Książki

Żarliwość

Recenzja książki: Henryk Bereza, „Alfabetyczność. Teksty o literaturze i życiu”

materiały prasowe
Teksty Berezy działają ożywczo, uderza ich żarliwość, która sprawia, że choć wszystko przemija, to literatura jawi się jako coś, czemu warto poświęcać życie.

Henryk Bereza zawsze miał oponentów, za życia był nieustająco krytykowany za swoje literackie fascynacje. Również dziś, sześć lat po śmierci krytyka, dalej mu się czasem wypomina, że się z tym lub tamtym mylił. Zaskoczeniem będzie więc – i dla tych, którzy go pamiętają, i tych, którzy go nie czytali – ten wybór sporządzony przez Pawła Orła. Są tu teksty najrozmaitsze, także niepublikowane wcześniej zapiski, a wszystkie razem tworzą fascynujący portret człowieka, dla którego literatura była najważniejsza i który traktował ją najpoważniej. Wiedział, że „w literaturze, jeśli jest żywa, nic nie jest stałe, każdy, kto ma odwagę podjąć to ryzyko literatury, musi wiedzieć, że stawia budowlę z piasku i na lodzie”. Dzisiejsze mody przeminą, nigdy nie wiemy, co z nich zostanie. Krytykę traktował jak twórczość artystyczną i to też sprawia, że dziś te teksty są tak ciekawe, nawet jeśli nie pamiętamy autorów, o których pisał. A był niesłychanie wrażliwym czytelnikiem. Walczył o literaturę, która wyrasta ze wsi, z prowincji i chłopskiej mowy – i ten nurt jest ciągle mocny, przypomnijmy niedawne debiuty i choćby nominację dla „Guguł” Wioletty Grzegorzewskiej do Międzynarodowego Bookera. Walczył o pisarzy, którzy tworzyli rewolucję artystyczną i ona się nie kończy nigdy, zawsze ktoś podejmuje ją na nowo. Pisał o polskich kompleksach kulturalnej wyższości i polska kultura nieustająco na to cierpi. Teksty Berezy działają ożywczo, uderza ich żarliwość, która sprawia, że choć wszystko przemija, to literatura jawi się jako coś, czemu warto poświęcać życie.

Henryk Bereza, Alfabetyczność. Teksty o literaturze i życiu, wybór Paweł Orzeł, PIW, Warszawa 2018, s. 720

Książka do kupienia w sklepie internetowym Polityki.

Polityka 20.2018 (3160) z dnia 15.05.2018; Afisz. Premiery; s. 86
Oryginalny tytuł tekstu: "Żarliwość"
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Społeczeństwo

Dyrektorka odebrała sobie życie. Jeśli władza nic nie zrobi, te tragedie będą się powtarzać

Dyrektorka prestiżowego częstochowskiego liceum popełniła samobójstwo. Nauczycielka z tej samej szkoły próbowała się zabić rok wcześniej, od miesięcy wybuchały awantury i konflikty. Na oczach uczniów i z ich udziałem. Te wydarzenia są skrajną wersją tego, jak wyglądają relacje w tysiącach polskich szkół.

Joanna Cieśla
07.02.2025
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną