Przez 12 lat nagradzaliśmy firmy Listkami CSR POLITYKI. W tym roku po raz pierwszy przyznamy Listki ESG. To zmiana nazwy wynikająca nie tylko z nowych unijnych regulacji, lecz również z ewolucji podejścia do kwestii odpowiedzialności społecznej biznesu związanych z aspektami środowiskowymi (Environmental) przez działania społeczne (Social) oraz zarządcze (Governance). Zrównoważony rozwój stał się więc nieodłącznym elementem działalności gospodarczej, a nie jedynie dodatkiem. Współcześnie, według badaczy i ekonomistów takich jak autorzy corocznego raportu „Global Risks Report” ze Światowego Forum Ekonomicznego w Davos, zagrożenia związane z klimatem i środowiskiem naturalnym stanowią poważne wyzwania, które będą kształtować naszą rzeczywistość w nadchodzących latach.
W obliczu niepewności gospodarczej i geopolitycznej oraz skutków inflacji przedsiębiorstwa muszą systematycznie angażować się w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Prof. John Smith, ekonomista z Uniwersytetu Harvarda, podkreśla, że zrównoważony rozwój jest kluczowy dla długoterminowej stabilności i sukcesu firm. – Przedsiębiorstwa, które inwestują w zrównoważone praktyki, nie tylko chronią środowisko, ale także budują swoją odporność na przyszłe kryzysy gospodarcze – uważa Smith.
Kluczem do realizacji tych celów jest wprowadzanie odważnych zmian wewnątrz organizacji oraz dogłębne zrozumienie wpływu swojej działalności na otoczenie. Zgodnie z raportem IPCC z marca 2024 r., jeśli nie podejmiemy zdecydowanych działań, ryzykujemy przekroczenie kluczowych progów klimatycznych. Dr Maria Rodriguez z IPCC zauważa, że szybka redukcja emisji jest konieczna, aby uniknąć najgorszych konsekwencji zmian klimatu. Wyzwania te wymagają współpracy między sektorem prywatnym i instytucjami rządowymi. Kluczowe jest promowanie postaw liderów zrównoważonego rozwoju, mierzenie wpływu działalności na otoczenie oraz prowadzenie otwartego dialogu z interesariuszami na podstawie rzetelnych danych i konkretnych działań.
Stawiamy wyższe wymagania
Jak co roku, aby uhonorować firmy Złotymi, Srebrnymi i Białymi Listkami ESG POLITYKI, oceniliśmy działalność przedsiębiorstw pod względem środowiskowym (E), społecznym (S) i ładu korporacyjnego (G). Po raz trzeci też nagrodziliśmy Zielonymi Listkami POLITYKI firmy – liderów neutralności klimatycznej.
W tegorocznej edycji zestawienia otrzymaliśmy 98 zgłoszeń. Spośród nich wyróżnienia zdobyło 58 (niektóre dostały po dwa listki) firm. Złoty Listek ESG POLITYKI trafił do 10 firm, Srebrny do 14, Biały do 32, a Zielony do 11. Uznaliśmy, że po tylu latach i tak wielu działaniach podejmowanych przez firmy kryteria muszą zostać zaostrzone. Oceny przyznano na podstawie analizy opartej na wypełnionej przez firmy ankiecie, opracowanej według wytycznych normy dotyczącej podstawowych zasad społecznej odpowiedzialności ISO 26000 oraz w stosunku do Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju, a także najnowszych trendów ESG. Oznacza to, że ponad 50 proc. firm, które wypełniły ankietę, podejmuje już coraz więcej działań, dzięki którym ich organizacje w większym stopniu sprzyjają zrównoważonemu rozwojowi.
Złotymi Listkami wyróżniliśmy liderów ESG za konsekwentne wybieranie zrównoważonego rozwoju jako kluczowego elementu strategii biznesowych oraz relacji z interesariuszami. Te organizacje opierają swoje działania na najlepszych lokalnych i globalnych praktykach zarządzania, wzorując się na uznanych międzynarodowych standardach. Ważnym elementem ich strategii zrównoważonego rozwoju jest również regularne publikowanie działań w raportach pozafinansowych lub zintegrowanych, które są zgodne z międzynarodowymi standardami. Ten aspekt będzie w najbliższym czasie zyskiwał na znaczeniu, ponieważ zgodnie z dyrektywą CSRD obowiązek raportowania zrównoważonego rozwoju obejmie zdecydowanie większą liczbę podmiotów niż dotychczas – 3 tys. zamiast 300 spółek obecnie – już w sprawozdaniach za 2024 r. Czynnikami, które wpłynęły na przyznanie Złotego Listka, są również: odpowiedzialność za działania firmy w zakresie zrównoważonego rozwoju przypisana do członka zarządu firmy oraz cele dekarbonizacyjne zgodne z metodyką naukową, jak również analiza ryzyk klimatycznych.
Srebrne Listki przyznaliśmy przedsiębiorstwom, które w swojej codziennej działalności deklarują uwzględnianie większości kluczowych rozwiązań z zakresu zrównoważonego rozwoju. Te firmy wdrażają już wysokiej jakości rozwiązania i ujawniają informacje związane z ich działalnością w obszarze ESG oraz obliczają ślad węglowy we wszystkich trzech zakresach.
Białe Listki otrzymały podmioty, które wdrażają już istotne elementy zarządcze związane z obszarem ESG, ale ich działania wymagają jeszcze udoskonalenia, aby w pełni skutecznie i świadomie zarządzać wpływem firmy na otoczenie.
Po raz pierwszy wyróżnienie otrzymały tylko te firmy, które publikują raporty pozafinansowe oraz obliczają ślad węglowy w zakresie 1 i 2.
Wśród wyróżnionych firm ponad 90 proc. posiada aktualny, wdrożony i adekwatny dla działalności w Polsce dokument definiujący m.in. kierunki, priorytety, cele, mierniki i zadania związane z zarządzaniem firmą w sposób zgodny z ESG oraz społecznie odpowiedzialny. Ankietowane spółki w większości mają jasno zdefiniowaną strukturę zarządzania tym obszarem. W 95 proc. firm odpowiedzialność za realizację poszczególnych kluczowych wskaźników efektywności (KPI) dotyczących ESG spoczywa na jednym z członków zarządu. Dowodzi to, jak poważnie ESG traktowane jest już przez większość firm.
Większa świadomość w zarządach
Zdaniem Marii Krawczyńskiej-Kaczmarek, członkini zarządu Forum Odpowiedzialnego Biznesu, nowe regulacje, takie jak m.in. CSRD, podkreślają wagę odpowiedzialności najwyższego kierownictwa firm za zarządzanie wpływem, ryzykami i szansami w zakresie zrównoważonego rozwoju. – Znaczenia więc nabierają zaangażowanie i nieustanne podnoszenie kompetencji kadry zarządzającej, członkiń i członków zarządów i rad nadzorczych w zakresie ESG – uważa przedstawicielka FOB.
Firmy wyróżnione w tegorocznej edycji to zdecydowani liderzy zrównoważonego rozwoju w Polsce. Aż 99 proc. (w porównaniu z 89 proc. deklarujących w roku poprzednim) z nich utworzyło Kodeks etyki definiujący zasady postępowania biznesowego w firmie, dostępny dla pracowników i innych interesariuszy spółki. W dokumencie wskazano sposób, w jaki firma zapobiega zachowaniom korupcyjnym oraz ryzyku nadużyć. Aż 89 proc. (w porównaniu z 82 proc. w roku poprzednim) wprowadziło Kodeks etyki dla dostawców, w którym zdefiniowano m.in. zasady poszanowania praw człowieka oraz praw pracowniczych. Co więcej, 95 proc. ankietowanych stawia swoim dostawcom formalne wymagania pozafinansowe dotyczące m.in. aspektów środowiskowych, zarządzania różnorodnością w organizacji czy bezpieczeństwa i higieny pracy. Dostrzegamy też jednak obszary, które wymagają udoskonalenia – 37 proc. firm wdrożyło strategię dekarbonizacji zgodną z inicjatywą SBTi, której celem jest pokazanie firmom, o ile i jak szybko muszą zredukować emisję gazów cieplarnianych, a 43 proc. potwierdza wiarygodność emisji mierzonych w ramach łańcucha wartości organizacji oraz jej partnerów biznesowych. – Cieszy mnie to, że ESG to nie jest już tylko powtarzający się slogan. Firmy, co widać po tegorocznych wynikach, czują realną odpowiedzialność, która spoczywa na ich barkach. Wiedzą, że aby odnieść sukces, muszą aktywnie i konkretnie działać na rzecz klimatu, środowiska i zrównoważonej przyszłości. Coraz częściej wśród firm obserwujemy podejście systemowe. Przedsiębiorstwa nastawiają się na trwałą i realną zmianę w swoich biznesach – powiedziała Julia Patorska, partnerka w Deloitte, liderka zespołu ds. zrównoważonego rozwoju w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, podsumowując tegoroczną edycję Listków ESG POLITYKI.
Bioróżnorodność i klimat
W tym roku już po raz trzeci zadaliśmy firmom wiele pogłębionych pytań dotyczących tego, jak zarządzają ryzykami oraz szansami związanymi z bioróżnorodnością. Jak wskazuje World Economic Forum (WEF), utrata bioróżnorodności to jedno z najpoważniejszych zagrożeń następnej dekady. Według ekspertów WEF obecne tempo wymierania gatunków jest dziesiątki do setek razy wyższe niż średnia z ostatnich 10 mln lat. W związku z tym jednym z ogromnych wyzwań stojących przed przedsiębiorstwami jest zmierzenie wpływu ich działalności na naturę, a także odpowiednie przygotowanie i adaptacja do konsekwencji utraty bioróżnorodności oraz zapobieganie jej postępowaniu. Podczas gdy aż 98 proc. ankietowanych przedsiębiorstw deklaruje posiadanie sformalizowanego podejścia do zarządzania kwestiami wpływu na środowisko i ochrony środowiska, to już tylko 51 proc. spółek zobowiązało się do podjęcia działań związanych z bioróżnorodnością. Z kolei 40 proc. analizuje i ocenia wpływy oraz zależności swojego łańcucha wartości w kontekście bioróżnorodności. W wielu branżach, chociażby tekstylnej czy energetycznej, odpowiednie podejście do kwestii bioróżnorodności powinno być kluczowym elementem strategii biznesowych. Widzimy wzrost tych wartości w porównaniu z wynikami sprzed roku i dwóch lat (odpowiednio 89 proc., 51 proc. i 30 proc.). Mamy nadzieję, że liczby te będą tylko rosły.
Ponownie też wyróżniliśmy firmy, dla których redukcja ich negatywnego wpływu na klimat, zapobieganie zmianom klimatu oraz adaptacja do nich są strategicznymi elementami działań biznesowych. Co więcej, odpowiedzialność za zarządzanie wpływem działalności biznesowej na klimat jest przypisana do jednego z członków zarządu. Wyróżnione firmy posiadają także strategie adaptacji do zmian klimatycznych, uwzględniające jasno zdefiniowane działania, które mają doprowadzić organizację do osiągnięcia celu redukcyjnego zdefiniowanego w ramach porozumienia paryskiego. Firmy te podejmują wyróżniające działania w zakresie ochrony bioróżnorodności lub gospodarki o obiegu zamkniętym.
W tym roku Zielonymi Listkami ESG POLITYKI wyróżniliśmy przedsiębiorstwa, które nie tylko w wiarygodny sposób mierzą swój ślad węglowy, stosując uznaną metodę liczenia GHG Protocol we wszystkich trzech zakresach. Tegoroczni laureaci posiadają też cele neutralności klimatycznej zgodne z uznaną międzynarodowo metodyką Science Based Targets Initiative (The SBTi).
W tym roku znacznie zaostrzyliśmy kryteria, dlatego też mniej firm zostało nagrodzonych zarówno Złotymi, jak i Zielonymi Listkami. Czujemy, że wiele się już zadziało, ale z drugiej strony dostrzegamy, że zmiany zachodzą zbyt wolno.
OLGA KOWALSKA-SZCZEPANEK I BEATA GAŚ-SADOWSKA Z DELOITTE
Złote Listki ESG POLITYKI 2024
• Allegro.pl
• Danone sp. z o.o.
• Grupa ERGO Hestia
• InPost
• Jeronimo Martins Polska SA
• LPP SA
• Orange Polska
• Schenker sp. z o.o.
• Żabka Polska sp. z o.o.
• Żywiec Zdrój SA
Zielone Listki ESG POLITYKI 2024
• Coca-Cola HBC Polska
• Danone sp. z o.o
• Grupa ERGO Hestia
• ING Bank Śląski SA
• InPost
• Kompania Piwowarska SA
• Orange Polska
• OX2 sp. z o.o.
• Signify Poland sp. z o.o.
• T-Mobile Polska
• Żywiec Zdrój SA
Srebrne Listki ESG POLITYKI 2024
• ANWIL SA
• Auchan Polska sp. z o.o.
• CANPACK SA
• Carlsberg Polska
• Coca-Cola HBC Polska
• ING Bank Śląski SA
• Inter Cars SA
• Kuehne+Nagel sp. z o.o.
• Lidl Polska
• LUX MED sp. z o.o.
• Solaris Bus & Coach sp. z o.o.
• Stena Recycling sp. z o.o.
• T-Mobile Polska
• Zakłady Farmaceutyczne POLPHARMA SA
Białe Listki ESG POLITYKI 2024
• AB SA
• Adamed Pharma SA
• Archicom SA
• BNP PARIBAS BANK POLSKA SA
• Budimex SA
• CD PROJEKT SA
• Credit Agricole Bank Polska SA
• Dom Development SA
• Dr. Miele Cosmed Group SA
• Energa SA
• Eurocash SA
• Fabryka Farb i Lakierów Śnieżka SA
• Grupa Kapitałowa Elemental
• Gdańsk Transport Company SA
• Grupa Agora SA
• Grupa Amica
• GRUPA AZOTY SA
• Grupa Kapitałowa Lubawa
• Grupa NEUCA
• Grupa Raben
• KRUK SA
• Lotte Wedel sp. z o.o.
• Lubelski Węgiel Bogdanka SA
• ORLEN SA
• PGE Polska Grupa Energetyczna SA
• Polenergia SA
• Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA
• Respect Energy Holding
• Rohlig SUUS Logistics
• Santander Bank Polska SA
• Schumacher Packaging sp. z o.o.
• SoftServe Poland
***
Już za tydzień, w kolejnym numerze tygodnika POLITYKA oraz na www.polityka.pl/esg opublikujemy relację z Gali wręczenia Listków ESG POLITYKI.