1. Ostatni dzień premiera Morawieckiego?
Dziś, w poniedziałek 11 grudnia, o godz. 10 Mateusz Morawiecki wygłosi w Sejmie swoje trzecie w życiu exposé: jako szef rządu utworzonego po wyborach 15 października 2023 r. w tzw. pierwszym kroku konstytucyjnym poprosi Sejm o udzielenie swojemu gabinetowi wotum zaufania.
„Moje poniedziałkowe exposé będzie w pewnym sensie historyczne” – zapowiedział już w niedzielę. „Historyczne”, bo dwudzieste wygłoszone po 1989 r., ale też, jak podkreślił Morawiecki, „trzecie, którego przedstawienie przypadło w udziale mnie samemu”.
Są jeszcze inne argumenty za „historycznością” chwili, o których premier z PiS zapomniał wspomnieć w swoim facebookowym nagraniu. Zaprzysiężony 27 listopada przez prezydenta Andrzeja Dudę rząd Morawieckiego – nie bez satysfakcji nazywany przez wielu „dwutygodniowym” czy też „tymczasowym” – będzie najkrócej funkcjonującym gabinetem w dziejach III RP. Klub PiS ma w Sejmie jedynie 191 posłów i zaplanowane na godz. 15 głosowanie po prostu przegra.
Po 1989 r. poparcia posłów dla swoich gabinetów nie udało się uzyskać tylko dwóm premierom – Waldemarowi Pawlakowi (1992) i Markowi Belce (2004). Sprawowali władzę odpowiednio 35 i 40 dni, co gwarantuje Morawieckiemu pozycję zwycięzcy krótkiego dystansu.
Jednak trzeci rząd Morawieckiego będzie nie tylko rządem najkrótszym, ale też najdroższym. „Andrzej Duda powołał 18 ministrów – 16 konstytucyjnych oraz 2 tzw. bez teki. Ministrom tym po 14-dniowym okresie ich »rządów« będzie przysługiwało przez pewien czas dotychczasowe wynagrodzenie” – pisze na naszych łamach Mieszko Czarnecki. „Licząc tylko same wynagrodzenia, które ministrowie będą otrzymywali po odwołaniu, to rząd ten będzie kosztował polskiego podatnika dodatkowo ponad 320 tys. zł” – wynika z jego ustaleń.
Wojciech Szacki: Dwa rządy. Całe to przedsięwzięcie PiS jest nierozsądne
2. Pierwszy dzień premiera Tuska?
Nie tak szybko. Kandydatem na Prezesa Rady Ministrów sejmowej większości – KO, Trzeciej Drogi i Lewicy – jest Donald Tusk. Jeśli wniosek o wotum zaufania dla gabinetu Morawieckiego przepadnie, jak wszyscy się tego spodziewają, o godz. 16:30 posłowie wybiorą szefa rządu w tzw. drugim kroku konstytucyjnym. Rozpocznie się on debatą, po której o godz. 20 nastąpi głosowanie nad wyborem premiera.
Ale nawet gdy Sejm na to stanowisko wybierze Donalda Tuska, obowiązki szefa rządu nadal sprawować będzie Mateusz Morawiecki. Potrwa to najprawdopodobniej do 13 grudnia, kiedy nowo wybrany Prezes RM ma szansę na zaprzysiężenie w Pałacu Prezydenckim.
Donald Tusk zaplanował wygłoszenie swojego exposé na wtorek 12 grudnia o 9 rano. Zaproponuje program rządu i skład Rady Ministrów, co zostanie poddane głosowaniu. O tym, jak dokładnie będzie wyglądał jego gabinet, spekulowano od dawna, od kilku dni znamy nazwiska wszystkich ministrów jego rządu. Tusk spotkał się z nimi w miniony piątek. Wyraził wówczas nadzieję, że nowy rząd zostanie zaprzysiężony już w środę 13 grudnia. Bynajmniej nie dlatego, że powoduje nim pośpiech, jak zapewnił, a ze względu na zaplanowane na 14 i 15 grudnia posiedzenie Rady Europejskiej w Brukseli, na którym Polskę ma reprezentować urzędujący premier. Mają tam zapaść ważne decyzje z punktu widzenia polskich interesów. „Zależy mi, byśmy szybko przystąpili do ich załatwiania” – podkreślił.
3. Jaki rząd przedstawi Tusk? Lista nazwisk
Rząd KO, Trzeciej Drogi i Nowej Lewicy, czyli trzeci rząd Donalda Tuska:
- Premier: Donald Tusk (KO)
- Wicepremier i minister obrony narodowej: Władysław Kosiniak-Kamysz (PSL)
- Wicepremier i minister cyfryzacji: Krzysztof Gawkowski (Nowa Lewica)
- Minister finansów: Andrzej Domański (KO)
- Minister aktywów państwowych: Borys Budka (KO)
- Minister infrastruktury: Dariusz Klimczak (PSL)
- Minister rozwoju i technologii: Krzysztof Hetman (PSL)
- Minister rolnictwa i rozwoju wsi: Czesław Siekierski (PSL)
- Ministra klimatu i środowiska: Paulina Hennig-Kloska (Polska 2050)
- Ministra funduszy i polityki regionalnej: Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (Polska 2050)
- Ministra rodziny i polityki społecznej: Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (Nowa Lewica)
- Ministra edukacji: Barbara Nowacka (KO, Inicjatywa Polska)
- Minister nauki i szkolnictwa wyższego: Dariusz Wieczorek (Nowa Lewica)
- Minister sprawiedliwości: Adam Bodnar (KO)
- Minister spraw wewnętrznych i administracji: Marcin Kierwiński (KO)
- Minister kultury i dziedzictwa narodowego: Bartłomiej Sienkiewicz (KO)
- Minister spraw zagranicznych: Radosław Sikorski (KO)
- Ministra zdrowia: Izabela Leszczyna (KO)
- Ministerstwo sportu i turystyki: Sławomir Nitras (KO)
- Minister koordynator ds. służb specjalnych: Tomasz Siemoniak (KO)
Ministrowie w Kancelarii Premiera:
- Szef Kancelarii Premiera: Jan Grabiec (KO)
- Minister ds. Unii Europejskiej: Adam Szłapka (KO, Nowoczesna)
- Ministra ds. polityki senioralnej: Marzena Okła-Drewnowicz (KO)
- Ministra ds. równości: Katarzyna Kotula (Nowa Lewica)
- Ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego: Agnieszka Buczyńska (Polska 2050)
Sejm wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
A przyglądać się temu będą tysiące widzów.
4. Sejmomania na Sejmflixie, czyli polityka i popcorn
Takiej oglądalności posiedzenia polskiego Sejmu jeszcze nie miały – zauważyliśmy to już my, zauważył świat. Nic dziwnego, podczas pierwszych dwóch dni obrad oficjalna strona Sejmu nie wytrzymała naporu i „padła”, widzowie naparli więc na YouTube – Centrum Informacyjne Sejmu wystąpiło nawet o przyznanie kanałowi „Sejm RP” tzw. srebrnego przycisku, wyróżnienia dla kanałów, których liczba subskrybentów przekracza 100 tys. Fanów streamingu z sejmowych ław jest już ponad cztery razy więcej niż ten „skromny” limit.
O fenomenie można było w weekend przeczytać nawet na stronach BBC, którego korespondentka Sarah Rainsford wykorzystała bezprecedensowy boom na Sejm, by zapoznać anglojęzycznych czytelników z dynamiką zmian w polskiej polityce. „Codzienna transmisja na żywo z obrad polskiego Sejmu stała się hitem online, każdym posiedzeniem przyciągając setki tysięcy widzów. Niektóre przekraczają milion odtworzeń” – napisała Rainsford.
A to przecież jeszcze nie wszystko. Kronikę dzisiejszych wypadków sejmowych będzie można oglądać z popcornem w ręku i na dużym ekranie. I to jest dopiero... hit! W Kinotece, w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, transmitowane będzie posiedzenie Sejmu – od exposé Mateusza Morawieckiego począwszy, na głosowaniu, które ma wyłonić premiera w drugim kroku konstytucyjnym, skończywszy. A właściwie nie – poniedziałkowe obrady w trzech salach kinowych będzie mogło obejrzeć co prawda „zaledwie” 600 widzów (darmowe wejściówki rozeszły się na pniu!), ale w planach są już kolejne takie seanse.
5. „Anatomia upadku” zbiera wszystko
W klimacie sali kinowej pozostając: w sobotni wieczór odbyła się gala rozdania Europejskich Nagród Filmowych, zwanych popularnie „europejskimi Oscarami”. W konkursie znalazła się m.in. „Zielona granica” Agnieszki Holland, nominowana w trzech kategoriach (najlepszy scenariusz, najlepsza reżyseria, najlepszy film), nie zdobyła jednak żadnej nagrody. W pięciu kategoriach: najlepszy film, najlepszy reżyser, najlepszy scenariusz, najlepsza aktorka i najlepszy aktor, walczyła także koprodukcja Wielkiej Brytanii, Polski i USA „Strefa interesów” w reżyserii Jonathana Glazera. W kategorii najlepszy europejski film dokumentalny startowała także duńsko-polska koprodukcja „Apolonia, Apolonia” Lei Glob.
Największym wydarzeniem konkursu był jednak francuski film „Anatomia upadku” w reżyserii Justine Triet, według scenariusza Triet i jej męża Arthura Harariego. Ten „wybitny kameralny dramat wpisujący się w debatę na temat wymiaru sprawiedliwości i trudności z ustaleniem prawdy” – jak opisał go Janusz Wróblewski relacjonujący sukces „Anatomii” w Cannes (Złota Palma) – zdobył w Berlinie statuetki w najważniejszych kategoriach: za najlepszy film roku, scenariusz i reżyserię.
Europejska Akademia Filmowa nagrodziła także odtwórczynię głównej roli w filmie Triet – Niemkę Sandrę Hüller, która jako „aktorka roku” zdobyła w Berlinie już drugą Europejską Nagrodę Filmową. Film robi ogromne wrażenie zwłaszcza dzięki Hüller. „Gra błyskotliwą biseksualną kobietę, korzystającą w pełni ze swojej wolności, zaburzającą przez to równowagę w związku, z rzadko spotykaną w kinie empatią. Nie wiem, co musiałoby się stać, żeby jury tego nie dostrzegło” – relacjonował Janusz Wróblewski.
„Anatomia upadku” nakręcona została w językach niemieckim, francuskim i angielskim.
Po polsku polecamy dziś naszą specjalność – kolejną część pierwszego sezonu Sejmflixa. Swoją drogą, „Anatomia upadku” to byłby nienajgorszy tytuł dla dzisiejszego odcinka.