumnie megagwiazdy światowego kina, więc i tłumy wokół słynnych schodów były nie takie jak zwykle; ponadto zawiodła pogoda, co ostudziło nieco zapał kandydatek na artystki, które rozbierają się dla fotoreporterów i gawiedzi przy bulwarze Croisette. W roli największych gwiazd festiwalu wystąpili tym razem reżyserzy.

Wiatrak się kręci

Na początku był Cannes-can, czyli „Moulin Rouge”, musical przypominający najlepsze czasy legendarnego paryskiego kabaretu spod znaku czerwonego wiatraka. Dyrekcja festiwalu nie mogła wybrać nic odpowiedniejszego na inaugurację – nazajutrz w recenzjach zwracano jednak uwagę na pewien drobiazg, że jest to mianowicie film amerykański, a nie francuski.

Kamerą w twarz

Kamera zagląda w twarz bohaterom, pokazując z bliska oczy, usta, zmarszczki. To niby nic nowego, ale odniosłem wrażenie, iż w tym roku w Cannes zbliżenia stosowane były znacznie częściej niż zwykle. Jednocześnie reżyserzy wykorzystują obficie możliwości, jakie dają nowoczesne techniki montażu, „tnąc” pokazywaną rzeczywistość na coraz mniejsze kawałki. Ale z tych setek tysięcy krótkich ujęć obejrzanych w Cannes układa się jednak dość klarowny obraz współczesnego świata.

Wyśpiewana Złota Palma

Duński reżyser Lars von Trier zabłysnął w Cannes już cztery lata temu, kiedy pokazał nagrodzony Grand Prix film „Przełamując fale”; teraz dostał Złotą Palmę za niezwykły obraz „Tańcząc w ciemnościach”, który stanowi połączenie realistycznej tragedii z musicalem. Skandynawowie od wielu już lat liczą się w światowym kinie, podobnie jak Daleki Wschód, reprezentowany w tegorocznym konkursie przez dziewięć tytułów, z których każdy był interesujący.

Jak uniknąć urwania rękawa

W związku z odbywającym się z pompą w maju festiwalem filmowym w Cannes uświadomiłem sobie, że już od dawna "Polityka" nie poświęca mu wiele miejsca, zaś Czytelnicy nie zgłaszają pretensji. Jest to sygnał: rola podobnych imprez się zmieniła.