Literacki Sopot tuż-tuż! Festiwal, który odbędzie się już po raz ósmy, potrwa od 15 do 18 sierpnia. W programie spotkania, debaty, targi i inne atrakcje przewidziane dla miłośników dobrej książki. Każda edycja festiwalu jest poświęcona literaturze i kulturze z innego kręgu językowego. Tym razem w centrum zdarzeń będzie Wielka Brytania, a zwłaszcza pisarki z Wysp. O czym się będzie mówić i co się będzie czytać? Opowiada i wybrane tytuły recenzuje Justyna Sobolewska:
Brytyjska kultura, brytyjskie kobiety
Festiwal w jednym z najpopularniejszych polskich kurortów odbywa się od 2012 r. Tym razem będzie poświęcony głównie kobietom: brytyjskim pisarkom i bohaterkom, sufrażystkom i współczesnym feministkom.
– Czasy mamy niewątpliwie ciekawe, pełne chaosu, bólu i zawiedzionych nadziei. Stoimy w obliczu zmieniającej się Europy, niepewni, co przyniesie jutro – tłumaczy Joanna Cichocka-Gula, wiceprezydent Sopotu, pomysłodawczyni festiwalu. – Odnosząc się do licznych zagrożeń, w tym tych dotyczących naszych wolności, swobodnej wymiany myśli czy praw, jakie nam przysługują, postanowiliśmy zająć się m.in. przypomnieniem osiągnięć brytyjskich sufrażystek, feministek czy tzw. nowych feministek. Skupiliśmy się bardziej na pokazaniu kobiet historycznie ważnych dla brytyjskiej kultury i ważnych obecnie przez to, co piszą, niż na sięganiu po »silne« męskie nazwiska.
– Zależy nam przede wszystkim na promowaniu nowej generacji pisarzy i pisarek brytyjskich oraz literatury współczesnej pozostającej poza literackim mainstreamem – mówi Cortina Butler, Dyrektor Działu Literatury z British Council UK. – Stawiamy na wartości takie jak różnorodność, na twórczość wychodzącą spod pióra kobiet, pisarzy i pisarki podejmujących tematykę związaną z naszą pracą w obszarze „equality, diversity & inclusion”, czyli: wiek, niepełnosprawność, pochodzenie etniczne, gender, religia i wierzenia, tożsamość seksualna. Naszym celem jest budowanie porozumienia między Wielką Brytanią i innymi krajami poprzez prezentowanie twórczości autorów i autorek brytyjskich oraz tworzenie sieci jej czytelników na całym świecie.
Do Sopotu przyjadą znakomici, znani, nagradzani goście: pisarki, a zarazem aktywistki, kobiety, które rzeczywiście niosą zmiany, mówiąc głośno o tym, co przemilczane, trudne i ważne. W ramach cyklu „Kobiety piszą przyszłość” zaplanowano spotkania m.in. z dziennikarką, reporterką i specjalistką od mediów cyfrowych Reni Eddo-Lodgge, dorastającą w Kenii Ntailan Lolkoki (autorką poruszającej, autobiograficznej książki „Skrzydła dla motyla” o przemocy wobec kobiet; wyd. Prószyński i S-ka, przeł. Bartosz Nowacki) oraz brytyjską korespondentką z Chin Lijią Zhang (autorką pamiętnika „Socjalizm jest piękny. Wspomnienia robotnicy z czasów nowych Chin”; wyd. Prószyński i S-ka, przeł. Ewa Lechódowicz).
Londyn wzywa do Sopotu
Z kolei w ramach cyklu „London calling” (skojarzenia z The Clash – jak najbardziej słuszne) czytelnicy spotkają się m.in. z Katie Green, która w obszernym, przejmującym pamiętniku graficznym „Lżejsza od swojego cienia” opowiada o walce z anoreksją (wyd. timof i cisi wspólnicy, tłum. Kamila Kowerska). Do Sopotu przyjedzie też Sarah Hall, której zbiór „Madame Zero i inne opowiadania” (wyd. Pauza, przeł. Miłka Jankowska), zresztą znakomity, właśnie się w Polsce ukazał. Wśród gości są także Sarah Perry (autorka bestsellerowego „Węża z Essex”; wyd. Marginesy, przeł. Adam Zdrodowski) oraz ilustratorka Isabel Greenberg („Encyklopedia Wczesnej Ziemi”; wyd. Kultura Gniewu, przeł. Łukasz Buchalski).
Przy okazji festiwalu ukaże się też po polsku „Pod powierzchnią” (wyd. Świat Książki, przeł. Jan Kabat), książka Daisy Johnson, najmłodszej autorki nominowanej do prestiżowej nagrody Man Booker Prize.
Historia: Polska, Albania, Ukraina
Ważną częścią festiwalowego programu są spotkania poświęcone historii, ujmowanej z różnych perspektyw, często mniej znanej. Wśród gości: Małgorzata Rejmer (nagrodzona Paszportem „Polityki” autorka reportażu o Albanii „Błoto słodsze niż miód”, wyd. Czarne), Joanna Ostrowska („Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej”; wyd. Marginesy), Grzegorz Gauden (niegdyś szef Instytutu Książki, autor poruszającej książki „Lwów – Kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918” (wyd. Universitas) i Maciej Zaremba Bielawski (za „Dom z dwiema wieżami” otrzymał Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego; wyd. Karakter). Spotkania poprowadzą dziennikarze „Polityki”.
Czytanie na plaży i pokój zagadek
Do Sopotu zjadą popularni polscy i zagraniczni autorzy. W programie są cztery duże debaty, poświęcone m.in. ważnej, a często niewidzialnej pracy tłumaczy, nowemu odczytaniu „Frankensteina”, prozie wybitnych brytyjskich pisarek (jak Mary Wollstonecraft, zresztą matka autorki „Frankensteina”, czy Virginia Woolf), a wreszcie brexitowi, sztuce w czasach dużych przemian i politycznych zawirowań.
Festiwal odbywa się w kilku miejscach naraz, oczywiście także na plaży – z twórcami na tle morza rozmawia tradycyjnie Michał Nogaś. Imprezie towarzyszą dodatkowe atrakcje – w tym roku można się udać nawet do tematycznego escape roomu (pod intrygującą nazwą „Morderstwo odbędzie się w Wilii Claszena”). W programie przewidziano rozrywki dla młodszych i starszych czytelników, kursy pisania, pokazy kulinarne...
I spektakl. Specjalnym gościem festiwalu będzie Éric Emmanuel Schmitt. To nawiązanie do zeszłorocznej edycji (francuskiej) i okazja, by zobaczyć pisarza na scenie. Wystąpi w sztuce „Madame Pylinska i sekret Chopina” (wyd. Znak, przeł. Łukasz Müller) na podstawie własnej prozy. Rzadka, szczególna okazja! Więc tym bardziej warto udać się nad morze!
***
Pełen program festiwalu jest dostępny na stronie internetowej oraz na Facebooku.
Materiał powstał we współpracy z British Council.