Plastykowy drut

Chemicy stworzyli wokół nas plastykowy świat. Przeciętny Polak budząc się rano w ciepłym, dzięki plastykowej izolacji, mieszkanku wyskakuje spod plastykowej kołderki nie zawierającej alergenów i bierze prysznic w plastykowej wannie, do której woda dostarczana jest plastykowymi rurami. Następnie myje zęby plastykową szczoteczką, szczególnie zwracając uwagę na plastykowe plomby. W tym czasie w plastykowym dzbanku gotuje się woda do porannej kawy. Co jeszcze można zrobić z plastyku?

Wyjechać, zostać?

Rozmowa z neurobiologami: dr. hab. Marianem H. Lewandowskim i jego uczniem Krzysztofem Ptakiem, potrójnym doktorem

Wąska specjalizacja

Po raz dziewiąty przyznano doroczne nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Dziennikarze nazywają je polskim Noblem. Prof. Maciej W. Grabski, prezes Fundacji, zżyma się, ilekroć to słyszy. Niby komplement, a sugeruje wtórność. – Nasza nagroda sama pracuje na swój prestiż i jak dotąd, bez samochwalstwa, udaje się to coraz lepiej – mówi.

Socjolog wie więcej

Prof. dr hab. Andrzej Kojder. Przewodniczący Polskiego Towarzystwa Socjologicznego

Utracone szlachectwo

Gazy szlachetne ze swej natury nie chcą się łączyć z innymi substancjami, więc chemicy nie ustają w wysiłkach, by je do tego zmusić. Jeszcze w latach 60. otrzymano związki zawierające ksenon, krypton i radon, teraz zaś doniesiono, że i argon – najbardziej rozpowszechniony gaz szlachetny – może trwale połączyć się z fluorem i wodorem. Już tylko dwa pierwiastki – neon i hel – potrafią zachować splendid isolation.

Żelazne serce Ziemi

Wnętrze naszej planety skrywa niezwykłą maszynę. Napędzana ciekłym żelazem wytwarza od milionów lat ziemskie pole magnetyczne. Dynamo pracuje zwykle spokojnie, jednak co kilkaset tysięcy lat jakby słabnie, zatrzymuje się, lecz wywróciwszy do góry nogami magnetyczne bieguny Ziemi znów odzyskuje siły. Geofizykom udało się w końcu zrozumieć działanie tej maszyny.

Cud sklonowany

Był rok 1981. Wraz z ekipą telewizyjną staliśmy na jednym ze wzgórz na południe od San Francisco. Pod nami rozciągał się widok na to, co dziś cały świat zna pod nazwą Doliny Krzemowej. Oto kolebka nowej cywilizacji – powiedzieliśmy do kamery. Niedawno naliczyliśmy aż 35 projektów, których celem jest skopiowanie Doliny Krzemowej. Od Bangalore po Hongkong, od Izraela po Irlandię i miasta amerykańskie trwa wyścig o powtórkę cudu.

Inżynierowie molekuł

Śledząc w mediach rozwój nauki można odnieść wrażenie, że przełom XX i XXI wieku został zdominowany przez biologię molekularną i teleinformatykę – najbardziej spektakularnym dowodem jest zakończenie projektu poznania genomu ludzkiego. Zachodzące w tych dziedzinach zmiany określane są jako rewolucyjne, a ich znaczenie porównuje się do skutków rewolucji przemysłowej sprzed dwóch stuleci. Tymczasem równie przełomowe prace trwają w laboratoriach chemików.

Trzy miliardy klocków

Podczas wielkiej konferencji prasowej 26 czerwca uczeni poinformowali, że poznali przybliżoną sekwencję ludzkiego genomu. Wspólny komunikat przygotowali Francis Collins i Craig Venter, szefowie dwóch rywalizujących w pracach nad tym wielkim projektem instytucji: międzynarodowego rządowego konsorcjum Human Genome Project i prywatnej korporacji Celera. To niewątpliwie wielkie wydarzenie, choć tak naprawdę dopiero otwiera ono, a nie zamyka, badania nad tajemnicami ludzkiego genomu.

Plus minus wiedza

Optymiści powołując się na przykłady postępów nauki i techniki w XX w. głoszą, że wkraczamy w nowy okres. Kończy się kapitalizm, zanika nawet społeczeństwo postindustrialne, zaczyna się formować społeczeństwo wiedzy. W krajach rozwiniętych cywilizacyjnie telefonia satelitarna, komputery i dostęp do Internetu otwierają nieograniczone możliwości porozumiewania się ludzi na całym świecie i korzystania z ogromnych zdobyczy nauki.