Dawno, dawno temu w takim a takim miejscu coś się wydarzyło – najprościej mówiąc, to najlepsza definicja fabuły. Zadaniem archetypowej historii jest przedstawienie nam głównego bohatera i sprawienie, byśmy się z nim identyfikowali. W taki sposób zostaje on naszym alter ego w opowieści. Mamy zatem główną postać, wczuwamy się w jej sytuację, następnie coś jej się przydarza i to „coś” jest punktem wyjścia całej historii. Jaś w bajce odkrywa magiczną fasolę, Bond dowiaduje się, że Blofeld chce przejąć kontrolę nad światem. To „coś” zazwyczaj oznacza trzęsienie ziemi w życiu naszego bohatera, wywrócenie go do góry nogami: Alicja wpada do króliczej nory, a Godot nie nadchodzi.
Nasz bohater ma problem do rozwiązania: Alicja musi wrócić za właściwą stronę lustra. Fabuła to podróż w poszukiwaniu rozwiązania problemu. Po drodze bohaterowie mogą się dowiedzieć czegoś nowego o sobie, z pewnością napotkają przeszkody, pod koniec będzie się wydawało, że już wszystko stracone, po czym najpewniej w ostatniej chwili wróci nadzieja, rozegra się ostateczna walka zakończona wyszarpaniem zwycięstwa z paszczy porażki.
Schemat ten (lub jego tragiczny wariant) w mniejszym lub większym stopniu znajdziemy w każdej fabule. Może być wielki i spektakularny (np. „Obcy” lub „Szczęki”) albo bardziej subtelny (np. „Zwykli ludzie”), może też być reakcją na opisane zasady (np. „Weekend” Jeana-Luca Godarda), ale nie da się go uniknąć. Najwyraźniej ujawnia się w klasycznych kryminałach i w serialach szpitalnych. Dochodzi do morderstwa lub ktoś zapada na jakąś chorobę, detektyw musi znaleźć zabójcę, a lekarz – wyleczyć pacjenta. To dlatego kryminały są tak popularne. Mają wszystkie niezbędne elementy dobrej fabuły. Oto dziewięć tych elementów.
Fragment artykułu pochodzi z najnowszego 15 numeru tygodnika FORUM w kioskach od poniedziałku 15 kwietnia 2013 r.