Kraj

Jest nawet Pipidówka

Jak się żyje w (na) Końcu Świata? Jak się żyje w (na) Końcu Świata? Tomasz Wojtasik / PAP

W Polsce mamy coraz mniej wsi, osad, osiedli, kolonii i przysiółków. Wchłaniane są przez większe miejscowości albo zanikają. W „Wykazie urzędowych nazw miejscowości w Polsce” z lat 1980–82 było 111 tys. nazw miejscowości i ich części. Wykaz nowy (wchodzi w życie w końcu lutego br.) ma ich ok. 7 tys. mniej, ale i tak zajął 2628 stron Dziennika Ustaw (w wersji elektronicznej). Zawiera on też opracowaną przez językoznawców onomastów prawidłową deklinację i formy przymiotnikowe nazw, wśród których najczęściej występuje Góra (ok. 300 razy) oraz Górka i Górki (po ok. 190 razy), a potem Dół (ok. 230), Dołek i Dołki. Często pojawia się też Dwór (ok. 150).

Z powodu przesunięcia naszych granic i przesiedleń ludności duża część nazw miejscowości (Ziemie Odzyskane, Podkarpacie) w XX w. uległa repolonizacji. Ale mamy też sporą praktykę ich urzędowego poprawiania. Minister spraw wewnętrznych gen. Felicjan Sławoj-Składkowski w 1939 r. zarządził, by nazwy wsi: Kały i Budy Kałowskie w pow. łódzkim zamienić na Reymontów i Reymontów Stary, Kał w pow. brzezińskim na Wolbórkę, Podkaczy Dół pod Warszawą na Wiśniową Górę, Sołdacką Słobódkę w pow. makowskim na Laski Nowe i wieś Lenin na Polesiu na Sosnkowicze. Po drugiej wojnie w nazwach miejscowości upamiętniano uczonych i działaczy (m.in.: Giżycko, Kętrzyn, Korfantów, Srokowo), a także Stalina, Bieruta i gen. Waltera. Zmieniano nazwy ze średniowiecznym niekiedy rodowodem, bo „nie pasowały” do nowej rzeczywistości. Parszywka została Orkanowem, Żabia Wola – Pszczelą Wolą, Łysobyki – Jeziorzanami, Karczmiska – Bemowem Piskim, Chlewnia – Chlebnią, a Pupy, Pupki, Pupski Piec i Pupskie Jezioro w pow. Szczytno zmieniły nazwy na Spychowo, Spychówko, Spychowski Piec i Spychowskie Jezioro.

Jednak wiele starych nazw wciąż broni się przed zakusami zwolenników obyczajowej i politycznej poprawności. Pupy znajdziemy jeszcze w trzech innych miejscach Polski, a poza tym mamy Pipidówkę, Cipki, Cyców, Kupki, Dupaki, Hujasową Rolę i dziesiątki nazw miejscowości w stylu Murzynowo, Żydowo czy Cyganka.

Polityka 08.2013 (2896) z dnia 19.02.2013; Ludzie i wydarzenia. Kraj; s. 9
Reklama

Czytaj także

null
Świat

Izrael kontra Iran. Wielka bitwa podrasowanych samolotów i rakiet. Który arsenał będzie lepszy?

Na Bliskim Wschodzie trwa pojedynek dwóch metod prowadzenia wojny na odległość: kampanii precyzyjnych ataków powietrznych i salw rakietowych pocisków balistycznych. Izrael ma dużo samolotów, ale Iran jeszcze więcej rakiet. Czyj arsenał zwycięży?

Marek Świerczyński, Polityka Insight
15.06.2025
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną