Wołodymyr Zełenski w Polsce. Unia Europejska sfinansuje Ukrainę. 5 tematów, o których warto dziś wiedzieć
1. Wołodymyr Zełenski w Polsce. Spotka się z Karolem Nawrockim
W czwartek wieczorem prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wylądował w Warszawie. W piątek o godz. 10 spotka się z prezydentem Karolem Nawrockim. Następnie ma zaplanowane spotkania z politykami w Sejmie, Senacie oraz z premierem Donaldem Tuskiem. To pierwsza wizyta prezydenta Ukrainy w Polsce po zaprzysiężeniu Karola Nawrockiego. Wiadomo, że polski Pałac Prezydencki chciał, aby to Zełenski przybył pierwszy z wizytą. Wiadomo też, że oprócz kwestii bezpieczeństwa i gospodarki politycy będą rozmawiać o historii, w tym ekshumacji na Wołyniu. Jak powiedział w Radiu Zet rzecznik prezydenta Rafał Leśkiewicz, „to będzie męska rozmowa”.
Czwartek i piątek to pracowite dni dla Nawrockiego. W czwartek przed południem spotkał się z sekretarzem generalnym NATO Markiem Ruttem. Rozmawiali o bezpieczeństwie na wschodniej flance Sojuszu. Następnie prezydent ogłosił koniec postkomunizmu w Polsce, czego symbolem ma być pozbycie się z pałacu przy Krakowskim Przedmieściu Okrągłego Stołu – historycznego mebla, przy którym w 1989 r. usiadły i porozumiały się władze Polski Ludowej z przedstawicielami opozycji demokratycznej, dając impuls do przemian ustrojowych. Na koniec ogłosił podpisanie 15 ustaw i zawetowanie trzech. W nagraniu opublikowanym przez Kancelarię Prezydenta powiedział, że „presja weta działa. Rządzie, pracujcie lepiej i mądrzej. To najprostsza droga, aby weta nie było”.
2. Nocny szczyt Unii. Ukraina nie zostanie bez pieniędzy
Choć podczas kilkunastogodzinnego szczytu UE aż do północy coraz mocniej rosły nadzieje na zgodę Belgii na – wynoszącą 90 mld euro – pożyczkę reparacyjną opartą na zamrożonych aktywach rosyjskich, to skończyło się klapą. Mimo to Bruksela błyskawicznie znalazła rozwiązanie alternatywne – tyle samo miliardów ze wspólnego długu UE na potrzeby Kijowa.
„Zapewniliśmy stabilne finansowanie dla Ukrainy na lata 2026-27. To obiecywaliśmy i najważniejsze, że z tego się wywiązaliśmy” – przekonywał w piątek nad ranem Antonio Costa, szef Rady Europejskiej. Jak tego dokonano? „Nowatorska interpretacja traktatów to mało powiedziane. Ale zadziałało” – komentował jeden z unijnych negocjatorów. W każdym razie Węgry, Słowacja i Czechy powstrzymały się od weta – relacjonuje Tomasz Bielecki.
3. TSUE kasuje atrapę Trybunału Konstytucyjnego
Polski Trybunał Konstytucyjny nie jest niezawisłym, bezstronnym sądem ustanowionym zgodnie z prawem. Wiemy o tym od dawna, skutki odczuwamy od lat. W tej sprawie wylano morze atramentu. Ale dopiero dziś – po skardze samej Komisji Europejskiej sprzed dwóch lat – orzekł tak również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Nadał temu orzeczeniu charakter uroczysty: w sprawie orzekała Wielka Izba TSUE w składzie 15 sędziów.
Główny argument był taki, że ów sąd – który jest atrapą trybunału – nie spełnia wymogów, które w Unii muszą spełniać sądy, to znaczy niezawisłości i bezstronności. Czy nie było tak, że kiedy Andrzej Duda kierował ustawę do Trybunału, z góry wiedzieliśmy, jaki zapadnie wyrok? – pyta Marek Ostrowski.
4. Kolejne „ale” PSL w sprawie związków partnerskich
Ciągnące się od dwóch lat negocjacje w sprawie związków partnerskich między Lewicą a ludowcami dobiegły końca na początku października, ale ich efekt rozczarował (co przyznał zresztą sam premier Tusk, komentując w Sejmie: „Mamy coś, co nikogo nie zachwyci”). Zamiast „związków partnerskich” dostaliśmy projekt „ustawy o statusie osoby najbliższej w związku i umowie o wspólnym pożyciu”.
Z ujawnionego w tym tygodniu projektu wiadomo, że taki „status” mielibyśmy nabywać nie w Urzędzie Stanu Cywilnego, lecz podpisując umowę u notariusza (która naszego statusu cywilnego nijak by oczywiście nie zmieniała). W liczącej 300 stron ustawie nie ma słowa o adopcji czy tzw. pieczy zastępczej. Reguluje ona natomiast kwestie prawa do informacji, dziedziczenia, pochówku, a także wspólnego rozliczania podatków. Szef MON dołożył właśnie kolejne „ale”. Władysław Kosiniak-Kamysz chciałby bowiem, by takie „notarialne umowy” wchodziły w życie dopiero po roku „okresu próbnego”. To nie kompromis, to kompromitacja – komentuje Mateusz Witczak.
5. W kosmosie odkryto planetę Tatooine
Dla przypomnienia: Tatooine to fikcyjna planeta pustynna, gdzieś z rubieży naszej Galaktyki, ukazana w „Gwiezdnych Wojnach” Georga Lucasa, a konkretnie w części pt. „Nowa Nadzieja”. Planeta jest pustynna i posiada dwa Słońca. Pochodził z niej Luke Skywalker.
Planetę, która posiada dwa równorzędne Słońca, odkryli niedawno astronomowie z Northwestern University w USA i to przez przypadek, a dokładnie – w starych archiwalnych danych. By być w zgodzie z prawdą, trzeba powiedzieć, że układów wielokrotnych gwiazd (przeważnie podwójnych) z planetą odkryto już kilka wcześniej, m.in. przy pomocy kosmicznego teleskopu Keplera. Jednak w przypadku z Northwestern University mamy dwie równorzędne gwiazdy nieco masywniejsze od naszego Słońca, które obiegają się wokół wspólnego środka masy co 18 godz. – są więc niezwykle blisko siebie – i planetę typu superjowisz o symbolu HD 143811 AB bk8, która okrąża obie gwiazdy bardzo blisko, najbliżej w porównaniu z innymi układami tego typu odkrytymi wcześniej, choć okres tego obiegu i tak wynosi prawie 300 lat – pisze Przemek Berg.