Dusza w naftalinie

Europa bombarduje Austrię po części ze strachu przed sobą. Nie przed nowym Hitlerem, którym Jörg Haider nie jest, ale przed narodowymi populistami w pozostałych krajach UE, którzy chwytają wiatr w żagle (patrz „Parada słoni”, s. 38). Ta bitwa o Austrię jest więc bitwą o Europę, ale kto chce, może w niej widzieć powtórkę bitwy pod Sadową (1866), kiedy to Otto Bismarck, jak mówiono wówczas, „wyrzucił Austrię z Niemiec”. Skoro tak – można usłyszeć w Wiedniu nie tylko od zwolenników Partii Wolnościowej, ale i od wielu chadeków – to zabierzemy swoje manatki i zostawimy całą tę Unię samą sobie.

Heil Haider?

Partia Wolnościowa FPÖ współrządziła w Austrii już w połowie lat 80. – w koalicji z lewicą. Ale wolnościowcom nie przewodził wówczas Jörg Haider, Austria nie należała do Unii Europejskiej, a skrajna prawica nie podnosiła głowy od Sekwany po Moskwę. Joshka Fischer, minister spraw zagranicznych Niemiec, ostrzegł, że powstanie austriackiego rządu z udziałem partii Haidera będzie „historycznym błędem”, grożącym alpejskiej republice międzynarodową izolacją. Wtórowali mu inni przywódcy Unii, a poparł ich Bill Clinton. Izrael zagroził, że wycofa ambasadora z Wiednia. Wielu Austriaków oburza takie postawienie sprawy, jak gdyby uważali, że historia nie może popełniać błędów.

Bojkot w salonie

We Francji, gdzie wynaleziono prawa człowieka, mówi się o wyborach w tonie szacunku: Le peuple a parlé, lud przemówił. To ostateczna instancja. No więc lud przemówił w Austrii, głosując masowo na Jörga Haidera. Unia Europejska, nie szanując woli ludu, chce wymóc na Austrii inny rząd i ogłasza bojkot austriackich władz. Oznacza to dwie ważne zmiany w Europie.

Kto ty jesteś?

Na progu XXI wieku Europa jest w jakiejś dziwacznej schizofrenii. Z jednej strony jednoczy się i homogenizuje, z drugiej wciąż pielęgnuje autyzm kultur narodowych.

Pierścionek zaręczynowy

Po grudniowym szczycie w Helsinkach, gdzie ustawiono Polskę w dłuższej kolejce do Unii i praktycznie rozwiano nadzieje na przyjęcie w 2003 r., rodzimi eurokraci posmutnieli. Trudno, myślą sobie, ze ślubu na razie nici, to niech przynajmniej pierścionki zaręczynowe będą z prawdziwego złota. Czy Bruksela, fundując różne programy przedakcesyjne, chce ukoić własne wyrzuty sumienia – czy też dać trochę, żeby opanować polski rynek i odebrać sobie w dwójnasób?

Jak się żyje w Europie

Na jakim poziomie naprawdę żyjemy? Jak wypadamy z naszymi zarobkami i cenami na tle innych państw? Odpowiedzi można szukać w Eurokoszyku „Polityki” (s. 4 i 5). Jest on zmodyfikowaną wersją Koszyka „Polityki” przygotowywanego od 1983 r. Przez 16 lat, do 1989 r., odnotowywaliśmy w nim coroczne zmiany cen. Była to historia przechodzenia od chorego, męczącego rynku producenta do rynku konsumenta. Dziewięć lat temu zrezygnowaliśmy z jednej z rubryk – „dostępność”, jako że można już było kupić prawie wszystko. Wprowadziliśmy natomiast – w czasie galopującej inflacji – zapis o sile nabywczej polskiej pensji, czyli informację, ile czego można kupić za miesięczne wynagrodzenie. Teraz, gdy staramy się o wejście do Unii Europejskiej, pora na kolejną zmianę. Jak wyglądają nasze ceny i zarobki na tle innych? Wprowadzenie od 1 stycznia 1999 r. jednakowej waluty w 11 krajach Unii Europejskiej ułatwia robienie zestawień: gdzie jest drożej, gdzie taniej. Euro to ok. 4,3 zł.

Z pola na księżyc

Dzisiaj łatwiej wyprodukować, ale trudniej sprzedać - narzekają polscy rolnicy wobec coraz ostrzejszej konkurencji ze strony rolników unijnych. I zdają sobie sprawę ze swojej bezsiły: łatwiej zablokować szosę pod Bartoszycami, trudniej pod Brukselą. Rolnicy są jedyną grupą społeczną, która w większości opowiada się przeciw integracji europejskiej. Klasa najmniej socjalistyczna w PRL ma teraz najbardziej socjalistyczne ciągoty.

Spychanka

Komitet Integracji Europejskiej miał zareagować na raport Brukseli o Polsce jeszcze w październiku, ale konflikt wokół ministra Kropiwnickiego przepchnął termin na listopad. Wcześniej, we wrześniu, sejmową debatę o integracji też trzeba było przesunąć, bo zajmowano się dymisją wicepremiera Tomaszewskiego. Problemy wewnętrzne - to widać - spychają kwestię integracji na margines.

Podstawówka z poprawką

W zgiełku sporów, czy wchodzić do Unii Europejskiej z rolnikami czy bez i jak długo bronić Niemcom dostępu do polskiej ziemi, niepostrzeżenie zakończyliśmy pierwszy etap negocjacji członkowskich. Wraz z zamknięciem screeningu, czyli porównania prawa polskiego z unijnym, Polska - a właściwie nasz zespół negocjacyjny - skończyła podstawówkę.

Gumiś na słońcu

Od czasu swego błyskotliwego debiutu na początku roku wspólna europejska waluta systematycznie słabnie wobec dolara. Czy raptowny skok kursu euro w ubiegłym tygodniu oznacza odwrócenie tej tendencji?