Polek portret paryski

Ewa Rzeźnik wybrała malarstwo, Ewa Kaluzinska – adwokaturę, Elżbieta Capiaux – prasę, a Kasia Alves – życie rodzinne. Polki, które studiują, pracują i żyją w Paryżu, nie czują się imigrantkami. Są Europejkami, które urządziły się w Paryżu tak samo jak Francuzi w Warszawie. Bez kompleksów. Ale nie bez trudności.

Obywatela przywraca się do czci

Ale ta Polska, wiesz, to jest inny świat! Taszkent też ładny za wolnego Uzbekistanu, ale Kraków – to jest dopiero cudeńko! Pojechać by jeszcze raz – mówią Konarżewscy. Albo najlepiej to zamieszkać tam, wrócić do siebie. Tak bardzo by człowiek chciał. Bardzo. Ale pieniędzy na to potrzeba nie wiadomo ile. A najgorzej z językiem. Wciąż czasu brak, żeby przysiąść i się nauczyć.

Emisariusze z eldorado

Nauczyciele polskiego. Tysiące kilometrów z dala od kraju, domu, rodziny, szukają odmiany, przygody lub szansy na pracę w zawodzie. Wracając przywożą ze sobą skrawek tamtego świata, do którego czasami tęsknią. Jadą więc znów.

Krajobraz bez wieży

To już nigdy nie będzie ta sama Ameryka, ten sam Nowy Jork. To zdanie słyszeliśmy po tysiąc razy w ciągu ostatniego tygodnia. Odszukaliśmy więc przede wszystkim tych, którzy ledwie półtora miesiąca temu (POLITYKA 32) opowiadali, jaka jest ich Ameryka. To był reportaż o młodych Amerykanach z polskim rodowodem, o tych, którym właśnie spełniał się amerykański sen, o tych solidnie zakotwiczonych i mocno zakochanych w Nowym Jorku. Jaka jest teraz ich Ameryka?

Wyrwać się z azbestu

Był 1983 r. Robert Wiśniewski, student nauk politycznych Uniwersytetu Nowojorskiego, przyszedł na zabawę sylwestrową do lokalu w mitycznej polskiej dzielnicy – Greenpoint. Niestety, zabawa skończyła się dużo przed północą. Zidentyfikowany jako warszawiak Robert został pożegnany komendą: „Tu się k... Łomża bawi”. Opuścił zabawę na dobre. Dziś Wiśniewski, prawnik, ma własną kancelarię na Broadwayu, w czwartki chodzi na Madison Avenue na lekcje tanga. Jego hiszpańska narzeczona wybrała kurs salsy. Z daleka od Greenpointu wyrastają Polacy profesjonalni, których z polskim gettem łączą najwyżej wigilijne zakupy. Różni ich od „Łomży” poczucie niesmaku wobec gettowej rzeczywistości polonijnej oraz mgliste na razie przekonanie o konieczności zorganizowania się na nowo.

Sami swoi

Jerzy Smolicz. Socjolog, profesor Uniwersytetu w Adelaide, doradca rządu australijskiego

Górala żal

W sobotę rozpoczyna się Światowy Zjazd Polonii i Polaków z zagranicy. Przedstawiciele najwyższych władz w przemówieniach podkreślą, że ta szczególna jedna czwarta naszej wielkiej wspólnoty narodowej, mieszkająca za granicą, dobrze przysłużyła się ojczyźnie. W Warszawie zespół Mazowsze wystąpi z koncertem „Nad Wisłą się urodziłem”, a na rynku w Krakowie zobaczymy uroczysty finał koncertu „Do kraju tego – tęskno mi Panie”. To wszystko ładnie. Jednak niepodległa Polska powinna przede wszystkim spłacić dług wobec Polonii.

Zostańmy, nikt nie woła

Z Ilicza, Jasnej Polany czy Zielonego Gaju – wielkich skupisk Polaków w Kazachstanie – nikt do Polski pewnie nie pojedzie. Ani na tegoroczne Boże Narodzenie, ani później, ani na stałe, ani nawet na trochę. Kołchoz jak raz człowieka w swoje objęcia weźmie, to już nie puści.

Powrót ze sponsorem

Przez piętnaście powojennych lat repatriowano do Polski 4,7 mln osób, a w pierwszej dekadzie III RP – oczywiście w zupełnie innych realiach – 2 tys. Przy tym tempie powrót Polaków z Kazachstanu potrwałby sto lat...

Jeźdźcy wagi ciężkiej

Po drogach Ameryki jeżdżą miliony trucków, 20-, 30-, a nawet 40-tonowych ciężarówek, i nie da się przed nimi uciec. Między USA a Kanadą przewożą trzy czwarte towarów. Na całym kontynencie przeszło 80 proc. Kierowcy trucków tworzą specyficzną grupę, obrosłą legendą swobodnych jeźdźców, zamkniętą, z własnym kodeksem obyczajowym i językiem. Coraz więcej jest w tej grupie Polaków.