Gospodarka magiczna

Jaki kataklizm spadł na Argentynę, że zaledwie w czasie jednego półwiecza zamieniła imponujący rozwój na obecny kryzys? Żaden ekonomista ani politolog nie jest w stanie odpowiedzieć na to pytanie, bo wyjaśnienia nie da się wyrazić w liczbach czy formułach politycznych. Prawdziwa przyczyna jest tajemnicza i nieuchwytna, dotyczy bardziej pewnej predyspozycji psychicznej niż teorii ekonomicznej.

Teatr na śniegu

Zwycięzcy I Zimowych Igrzysk w 1924 r. w Chamonix dopiero po roku otrzymali swoje złote medale. Międzynarodowy Komitet Olimpijski wysłał je pocztą po kongresie w Pradze, gdzie ostatecznie postanowiono organizować zimowe igrzyska, a przeprowadzony tytułem próby w Chamonix Tydzień Sportów Zimowych uznać za pierwszą olimpiadę w tej dziedzinie. Dziewiętnasta za niecały miesiąc rozpocznie się w Salt Lake City.

Nie potrzeba Bundeswehry

Pierwszy od lat atak prawdziwej zimy przypomniał stare czasy. Cofnijmy się zatem pamięcią do niegdysiejszych śniegów w PRL.

Pułkownik Pałkin raportuje

55 lat temu odbyły się pierwsze w powojennej Polsce wybory do Sejmu. O ile przy fałszowaniu wyników poprzedzającego wybory referendum cały trud spadł na barki przybyłej z Moskwy ekipy pod dowództwem ppłk. Arona Pałkina, o tyle wybory fałszowali już polscy fachowcy, a Pałkin przysłany na prośbę Bieruta był w odwodzie.

Szarża przyjaźni

30 lat temu władze NRD i PRL rozpoczęły międzynarodowy eksperyment. Otworzyły granicę na Odrze, „umożliwiając obywatelom zaprzyjaźnionych państw swobodne rozwijanie dobrosąsiedzkich stosunków”. Bez wiz, paszportów i ograniczeń celnych.

Śpiewały wszystkie internaty

14 grudnia 2001 r. osobliwy pochód ciągnął przez więzienie w podwarszawskiej Białołęce. Na zaproszenie kapelana i dyrektora zakładu karnego z okazji rocznicy stanu wojennego zjechali pensjonariusze sprzed lat – teraz dziennikarze, niedawni ministrowie, działacze społeczni, urzędnicy państwowi i samorządowi, aktywiści praw człowieka, emeryci, intelektualiści, biznesmeni.

Osąd moralny

Dzieje głupoty w PRL

Co prawda Stefan Kisielewski twierdził, że polemika z głupstwem nobilituje je bez potrzeby, jednak sądzę, że książka „Dzieje głupoty w Polsce Ludowej” byłaby potrzebna. Poza interpretacją zjawiska należałoby dać świadectwo peerelowskiego absurdu. Z upływem czasu zapominamy bowiem o eksporcie wewnętrznym, sklepach komercyjnych, głosowaniu bez skreśleń i tajemniczych materiałach poufnych.

Fora ze dwora

Nie należy ulegać sugestiom kronikarzy szlacheckiej przeszłości, a tym bardziej malarzy przedstawiających modelowy dworek szlachecki. „Biały prostokąt wśród kwietnych rabatów, ganek na kolumienkach i wielki grzyb łamanego gontowego dachu” – wszystko to pojawia się dopiero u schyłku dawnej Rzeczypospolitej. Przedtem i potem dwór był niczym ul, do którego dodawano w miarę potrzeb kolejne komórki.

Napary chimeryczne

Obie trafiły do Europy mniej więcej w tym samym czasie – na początku XVII w. Naznaczone pogańskim piętnem były początkowo podejrzewane o właściwości trujące i narkotyzujące. Szybko jednak wrosły w tkankę obyczaju. Stworzono wokół nich instytucje, rytuały i celebrę. Obie – mniej więcej w połowie XX w. – uległy presji postępu i pośpiechu zmieniając się we własne karykatury: herbatę ekspresową i kawę rozpuszczalną.