Polska na zasiłku

Ponad 20 mln Polaków korzysta z różnego rodzaju zasiłków. Dla 10 mln są one jedynym lub głównym źródłem utrzymania. Pieniądze na te zasiłki daje – poprzez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych, pomoc społeczną, fundusz alimentacyjny oraz pozarządowe, dotowane z budżetu państwa organizacje charytatywne – 14 mln pracujących i płacących podatki. Chyba każdy zasiłkobiorca uważa, że ta pomoc mu się należy, wielu uznało ją za sposób na życie. W ustawie budżetowej na 2002 r. dział „opieka społeczna” – 14,6 mld zł, czyli ponad 10 proc. dochodów budżetu państwa – znalazł się na drugim miejscu pod względem wydatków po obowiązkowych ubezpieczeniach społecznych – 53,1 mld zł. Opieka społeczna kosztuje podatnika więcej niż nauka, oświata i wychowanie, wymiar sprawiedliwości i ochrona zdrowia razem wzięte. W rzeczywistości jednak – jak wynika z naszych obliczeń – kosztuje podatników grubo ponad 50 mld zł. Według różnych szacunków suma zasiłków wyłudzonych wynosi rocznie od 6 do 17 mld zł.

Droga przez PIT

Dziesiąty rok samodzielnie rozliczamy się z podatków. Z wypełnianiem formularzy, tą coroczną drogą przez mękę, zdążyliśmy się już oswoić, choć ustawodawca potrafił zmieniać przepisy kilkanaście razy w ciągu roku. Czego to Polak przy okazji nie wymyślił, żeby choć trochę fiskusowi uszczknąć: i konie próbowano rozliczać jako „przedmiot rehabilitacyjny”, i pościel z owiec australijskich, i nawet frytownice.

Państwo daje i zabiera

Procenty dla fiskusa

Krzysztof Pietraszkiewicz. Dyrektor Związku Banków Polskich

Słabe zasiłki

Z ustaw podatkowych dowiedzieliśmy się, ile nam państwo zabierze, natomiast w pakiecie ustaw okołobudżetowych, które Sejm uchwalił tuż przed świętami, państwo zapowiada, komu nie da lub da mniej niż do tej pory. Zmiany dotkną wielu bardzo różnych grup społeczeństwa. Najsilniejsze lub najlepiej zorganizowane nie pogodziły się z nimi i zapowiadają protesty.

Oranie kieszeni

Bohaterami sejmowej debaty o nowym kształcie ustawy o podatku od dochodów osobistych byli najubożsi. Troską o nich tłumaczyli posłowie zarówno projekt rządowy jak i wnoszone do niego poprawki, nie wyłączając postulatów, aby ustawę odrzucić w całości. Są jednak powody, aby przypuszczać, że troska ta nie do końca jest prawdziwa, parlamentarzyści zaś bronią głównie interesów własnych partii i ich wyborców.

Marian chce dobrze

Zakusy fiskusa

Dzięki nowej ustawie o PIT (jej projekt rząd przesłał w ubiegłym tygodniu do Sejmu) minister finansów spodziewa się w 2002 r. uzyskać dodatkowo 4,3 mld zł; oznacza to, że w przyszłym roku przeciętny podatnik odda państwu ponad 180 zł więcej niż do tej pory. Obciążenia ostro rosną już przy miesięcznych dochodach sięgających 3,5 tys. zł brutto.

Gdzie leży materac

Sejm zapewne przyjmie rządowe propozycje obłożenia 20-proc. podatkiem zysków od oszczędności. Dzięki temu budżet – być może – zdobędzie dodatkowe 2 mld zł. Warunek jest taki, że obywatele nie schowają przed fiskusem części swych oszczędności. A jest na to kilka sposobów.

Obywatel zapłaci

Ciągle jeszcze nie wiemy dokładnie, jak rząd zamierza ratować finanse państwa. Z zapowiedzi wynika, że chętniej podwyższy podatki, niż obniży wydatki. Tak robiły wszystkie poprzednie rządy III RP. Ale wśród rozważanych pomysłów fiskalnych są lepsze i gorsze. Nie dla podatników, bo dla nich wszystkie są złe, ale dla gospodarki.