Chorwacja oferuje niesamowitą różnorodność krajobrazów. Znajdziemy tu nie tylko morze, ale też wysokie góry i gęste lasy. Co więcej, kraj od dawna przykłada ogromną wagę do ochrony przyrody i zagrożonych gatunków, dlatego działa tu wiele parków narodowych. To wszystko, wraz z przyjaznym klimatem sprawia, że niewiele jest państw w Europie, które mogą poszczycić się tak bogatą i różnorodna fauną. Niestety, zmiany klimatyczne i inwazyjne działania ludzi powodują zagrożenie dla wielu gatunków. Tym bardziej Chorwacja stara się ochronić swoje dziedzictwo przyrodnicze.
Prawdopodobnie największym skarbem chorwackiej fauny jest przeszło 400 gatunków żyjących tu ptaków. Wiele z nich spotkamy na terenie całego kraju, ale niektóre zamieszkują tylko na jednym, często bardzo niewielkim obszarze. Mewę śródziemnomorską można spotkać tylko na skrawku wybrzeża na samym południu Chorwacji, podczas gdy sęp płowy gniazduje tylko na wyspie Cres w regionie Kvarner, zaś leśna kuropatwa w Velebicie i Gorskim Kotarze. Najrzadszym spośród ptaków Chorwacji jest orzeł, którego przy ogromnym szczęściu można zobaczyć kołującego po niebie nad dorzeczem Sawy.
Co ciekawe, najmniejszy spośród ptaków Chorwacji, zniczek zwyczajny, waży zaledwie 5 gramów, podczas gdy dwa lokalne giganty, czyli sęp i orzeł ważą nawet po 5 kilogramów i mają rozstaw skrzydeł przekraczający dwa metry!
Ciekawym przedstawicielem tutejszych skrzydlatych jest warzęcha zwyczajna, duży ptak brodzący z rodziny ibisowatych, żyjący w Parku Narodowym Lonjsko Polje. Swoją nazwę zawdzięcza charakterystycznemu dziobowi podobnemu do chochli (warząchwi) do zupy, którym sprawnie odławia ryby, żaby, larwy i skorupiaki w wodzie i na podmokłych bagnach. Z uwagi na niewielką ilość żyjących egzemplarzy pozostaje pod ścisłą ochroną.
Dużo częściej spotkać można sowy, w tym niezwykle ciekawą sową długouchą, która swoją nazwę zawdzięcza specyficznemu ułożeniu piór na głowie, przypominającym długie, nastroszone uszy.
W górach i lasach Chorwacji żyje wiele dużych drapieżników, praktycznie nieobecnych w bardziej uprzemysłowionych i gęściej zaludnionych krajach Europy Zachodniej. Spotkamy tu niedźwiedzie, wilki i rysie (tych ostatnich, największych dzikich kotów w Europie, żyje na wolności ledwie kilkadziesiąt osobników), a także wiele innych dużych ssaków, takich jak dziki, jelenie, sarny i kozice górskie.
Chorwackie rzeki są domem dla wielu kolonii bobrów, zakładających tu swe żeremia, a w lasach żyją też borsuki, kuny i lisy. Endemicznym gatunkiem charakterystycznym dla tych terenów jest bałkańska nornica śnieżna. Jej wrogiem są nie tylko ludzie i drapieżniki, ale też poszukujące pożywienia węże, takie jak żyjące tu dwa gatunki żmiji (rogata i polna).
Chorwacja słynie ze swych jaskiń, a w nich także odnajdziemy bogate życie. Najciekawszym, zagrożonym wyginięciem gatunkiem fauny jaskiniowej są małże congeria cusceri, które w niezmienionej formie przetrwały dziesiątki tysięcy lat. W zbiornikach wodnych głęboko pod ziemią żyje też prehistoryczny kręgowiec zwany proteusem lub odmieńcem jaskiniowym, jedno z niewielu stworzeń na świecie i jedyny kręgowiec ewolucyjnie przystosowany do życia pod ziemią. W jaskiniach żyje też kilkadziesiąt gatunków nietoperzy, jedynym latających ssaków, oczywiście również objętych ochroną.
Rzeki, jeziora i strumienie zamieszkane są przez liczne ryby, w tym objętego ochroną pstrąga miękkiego, który żyje wyłącznie w najczystszych wodach krasowych.
W Adriatyku spotkamy z kolei takie rzadkie gatunki jak tuńczyk gigant, trąbka Trytona czy mitra biskupia. Od kształtu tej ostatniej ryby pochodzi nazwa ceremonialnego nakrycia głowy dostojników kościelnych. Często zdarza się, że do chorwackiego wybrzeża Adriatyku podpływają wieloryby, bo na stałe znalazło tu swój dom duże stado delfinów dobrych (butlonosych).
Przy wyjątkowym szczęściu na odludnych plażach spotkać czasem można jeden z najrzadszych gatunków foki na świecie – fokę mnisią, zwaną też mniszką śródziemnomorską. Na całym globie pozostało może 200-300 osobników tego gatunku, z czego kilkadziesiąt żyje na chorwackim wybrzeżu.
Zrównoważony rozwój po chorwacku
Chorwacja, będąca od dawna turystyczną mekką, stawia na ekologię i zrównoważony rozwój. Celem jest zachowanie dla przyszłych pokoleń niezwykłej chorwackiej przyrody, ale to także wyjście naprzeciw oczekiwaniom coraz bardziej świadomych gości, którzy chętnie wybierają kierunki i hotele dbające o planetę i środowisko.
Coraz większym zainteresowaniem wśród turystów odwiedzających Chorwację cieszą się także autentyczne gospodarstwa agroturystyczne, zwane tu OPG. Oferują gościom ekologiczną żywność oraz autentyczny kontakt z naturą. Między innymi dzięki nim dzieci wiedzą, że krowa nie jest fioletowa oraz jak wygląda tradycyjne życie na wsi.
Parki narodowe wprowadzają ograniczenia liczby gości, a do najbardziej popularnego Parku Narodowego Jezior Plitwickich bilety można kupić wyłącznie on-line, z dwudniowym wyprzedzeniem.
Dubrownik z kolei ogranicza liczbę statków wycieczkowych, które wpływają codziennie do miasta.
Nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo zagrożone są żyjące u wybrzeży koralowce oraz mieszkające wśród nich stworzenia takie jak koniki morskie. Pamiętajmy, w dozwolonych miejscach można nurkować i podziwiać piękno podmorskiej przyrody, ale nigdy, przenigdy nie wolno niczego zabierać. Nie tylko ze względu na wysokie kary, ale przede wszystkim by zachować dla kolejnych pokoleń ten zagrożony, bajeczny świat.
Ciekawe linki
Blue World Institute zajmuje się badaniem i ochroną stada delfinów, a także zagrożonego gatunku żółwi morskich
www.blue-world.org
Rescue Centre for Griffon Vultures zajmuje się ochroną sępa płowego i opieką nad rannymi przedstawicielami gatunku. W siedzibie organizacji w Beli można podziwiać ich podopiecznych
www.belivisitorcentre.eu
Centrum ochrony niedźwiedzi w Kuterewie, jest unikatowym pod względem ochrony tego gatunku miejscem w Europie. Na miejscu można dowiedzieć się wielu ciekawych informacji o ich życiu oraz obyczajach
https://visit-lika.com/en/page/kuterevo-bear-sanctuary
W Malim Stonie znajduje się centrum hodowli i badań nad ostrygą europejską, ostatnią żyjącą naturalnie w Europie. Można tam przyjechać, by zobaczyć proces hodowli ostryg oraz wziąć udział w ekologicznie odpowiedzialnej degustacji
https://www.malistonoyster.com
Odkryj więcej na chorwacja.hr